I | Evren

✡ Karşılığı: İngilizce: univers, Fransızca: univers, Almanca: Weltall

✡ TDK Bilim ve Sanat Terimleri Sözlüğü: Bütün yıldızları, gökadaları, kümeleri, gaz ve bulutları içine alan maddeyle dolu uzayın bütünü.

✡ TDK: Gök varlıklarının bütünü, kâinat, cihan, âlem, kozmos.

 Peki evren nedir?

Evrenin oluşumuna dair günümüzde en çok benimsenen teori Bigbang, (Büyük Patlama) teorisidir. Bu teoriye göre evren, sıfır hacimli ve çok yüksek bir enerji potansiyeline sahip, sıkışmış bir noktanın patlamasıyla oluştu. İlk patlamanın nasıl oluştuğu, evren meydana gelmeden önce evrenin yerinde ne olduğu ya da evrenin neyin içinde genişlediği sorularına günümüzde bile tam olarak bilimsel bir cevap bulunamamıştır, bununla birlikte evren öncesi durum, evren dışı varoluş hakkında hipotezler öne sürülmüştür. Büyük Patlama sonucunda uzun bir dönem boyunca birbirlerinden bağımsız hareket ettiler. Sürekli genişleyen evrenin her yerinde geçerli olan fizik kanunlarından kütle çekimi kanunu vasıtasıyla bağımsız gazlar birleşerek galaksileri (gök adaları) oluşturdular.

Aynı evrensel fizik kanunu neticesinde gökadalar da birbirlerine yaklaşarak devasa gruplar oluşturdu. Galaksiler içinde  yıldızlar ve bazı yıldızların çevresinde sistemler oluştu. İçinde yaşadığımız Güneş Sistemi bunlardan birisidir. Keşfedebildiğimiz evrende 400 milyardan fazla galaksi ve 300 sextillion (3 × 1023) yıldız olduğu tahmin edilmektedir.

Şu anki teori ve gözlemler, Evren'in yaşının 13,5 ile 14 milyar arası olduğunu önermektedir.

Farklı Evren Modelleri; 

   ☇ Yer Merkezli Evren

   ☇ Güneş Merkezli Evren

   ☇ Samanyolu ve Galaksiler Evreni

   ☇ Çoklu Evren 

   ☇ Paralel Evren

Sizin Evren modeliniz hangisi?

Karadelikler ve solucan deliklerini anımsayanlar?

✡ Bilimkurguda Evren:

Bu kısımda evrene, uzayı, paralel evrenleri, galaksileri konu edinen her şeyi örnek verebiliriz. Zira evren bilimkurgunun en geniş, hatta en tepedeki, her şeyin ilk adımı olan bir kavramdır. İnsanlığın bir zamanlar erişemediği Ay'dan şimdilerde de erişemiyor olduğu diğer Galaksiler'e kadar birçok konuyu ele alıyor.

Fakat bir diğer konu da alışılmışın dışındaki evrenlerdir. Yani gerek toplum düzeninden, gerek kültürel yapısına kadar bambaşka bir yaşam biçimini oluşturan evrenler. Yüzüklerin Efendisi Evreni, Marvel Evreni, Matric Evreni, DC Evreni, Star Trek evreni gibi... Buna; Evren Tasarımı diyoruz.

Evren tasarımının ilk kriteri; ilgili yapısal ayrıntıların derinliğidir. İkinci kriter ise; olayların yer aldığı zaman ve mekandır. Dünya gezegeni üzerinde yaşayageldiğimiz tanıdık hayat biçimi kalıplarının hiç değilse bir yönüyle -ister sosyopolitik, ister kültürel, ister coğrafi, ve hatta ister zaman-mekansal açıdan- dışına çıkılmış olması şarttır. Uzaya yayılınmış, hiç değilse yörüngede kolonileşilmiş olması, evren tasarımına doğru adım attıran bir kriterdir.

Gelecek kentleri veya yeni ve ütopik toplumsal düzenler, evren tasarımı sınırlarından içeriye girişin diğer anahtarlarıdır.

✡ Edebiyatta Evren Tasarımına Örnekler:

Ursula K. LeGuin - Mülksüzler (The Dispossessed)
Ursula K. LeGuin - Karanlığın Sol Eli (The Left Hand of Darkness)
Tomasso Campanella - Güneş Ülkesi (The City of the Sun)
Thomas More - Ütopya (Utopia)
Eric Frank Russell - ...Ve Sonra Hiç Kalmadı (...And Then There Were None)



Bạn đang đọc truyện trên: AzTruyen.Top