Sinh con và nuôi dạy con từ bé đến lúc trưởng thành, cha mẹ nào không muốn con mình có một cuộc sống đủ đầy hạnh phúc, tương lai rực rỡ huy hoàng. Nhưng vì suy nghĩ đó mà xem con mình như một món hàng, mặc tình ngã giá, rao bán, đổi chác thì chính họ đã giết chết tương lai và hạnh phúc con mình.

Gia đình bà Sáu có hai cô con gái vừa xinh vừa giỏi, bà luôn lấy làm hãnh diện vì điều đó. Tuy nói là có hai đứa con gái. Nhưng chỉ có Hoa là con gái ruột, còn Nguyệt là cháu gái gọi bà Sáu bằng dì. Vì biến cố gia đình, ba ngồi tù, mẹ bỏ đi theo nhân tình, Nguyệt được dì mang về nuôi khi còn rất nhỏ. Ngoài miệng lúc nào bà cũng nói muốn tốt cho con, nghĩ cho con; nhưng thực chất bà đang kiếm lợi cho công sức bà đã bỏ ra hơn hai mươi năm trời nuôi hai con không lớn.

Ngày trước, bà Sáu từng nhận ân huệ của một gia đình giàu có và hứa gã Nguyệt cho con trai họ. Nhưng khi họ qua đời, người thanh niên đó mắc phải bệnh thần kinh lúc tỉnh lúc điên. Gia đình bà đưa cậu ấy về nhà chăm sóc chỉ vì sợ bị gièm pha, còn lời hứa năm xưa thì bà chỉ xem như một lời nói đùa lúc vui miệng.

Tuy có những lúc Hoài Thu không được tỉnh táo bình thường, nhưng anh là một thi sĩ - nhà văn trẻ có tài. Thơ của anh có nhiều bài được đăng trên tập san, báo chí. Từ ngày anh đến nương nhờ nhà bà Sáu, anh được Nguyệt đặc biệt quan tâm và chăm sóc chu đáo. Tình cảm của Nguyệt dành cho anh lớn dần theo ngày tháng, cô khắc ghi từng vần thơ của Thu vào sâu đáy tim mình. Anh hiểu hết chứ, nhưng biết rõ con người bà Sáu, nên cũng không muốn ảo tưởng xa xôi. "Nguyệt là ánh trăng thu vời vợi sáng trong, luôn gợi cho đời những lời thơ ý nhạc. Thì anh lại là những áng mây đen mịt mờ u ám, làm hoen ố vầng trăng khi gió lạnh giao mùa."

Bà Sáu là một người tham lam, lúc nào cũng chỉ có "tiền, tiền và tiền". Lấy quyền làm mẹ, bà có thể đem con mình ra trao đổi với bất cứ người có thể cho bà những thứ bà cần. Kể cả Hoa cũng không ngoại lệ, thì nói gì là Nguyệt. Bà Sáu luôn bắt chị em họ ăn diện thật đẹp, chảy chuốt má phấn môi son để đón tiếp những người đàn ông mà bà móc nối, như những cô gái "phong trần". Không cần nghĩ họ có thật lòng yêu thương hay không, chỉ cần kiếm được lợi bà đã thoả mãn. Nguyệt là cô gái ngoan, hiền vì mang ơn nuôi dưỡng của "dì" nên dù không muốn cô vẫn phải nghe theo lời bà.

Khi biết Thu và Nguyệt yêu nhau, bà Sáu tìm đủ mọi cách ngăn cản. Bà gieo vào tai Thu những lời nói hết sức khó nghe. Thu hiểu và Thu biết rõ, nhưng anh phải làm sao đây. Vì tình yêu của Nguyệt nên anh "tan lòng đứt ruột". Lỡ ở, lỡ đi, lỡ khóc, lỡ cười. Nếu anh đi cô ấy sẽ khổ sầu, còn ở lại thì quá đắng cay. Anh tiếc tại sao anh lại bớt bệnh, tại sao những cơn điên không đến nữa, để anh không phải biết khổ đau và tủi thân trong sầu hận.

Nỗi khổ của anh chỉ có chú Ba biết được - người đó cũng chính là cha của Nguyệt. Nhưng vì ông đã bị tước đi cái quyền làm cha khi ông nhận án tù, nên chỉ có thể đứng ngoài nhìn con gái chịu sự sắp xếp đầy cay đắng của bà Sáu. Một hôm ông đến gặp bà Sáu để nói chuyện về Nguyệt. Thu đã nhờ ông giúp mình diễn một màn kịch để anh có thể ra đi và cô không còn lưu luyến một tên bệnh hoạn như anh. "Anh sẽ ra khỏi tâm hồn Nguyệt, lặng yên như làn gió nhẹ lướt qua mặt nước hồ thu một chiều nắng nhạt."

Sau khi ra khỏi nhà bà Sáu, Thu được chú Ba đưa về chữa bệnh, căn bệnh điên dại đã không còn tái phát. Sự ra đi của anh khiến cho Nguyệt vô cùng đau khổ. Nhưng không vì thế mà cô từ bỏ tình yêu của mình. Cô vẫn âm thầm theo bước chân anh. Vẫn bảo vệ tình yêu của hai người. Dù dì của Nguyệt cố tình chia rẽ, dù xác thân đã không còn là của cô nữa, nhưng trái tim và linh hồn cô đã dành trọn cho anh. Anh biết và anh hiểu điều đó hơn bao giờ hết. Nhưng hoàn cảnh trái ngang anh có thể làm gì, khi đâu đó giữa hồn Nguyệt luôn có sự ngự trị cầm giữ của bà Sáu. Tình yêu của anh và cô mãi mãi sẽ không thành toàn được. Để trả cho cô một trời hoa mộng, anh buộc mình phải giả điên, phải luôn tìm cách trốn lánh. Như trốn chạy một tình yêu.

"Anh đi đâu? Chưa biết. Chừng nào anh đi? Ngay bây giờ." Câu trả lời như một con dao sắc bén xoáy sâu vào trái tim Nguyệt. Sao anh cứ thế mà ra đi, sao anh có thể chúc phúc Nguyệt phải hạnh phúc bên một người chồng cô không hiểu, không thương, không do chính cô chọn lựa. "Người em không từng nắm tay đi từ nẻo sầu vô tận đến cuối bãi yêu thương. Người mà chưa tặng cho em vạn nguồn hoa trong nét chữ, vạn tình ý trong trang giấy thô sơ."

Cô không đành lòng nhìn bóng anh cô độc trên vạn nẻo đường u tối. Tình yêu đã khiến cô ích kỷ một chút để níu giữ một bước chân hoang. Dẫu biết rằng giờ đây cô chẳng còn gì xứng đáng cho Thu. Sau lần chị em Nguyệt đi chơi cùng hai người đàn ông mà bà Sáu đã mồi chài được. Một trong hai người họ đã lấy đi cuộc đời, lấy đi sự trắng trong của cô gái đôi mươi. Sau đó cao chạy xa bay ở trời xa xứ lạ, vì kịp nhận ra tham vọng phía sau lớp trưởng giả lỗi thời của bà Sáu. Để lại nơi đây một cánh hoa tàn úa, một sự nhục nhã ê chề mà Nguyệt phải gánh chịu, "lệ nhạt nhòa luôn ngự trị trong mắt ai".

Mọi chuyện đã như vậy bà Sáu không thể không chấp nhận cho Nguyệt và Thu đến với nhau. Bà đứng ra tổ chức đám cưới cho hai người. Đứa bé mà cô mang đã chào đời. Cô luôn nghĩ rằng thật bất công với Thu khi đã giấu anh quá nhiều, về cuộc đời cô về thân phận của đứa nhỏ. Nhưng với Thu anh không cần biết những điều đó, vì đối với anh chỉ cần có Nguyệt có tình yêu của cô là quá đủ rồi. Anh trở lại nghiệp văn chương, viết thơ viết kịch, từ nơi chú Ba anh lại học được nhiều thứ. Mọi chi phí sinh hoạt của gia đình anh đều do chị Hoa chu cấp. Từ sau chuyện đánh ghen của một người vợ có chồng ngoại tình. Bà Sáu buộc Hoa lấy một ông già quá tuổi, chỉ để thoả mãn lòng tham vì chỉ có tiền mới làm cho bà cảm thấy vui vẻ. Tội cho Hoa, tuổi xuân mơn mởn cô lại chôn mình trong bổn phận làm vợ của một ông già. Để sau đó đội lên đầu chiếc khăn tang vì ông ấy đã chết.

Những tưởng bà Sáu sẽ phải ăn năn hối hận về những việc mình đã làm, khiến cuộc đời hai cô con gái thành ra thế này. Nhưng không, lòng tham của bà là một thứ lòng tham không đáy. Tiền bạc, danh tiếng bà có vẫn chưa đủ để bù vào công sức bà nuôi dưỡng chị em Nguyệt hơn hai mươi năm nay. Bà ấy luôn lấy quyền làm mẹ để ép buộc họ làm theo ý bà, cung phụng cho bà. Một lần nữa bà lại muốn gả bán Hoa cho người khác. Muốn dùng hương sắc của Nguyệt làm vật trao đổi để thu về những khoản lợi bà mong đợi.

Được sự giúp đỡ của chú Ba, của Hoa và những người thân, Thu đã dùng văn chương của mình dựng lên một màn kịch. Nhằm cho bà Sáu nhận thấy những sai lầm của mình, thức tỉnh ra khỏi vũng lầy của tiền tài tham vọng. Giàu sang không thể làm con người hạnh phúc được. Chỉ có những tấm chân tình mới làm cuộc sống có ý nghĩa hơn. Qua cơn mưa bão của cuộc đời, Nguyệt đã trở về bên chồng con của mình, trở về với mái ấm bình yên. Bên cạnh cô bây giờ còn có thêm một người ba đáng kính, người luôn đứng phía sau dõi theo cô từng bước đi.

Mảnh trăng non kia có thể bị mây đen che phủ, gió mưa giăng đầy trời. Nhưng nếu nhìn lên bầu trời thì sẽ thấy trăng luôn toả ra một quầng sáng nhẹ nhàng, êm dịu. một vầng trăng luôn toả sáng trong mưa bão cuộc đời.