CH¾ ÊNH I DIÆN TRONG LU¬T DÂN Sð.

Khái niÇm và phân lo¡i.

Thñc tiÅn cuÙc sÑng cho th¥y, các chç thà cça quan hÇ pháp lu­t dân sñ ngày nay có nhu c§u tham gia giao dËch dân sñ ngày càng a d¡ng và mß rÙng h¡n bßi sñ phát triÃn cça cuÙc sÑng:

+ Ñi vÛi cá nhân, ngoài nhïng ng°Ýi có nng lñc hành vi §y ç có thà tham gia giao dËch dân sñ theo iÁu 122 BLDS nm 2005 thì còn r¥t nhiÁu nhïng Ñi t°ãng khác: Ng°Ýi ch°a thành niên, ng°Ýi bË m¥t nng lñc hành vi, ng°Ýi bË h¡n ch¿ nng lñc hành vi, nhïng ng°Ýi có nng lñc hành vi §y ç nh°ng g·p hoàn c£nh b¥t lãi nào ó. Ñi vÛi nhïng ng°Ýi này, hÍ cing có nhu c§u r¥t lÛn trong viÇc tham gia vào Ýi sÑng kinh t¿, xã hÙi, vn hóa thông qua các giao dËch dân sñ. Nh°ng nhïng h¡n ch¿ vÁ m·t nh­n théc( & ) ho·c hoàn c£nh( ng°Ýi có NLHV §y ç nh°ng g·p b¥t lãi vÁ hoàn c£nh) ã c£n trß hÍ, khi¿n hÍ không thà tñ mình xác l­p °ãc các giao dËch.=> Ch¿ Ënh ¡i diÇn °ãc ·t ra lúc này à giúp á các cá nhân này ti¿n hành xác l­p các giao dËch theo mong muÑn ho·c lãi ích cça hÍ.

+ Ñi vÛi pháp nhân,tÕ hãp tác và hÙ gia ình, trên à phát triÃn m¡nh m½ nh° hiÇn nay, là nhïng chç thà quan trÍng cça sñ phát triÃn vÁ kinh t¿, xã hÙi, vn hóa. ViÇc tham gia vào giao dËch dân sñ cça nhïng chç thà này ngày mÙt a d¡ng và phong phú h¡n. Tuy nhiên nhïng chç thà này là t­p hãp gÓm r¥t nhiÁu nhïng cá nhân khác nhau, trong khi mÙt giao dËch không thà xác l­p thông qua t¥t c£ mÍi cá nhân. H¡n nïa,pháp nhân,hÙ gia ình và tÕ hãp tác có thà xác l­p cùng lúc nhiÁu giao dËch, ho·c ß nhiÁu n¡i khác nhau, ho·c các giao dËch có méc Ù khó khn khác nhau mà b£n thân nó không thà tñ gi£i quy¿t h¿t °ãc => ch¿ Ënh ¡i diÇn °ãc ·t ra à giúp nhïng chç thà này có thà xác l­p °ãc các giao dËch nh° ý muÑn.

Vì th¿ viÇc ·t ra ch¿ Ënh ¡i diÇn trong lu­t Dân sñ là mÙt xu th¿ t¥t y¿u, phù hãp vÛi sñ phát triÃn khách quan cça cuÙc sÑng.

Khái niÇm ¡i diÇn:

Theo iÁu 139 BLDS 2005 ã Ënh ngh)a ¡i diÇn là viÇc mÙt ng°Ýi nhân danh và vì lãi ích cça ng°Ýi khác xác l­p, thñc hiÇn giao dËch dân sñ trong ph¡m vi ¡i diÇn .

+ Ng°Ýi ¡i diÇn nhân danh ng°Ýi °ãc ¡i diÇn ti¿n hành xác l­p, thñc hiÇn giao dËch dân sñ vÛi ng°Ýi thé ba à làm phát sinh, thay Õi ho·c ch¥m dét quyÁn và ngh)a vå cça ng°Ýi °ãc ¡i diÇn, ché không ph£i cça ng°Ýi ¡i diÇn.

+ Ng°Ýi trong Ënh ngh)a trên không ph£i chÉ mÙt cá nhân cå thÃ, mà chÉ t¥t c£ các chç thà cça quan hÇ pháp lu­t dân sñ.

+ T¥t c£ các chç thà cça quan hÇ pháp lu­t dân sñ( cá nhân, pháp nhân, hÙ gia ình, tÕ hãp tác, nhà n°Ûc) Áu có quyÁn °ãc có ng°Ýi ¡i diÇn cho mình trong viÇc xác l­p, thñc hiÇn các giao dËch dân sñ nh±m phåc vå cho quyÁn và lãi ích cça mình. Tuy nhiên không ph£i mÍi giao dËch dân sñ Áu °ãc xác l­p bßi ng°Ýi °ãc ¡i diÇn, có nhïng giao dËch dân sñ mà pháp lu­t quy Ënh ph£i do chính chç thà cça lu­t dân sñ tñ mình xác l­p, thñc hiÇn: l­p di chúc,&

Phân lo¡i:

¡i diÇn °ãc phân lo¡i thành ¡i diÇn theo pháp lu­t và ¡i diÇn theo çy quyÁn

¡i diÇn theo pháp lu­t: là ¡i diÇn do pháp lu­t quy Ënh ho·c do c¡ quan Nhà n°Ûc có th©m quyÁn quy¿t Ënh.(iÁu 140 BLDS nm 2005)

+ ¡i diÇn do pháp lu­t quy Ënh °ãc gÍi là ¡i diÇn °¡ng nhiên

Vd: Pháp lu­t quy Ënh cha, m¹ là ¡i diÇn °¡ng nhiên cça con ch°a thành niên; chç hÙ gia ình là ¡i diÇn °¡ng nhiên cça hÙ gia ình,&

+ ¡i diÇn do c¡ quan Nhà n°Ûc có th©m quyÁn quy¿t Ënh °ãc gÍi là ¡i diÇn chÉ Ënh.

Vd: Ng°Ýi ¡i diÇn Ñi vÛi ng°Ýi bË h¡n ch¿ nng lñc hành vi dân sñ là ng°Ýi ¡i diÇn chÉ Ënh theo sñ chÉ Ënh cça Tòa án.

Ng°Ýi ¡i diÇn theo pháp lu­t ph£i là ng°Ýi có nng lñc hành vi dân sñ §y ç.

¡i diÇn theo pháp lu­t phát sinh trên c¡ sß sñ tÓn t¡i cça mÙt quan hÇ ·c biÇt: quan hÇ giïa cha, m¹ và con cái; quan hÇ giïa chç hÙ và hÙ gia ình;& Vì v­y, ng°Ýi ¡i diÇn thñc hiÇn quan hÇ ¡i diÇn vì trách nhiÇm Ñi vÛi ng°Ýi °ãc ¡i diÇn và không °ãc h°ßng tiÁn công trong quan hÇ này.

¡i diÇn theo çy quyÁn: Là ¡i diÇn °ãc xác l­p theo sñ çy quyÁn giïa ng°Ýi ¡i diÇn và ng°Ýi °ãc ¡i diÇn.

+ ¡i diÇn theo çy quyÁn là hình théc ¡i diÇn tñ nguyÇn, theo sñ thÏa thu­n giïa ng°Ýi ¡i diÇn và ng°Ýi °ãc ¡i diÇn, thà hiÇn b±ng hãp Óng çy quyÁn( gi¥y çy quyÁn).

+ æy quyÁn là cn cé làm phát sinh quan hÇ ¡i diÇn giïa ng°Ýi ¡i diÇn và ng°Ýi °ãc ¡i diÇn, Óng thÝi nó cing là c¡ sß Ã ng°Ýi çy quyÁn( ng°Ýi °ãc ¡i diÇn) ti¿p nh­n các k¿t qu£ pháp lý do ho¡t Ùng ¡i diÇn mang l¡i. Vì v­y khi çy quyÁn ph£i xác Ënh rõ ph¡m vi ¡i diÇn, thÝi h¡n thÝi hiÇu cça viÇc phát sinh và ch¥m dét çy quyÁn, méc Ù çy quyÁn,.. trong hãp Óng çy quyÁn.

+ Ng°Ýi °ãc çy quyÁn ph£i là ng°Ýi có nng lñc hành vi dân sñ §y ç( trë tr°Ýng hãp ng°Ýi të ç 15 tuÕi ¿n 18 tuÕi có thà có quyÁn là ng°Ýi ¡i diÇn trong mÙt sÑ tr°Ýng hãp nh¥t Ënh).

+ Trong quan hÇ ¡i diÇn theo çy quyÁn, n¿u °ãc ng°Ýi °ãc ¡i diÇn Óng ý thì ng°Ýi ¡i diÇn có thà çy quyÁn l¡i cho ng°Ýi thé ba thñc hiÇn thay mÙt sÑ hành vi pháp lý nh¥t Ënh trong ph¡m vi th©m quyÁn ¡i diÇn cça mình. ViÇc çy quyÁn cho ng°Ýi thé ba ph£i °ãc sñ Óng ý cça ng°Ýi çy quyÁn( ng°Ýi °ãc ¡i diÇn).

+ Ng°Ýi ¡i diÇn trong quan hÇ çy quyÁn có thà °ãc h°ßng l°¡ng të quan hÇ çy quyÁn n¿u các bên có thÏa thu­n trong hãp Óng çy quyÁn.

Ng°Ýi ¡i diÇn cça các lo¡i chç thÃ

.(F£i có ng lñc hành vi §y ç,& )

Ñi vÛi cá nhân:

+ ¡i diÇn theo pháp lu­t:

Ñi vÛi ng°Ýi ch°a thành niên: Cha, m¹ ho·c ng°Ýi giám hÙ là ¡i diÇn °¡ng nhiên cça ng°Ýi ch°a thành niên. Ñi vÛi ng°Ýi ch°a thành niên të ç 15 tuÕi ¿n d°Ûi 18 tuÕi có thà không b¯t buÙc có ng°Ýi ¡i diÇn trong mÙt sÑ giao dËch dân sñ.

Ñi vÛi ng°Ýi m¥t nng lñc hành vi dân sñ: Ng°Ýi ¡i diÇn là ng°Ýi giám hÙ.

Ñi vÛi ng°Ýi h¡n ch¿ nng lñc hành vi dân sñ: Ng°Ýi ¡i diÇn là ng°Ýi do Tòa án chÉ Ënh.

+ ¡i diÇn theo çy quyÁn: Ng°Ýi có hành vi nng lñc dân sñ §y ç, ho·c ng°Ýi ch°a thành niên të ç 15 tuÕi ¿n d°Ûi 18 tuÕi có thà çy quyÁn cho ng°Ýi khác ¡i diÇn cho mình trong các giao dËch dân sñ.

Ñi vÛi pháp nhân:

+ ¡i diÇn theo pháp lu­t: Ng°Ýi éng §u pháp nhân là ¡i diÇn theo pháp lu­t cça pháp nhân, ho·c ¡i diÇn theo pháp lu­t cça pháp nhân °ãc quy Ënh trong iÁu lÇ ho·c quy¿t Ënh thành l­p pháp nhân.

Ñi vÛi m×i pháp nhân riêng nha

+ ¡i diÇn theo çy quyÁn: Khi ng°Ýi ¡i diÇn theo pháp lu­t cça pháp nhân vì lý do nào ó không thà trñc ti¿p xác l­p, thñc hiÇn các giao dËch nhân danh pháp nhân, thì hÍ có thà çy quyÁn cho ng°Ýi khác thay mình tham gia thñc hiÇn các giao dËch. Ng°Ýi ¡i diÇn theo çy quyÁn này có thà là ng°Ýi cça pháp nhân ho·c ng°Ýi ngoài pháp nhân, và chÉ °ãc thñc hiÇn nhïng hành vi trong ph¡m vi çy quyÁn và thÝi h¡n çy quyÁn.

Ñi vÛi hÙ gia ình:

+ ¡i diÇn theo pháp lu­t: Chç hÙ là ¡i diÇn theo pháp lu­t cça hÙ gia ình.

+ ¡i diÇn theo çy quyÁn: Là b¥t kì ng°Ýi nào có nng lñc hành vi dân sñ °ãc chç hÙ thñc hiÇn viÇc çy quyÁn.

Ñi vÛi tÕ hãp tác:

+ ¡i diÇn theo pháp lu­t: TÕ tr°ßng tÕ hãp tác là ¡i diÇn theo pháp lu­t cça tÕ hãp tác.

+ ¡i diÇn theo çy quyÁn: Là b¥t kì ng°Ýi nào có nng lñc hành vi dân sñ °ãc tÕ tr°ßng tÕ hãp tác thñc hiÇn viÇc çy quyÁn.

II. ·c iÃm cça quan hÇ ¡i diÇn

¡i diÇn theo các quy Ënh cça BLDS có mÙt sÑ ·c iÃm:

1. ¡i diÇn có 2 quan hÇ pháp lu­t khác nhau là quan hÇ bên trong và quan hÇ bên ngoài.

+ Quan hÇ °ãc hình thành giïa ng°Ýi ¡i diÇn và ng°Ýi °ãc ¡i diÇn là quan hÇ bên trong.Quan hÇ này có thà °ãc hình thành të hãp Óng ho·c theo quy Ënh cça pháp lu­t.

Ví då: theo quy Ënh cça iÁu 21 BLDS thì mÍi giao dËch dân sñ cça ng°Ýi ch°a ç 6 tuÕi Áu ph£i do ng°Ýi ¡i diÇn theo pháp lu­t xác l­p, thñc hiÇn. iÁu này có ngh)a là quan hÇ ¡i diÇn giïa ng°Ýi ¡i diÇn và ng°Ýi °ãc ¡i diÇn (ch°a ç 6 tuÕi)°ãc xác l­p theo pháp lu­t, ché không ph£i theo hãp Óng.

+ Quan hÇ giïa ng°Ýi ¡i diÇn và ng°Ýi thé ba là quan hÇ bên ngoài.

Quan hÇ bên trong là tiÁn Á, là c¡ sß cho sñ xu¥t hiÇnvà tÓn t¡i cça quan hÇ bên ngoài. Quan hÇ bên ngoài thñc hiÇn vì quan hÇ bên trong, vì v­y các quyÁn và ngh)a vå do ng°Ýi ¡i diÇn thñc hiÇn trong ph¡m vi th©m quyÁn ¡i diÇn vÛi ng°Ýi thé ba Áu thuÙc vÁ ng°Ýi °ãc ¡i diÇn. Ng°Ýi ¡i diÇn có thà °ãc h°ßng nhïng lãi ích nh¥t Ënh të ng°Ýi °ãc ¡i diÇn do thñc hiÇn hành vi ¡i diÇn vÛi ng°Ýi thé ba, ché không °ãc h°ßng b¥t kì lãi ích gì vÛi ng°Ýi trñc ti¿p xác l­p, thñc hiÇn giao dËch dân sñ là ng°Ýi thé ba.

2.Trong quan hÇ ¡i diÇn, ng°Ýi ¡i diÇn nhân danh ng°Ýi °ãc ¡i diÇn à xác l­p và thñc hiÇn giao dËch dân sñ vÛi ng°Ýi thé ba.

Vì v­y, giao dËch dân sñ do ng°Ýi ¡i diÇn xác l­p, thñc hiÇn phát sinh vÛi ng°Ýi °ãc ¡i diÇn ché không ph£i vÛi ng°Ýi ¡i diÇn là ng°Ýi trñc ti¿o xác l­p và thñc hiÇn giao dËch dân sñ vÛi ng°Ýi thé ba, trong tr°Ýng hãp ng°Ýi ¡i diÇn ho¡t Ùng vÛi danh ngh)a riêng thì không có quan hÇ ¡i diÇn.

3. Ng°Ýi ¡i diÇn tuy nhân danh cho ng°Ýi °ãc ¡i diÇn nh°ng l¡i thà hiÇn ý chí cça chính mình vÛi ng°Ýi thé ba trong viÇc xác l­p, thñc hiÇn giao dËch dân sñ ché không ph£i thà hiÇn ý chí cça ng°Ýi °ãc ¡i diÇn, m·c dù nÙi dung cça giao dËch dân sñ có thà 㠰ãc ng°Ýi °ãc ¡i diÇn xác l­p tr°Ûc.

VÛi ·c iÃm này cça ¡i diÇn cho th¥y sñ khác biÇt giïa ng°Ýi ¡i diÇn vÛi ng°Ýi vn th°, ng°Ýi trung gian và ng°Ýi làm dËch vå là:

Ng°Ýi ¡i diÇn Ng°Ýi vn th° Ng°Ýi trung gian Ng°Ýi làm dËch vå Nhân danh cho ng°Ýi °ãc ¡i diÇn, thà hiÇn ý chí cça mình vÛi ng°Ýi thé ba trong viÇc xác l­p, thñc hiÇn giao dËch dân sñ; kP€‚® ð ò r

ì

Æ º <pšÖ|ÌúNP>-j ž ðÝÈݵ¢µ¢¢|i¢V¢V¢V¢VC¢V|V%h>\hj'ûCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\hß\mCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\hWxoCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\hM}rCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\h3;CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\h iûCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\hu8(CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$(h>\hý~5CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\hý~CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$h>\hý~‰Ê }ÜFƒ*CJ NP€ò '¸úúòú¨œœœœ

$„Ð'„Ða$gdÒQVI

&

FEÆ€}ÜF.gd>\ $a$gd>\gd>\ 'ºýž V²'¸â2þô4rˆž ÜìÙìƳž³‹³xexP;(%h>\hß7˜CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$(h>\h&Q¾5CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$(h>\hß7˜5CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\h¶ WCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\h„BéCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\h&Q¾CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$(h>\hÝ Î5CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\hÝ ÎCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\h iûCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\hß\mCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\hM}rCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$¸â2üôˆ ªž'''=T$

&

F„„ÐEÆ€}ÜF.^„'„Ða$gdÒQV

$„Ð'„Ða$gdÒQV

$„Ð'„Ða$gd>\T$

&

F„„ÐEÆ€}ÜF.^„'„Ða$gdÒQVÜ

--@-n-r- J L ¨ Ò æ!"p"""-"%b%''~+ëØëðŠ°ubbMubŠb:%h>\hö~cCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$(h>\h& z6CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\h& zCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$(h>\hT;U6CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\h÷aHCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\hT;UCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\h¹&CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$(h>\h¹&6CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\hß7˜CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$(h>\hß7˜6CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$ @-L Ò æ!-"Ž#2$„&óžóóóóóóT$

&

F„„ÐEÆ€}ÜF.^„'„Ða$gdÒQV

$„Ð'„Ða$gdÒQV„&''¶(¸+0-ª/¸01ªžžžžžIT$

&

F„„ÐEÆ€}ÜF.^„'„Ða$gdÒQV

$„Ð'„Ða$gdÒQVT$

&

F„„ÐEÆ€}ÜF.^„'„Ða$gdÒQV ~+¶+¸+¸0þ011D1F1 144Î4Ð4 8ìÙìįš...Är_J_J7%h>\hÖ

CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$(h>\hD?×6CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\hD?×CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\hÌyÈCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$(h>\h÷aH5CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$(h>\hÌyÈ5CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$(h>\hÅZï5CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$(h>\hß7˜5CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\hö~cCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\hsXÕCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$ 1F1h1 1‚34÷ªž÷QL$

&

FEÆ€}ÜF-a$gd>\

$„h^„ha$gd>\L$

&

FEÆ€}ÜF..a$gd>\ $a$gd>\4Ð4d6Œ6 8'8¤;²¦Y¦¦¦L$

&

FEÆ€}ÜF..a$gd>\

$„h^„ha$gd>\L$

&

FEÆ€}ÜF-a$gd>\ 8^8'8? ?(?@?P?d?f?Ö?Ø?Ú?Ü?à?ìÙƳž‰t‰tcPc?,$h>\hv{5CJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$!h>\hv{CJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\hÀHCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$!h>\hÀHCJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$(h>\hÀH5CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$(h>\hÖ

5CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$(h>\hv{5CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\hGMFCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\hÖ

CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\háQjCJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$%h>\h‹p}CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$ ¤;Ð;l<H=r=(> ?d?Ø?Š@²¦¦Y¦¦PPP„h^„hgd>\L$

&

FEÆ€}ÜF..a$gd>\

$„h^„ha$gd>\L$

&

FEÆ€}ÜF..a$gd>\ à?â?Š@HDJDþHIJJZL^L¸NBQr¾tÀt¦v¬vxÈzÊz

{íÚɩɘÚ...ÉíÚɃÉrÉíÚÉaL(h>\hv{5CJaJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$!h>\h,=¢CJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$!h>\hØA:CJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$U$h>\hÀH6CJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$!h>\h??„CJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$>jh>\hÀHCJUmHnHu‰Ê }ÜFƒ*jCJ$U!h>\hÀHCJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$$h>\hÀH5CJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$$h>\h??„5CJ‰Ê }ÜFƒ*CJ$Š@âAHDÔDþHJZL¸NÂOÄOâOþO PDPðááÖÖáÖáÖÇÇÇÇ$d8$Ifa$gd>\

$d8a$gd>\ $„„d8'„„a$gd>\ $„Ðd8'„Ða$gd>\

DPFPìrîrt¾t¢v[LLLLL$d8$Ifa$gd>\£kd$$If-lÖÖ\"ÿjA,"Ö××

tàÖ0ÿÿÿÿÿÿ ö6ööÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿ4Ö4Ö

laöyt>\hông có quyÁn và ngh)a vå dân sñ të các giao dËch dân sñ mà mình ã xác l­p, thñc hiÇn nhân danh ng°Ýi °ãc ¡i diÇn.

Là ng°Ýi chÉ truyÁn ¡t ý chí cça ng°Ýi này ¿n ng°Ýi khác ho·c giúp á các bên có tính ch¥t kù thu­t trong viÇc xác l­p, thñc hiÇn giao dËch dân sñ Là ng°Ýi óng vai trò làm môi giÛi cho các bên xác l­p, thñc hiÇn giao dËch dân sñ Khi thñc hiÇn giao dËch dân sñ vì lãi ích cça ng°Ýi khác (ng°Ýi thuê làm dËch vå ) thà hiÇn danh ngh)a cça b£n thân mình,là mÙt bên cça giao dËch dân sñ này, vì v­y có các quyÁn và ngh)a vå do viÇc thñc hiÇn giao dËch dân sñ vÛi ng°Ýi thé ba

4. Trong quan hÇ ¡i diÇn, ng°Ýi °ãc ¡i diÇn trñc ti¿p thu nh­n mÍi k¿t qu£ pháp lý do ho¡t Ùng cça ng°Ýi ¡i diÇn thñc hiÇn trong ph¡m vi th©m quyÁn ¡i diÇn mang l¡i.

Các quyÁn và ngh)a vå phát sinh të giao dËch dân sñ do ng°Ýi ¡i diÇn xác l­p, thñc hiÇn vÛi ng°Ýi thé ba Áu thuÙc vÁ ng°Ýi °ãc ¡i diÇn, iÁu này có ngh)a là quan hÇ pháp lu­t dân sñ phát sinh giïa ng°Ýi °ãc ¡i diÇn và ng°Ýi thé ba, ché không ph£i giïa ng°Ýi trñc ti¿p ti¿n hành xác l­p, thñc hiÇn giao dËch dân sñ - ng°Ýi ¡i diÇn vÛi ng°Ýi thé ba.

III.QuyÁn h¡n cça ng°Ýi ¡i diÇn

( Theo quan hÇ ¡i diÇn, ng°Ýi ¡i diÇn xác l­p, thñc hiÇn giao dËch dân sñ nhân danh ng°Ýi °ãc ¡i diÇn, vì v­y quyÁn h¡n cça ng°Ýi ¡i diÇn là thñc hiÇn các hành vi pháp lý nhân danh ng°Ýi °ãc ¡i diÇn à mang l¡i các quyÁn và ngh)a vå dân sñ cho ng°Ýi °ãc ¡i diÇn. Các quyÁn h¡n này quy Ënh nÙi dung, ph¡m vi và chéc nng cça ng°Ýi ¡i diÇn. QuyÁn h¡n cça ng°Ýi ¡i diÇn cing nh° các quyÁn dân sñ cça chç thà khác nói chung chÉ phát sinh khi có nhïng sñ kiÇn pháp lý nh¥t Ënh. Nh°ng riêng Ñi vÛi quan hÇ ¡i diÇn nó còn có thà phát sinh trên c¡ sß các quy Ënh cça pháp lu­t, quy¿t Ënh cça c¡ quan nhà n°Ûc có th©m quyÁn ho·c trên c¡ sß çy quyÁn. Dña vào các cn cé làm phát sinh ¡i diÇn mà có thà có cách théc xác Ënh ph¡m vi, quyÁn h¡n cça ng°Ýi ¡i diÇn.

( ¡i diÇn theo pháp lu­t là ¡i diÇn vì nhïng hoàn c£nh ·c biÇt mà pháp lu­t trao quyÁn cho mÙt ng°Ýi xác l­p, thñc hiÇn giao dËch dân sñ nhân danh ng°Ýi khác, không phå thuÙc vào sñ çy quyÁn cça ng°Ýi ó nh° ng°Ýi không có nng lñc hành vi dân sñ, pháp nhân& Trong hình théc ¡i diÇn này, ng°Ýi °ãc ¡i diÇn không thà thà hiÇn °ãc ý chí cça mình, vì v­y lu­t xác Ënh cho ng°Ýi ¡i diÇn có th©m quyÁn xác l­p, thñc hiÇn các giao dËch dân sñ và lãi ích cça ng°Ýi °ãc ¡i diÇn.

Nh° v­y Ñi vÛi hình théc °ãc ¡i diÇn theo pháp lu­t, ph¡m vi th©m quyÁn ¡i diÇn cça ng°Ýi ¡i diÇn °ãc xác Ënh trên c¡ sß lãi ích cça ng°Ýi °ãc ¡i diÇn.

( Ñi vÛi ¡i diÇn theo çy quyÁn, °ãc xác l­p theo sñ çy quyÁn giïa ng°Ýi ¡i diÇn và ng°Ýi °ãc ¡i diÇn, vì v­y ph¡m vi th©m quyÁn ¡i diÇn (quyÁn h¡n)cça ng°Ýi ¡i diÇn °ãc xác Ënh theo vn b£n çy quyÁn. Ph¡m vi th©m quyÁn ¡i diÇn không xác Ënh nh° ¡i diÇn theo pháp lu­t. QuyÁn h¡n cça ng°Ýi ¡i diÇn theo çy quyÁn có thà là viÇc thñc hiÇn mÙt giao dËch dân sñ (nh° nh­n tiÁn, nh­n hàng& ), có thà là thñc hiÇn liên tåc mÙt giao dËch dân sñ (nh° nh­n tiÁn cho thuê nhà& )ho·c viÇc xác l­p, thñc hiÇn mÙt giao dËch dân sñ(çy quyÁn bán nhà).

Ng°Ýi ¡i diÇn theo çy quyÁn ph£i trñc ti¿p thñc hiÇn các giao dËch dân sñ ã nh­n, nh°ng trong mÙt sÑ tr°Ýng hãp nh¥t Ënh, n¿u °ãc sñ Óng ý cça ng°Ýi °ãc ¡i diÇn thì ng°Ýi ¡i diÇn có thà çy quyÁn l¡i cho ng°Ýi khác thñc hiÇn thay th©m quyÁn ¡i diÇn cça mình. Ng°Ýi °ãc çy quyÁn l¡i có quan hÇ trñc ti¿p vÛi ng°Ýi °ãc ¡i diÇn và có ph¡m vi th©m quyÁn ¡i diÇn không v°ãt quá ph¡m vi th©m quyÁn ¡i diÇn cça ng°Ýi ¡i diÇn tr°Ûc.

Ng°Ýi ¡i diÇn xác l­p, thñc hiÇn giao dËch dân sñ trong ph¡m vi th©m quyÁn ¡i diÇn vÛi ng°Ýi thé ba làm phát sinh quyÁn và ngh)a vå dân sñ Ñi vÛi ng°Ýi °ãc ¡i diÇn. Vì v­y, ng°Ýi ¡i diÇn ph£i thông báo cho ng°Ýi thé ba bi¿t vÁ ph¡m vi, th©m quyÁn ¡i diÇn cça mình và chÉ °ãc thñc hiÇn các giao dËch dân sñ trong ph¡m vi th©m quyÁn ¡i diÇn.

( Ng°Ýi ¡i diÇn xác l­p, thñc hiÇn các giao dËch dân sñ Ã mang l¡i lãi ích cho ng°Ýi °ãc ¡i diÇn. Ã ngn ch·n ng°Ýi ¡i diÇn vi ph¡m ho·c l¡m dång quyÁn cça ng°Ýi °ãc ¡i diÇn, pháp lu­t không cho phép °ãc ¡i diÇn xác l­p, thñc hiÇn các giao dËch dân sñ trong các tr°Ýng hãp sau:

- Ng°Ýi ¡i diÇn không °ãc thñc hiÇn giao dËch dân sñ vÛi chính mình vì trong tr°Ýng hãp này không có quan hÇ ¡i diÇn.

Ví då: A çy quyÁn cho B bán nhà, nh°ng A l¡i mua chính nhà mà Bã çy quyÁn cho mình bán. Þ ây không có ¡i diÇn vì không có ng°Ýi thé ba tham gia giao dËch dân sñ mua bán nhà vÛi A. N¿u à A mua nhà này không có sñ thÏa thu­n, mÙt mìnhA Ënh o¡t s½ xâm ph¡m quyÁn lãi cça B.

Ng°Ýi ¡i diÇn không °ãc thñc hiÇn các giao dËch dân sñ vÛi ng°Ýi thé ba mà mình cing là ng°Ýi ¡i diÇn cho hÍ vì nh° v­y chÉ có mÙt mình ng°Ýi ¡i diÇn thà hiÇn ý chí, không có sñ th°¡ng l°ãng ho·c thÏa thu­n nào c£, do ó cing dÅ d«n ¿n l¡m dång ¡i diÇn.(kho£n 5 iÁu 153 BÙ lu­t Dân sñ)

Ví då: A çy quyÁn cho B cho thuê nhà mình, C çy quyÁn cho B m°ãn nhà à ß, trong tr°Ýng hãp này B không thà ¡i diÇn cho c£ A và C à giao k¿t hãp Óng m°ãn nhà ß °ãc

( ¡i diÇn không có çy quyÁn ho·c v°ãt quá th©m quyÁn ¡i diÇn:

Theo iÁu 139 BÙ lu­t dân sñ, ¡i diÇn là viÇc ng°Ýi ¡i diÇn nhân danh ng°Ýi °ãc ¡i diÇn xác l­p, thñc hiÇn giao dËch dân sñ trong ph¡m vi th©m quyÁn ¡i diÇn.

Trong thñc t¿ có nhiÁu tr°Ýng hãp giao dËch dân sñ do mÙt ng°Ýi nhân danh ng°Ýi khác xác l­p, thñc hiÇn mà không có th©m quyÁn ¡i diÇn ho·c v°ãt quá th©m quyÁn ¡i diÇn. Nhïng tr°Ýng hãp này thñc ch¥t không có quan hÇ ¡i diÇn, do v­y vÁ nguyên t¯c không hÁ làm phát sinh quyÁn, ngh)a vå dân sñ Ñi vÛi ng°Ýi °ãc ¡i diÇn.

- Nh°ng trong nhïng tr°Ýng hãp này, n¿u ng°Ýi °ãc ¡i diÇn ch¥p thu­n thì lu­t cing công nh­n quan hÇ ¡i diÇn mà hÍ ã thñc hiÇn vÛi nhau.

- Tr°Ýng hãp ng°Ýi °ãc ¡i diÇn không ch¥p thu­n thì h­u qu£ cça giao dËch dân sñ ã xác l­p, thñc hiÇn °ãc gi£i quy¿t nh° sau:

+ Ñi vÛi giao dËch dân sñ do ng°Ýi không có th©m quyÁn ¡i diÇn xác l­p, thñc hiÇn thì ng°Ýi không có th©m quyÁn ¡i diÇn ph£i thñc hiÇn ngh)a vå Ñi vÛi ng°Ýi ã giao dËch vÛi mình, n¿u ng°Ýi ó không có l×i. Ng°Ýi ã giao dËch vÛi ng°Ýi không có th©m quyÁn ¡i diÇn mà không bi¿t vÁ viÇc không có th©m quyÁn ¡i diÇn có quyÁn ¡n ph°¡ng ình chÉ thñc hiÇn ho·c hçy bÏ giao dËch dân sñ ã xác l­p và yêu c§u bÓi th°Ýng thiÇt h¡i.(kho£n 2 iÁu 145 BÙ lu­t Dân sñ)

+ Ñi vÛi giao dËch dân sñ do ng°Ýi ¡i diÇn xác l­p, thñc hiÇn v°ãt quá th©m quyÁn ¡i diÇn, thì ng°Ýi ¡i diÇn ph£i chËu trách nhiÇm thñc hiÇn ngh)a vå Ñi vÛi ng°Ýi ã giao dËch vÛi mình vÁ ph§n giao dËch dân sñ v°ãt quá th©m quyÁn. N¿u ng°Ýi ã giao dËch vÛi ng°Ýi ¡i diÇn không bi¿t vÁ viÇc v°ãt quá th©m quyÁn ¡i diÇn, thì lu­t chi phép ng°Ýi ó ¡n ph°¡ng ình chÉ thñc hiÇn ho·c hçy bÏ giao dËch vÛi ph§n v°ãt quá th©m quyÁn ho·c toàn bÙ giao dËch dân sñ, trong tr°Ýng hãp ph§n v°ãt quá £nh h°ßng ¿n ph§n còn l¡i cça giao dËch dân sñ và yêu c§u bÓi th°Ýng thiÇt h¡i.

- Ngoài ra, cing dña vào y¿u tÑ l×i, lu­t còn xác Ënh trong tr°Ýng hãp ng°Ýi ¡i diÇn và ng°Ýi giao dËch vÛi ng°Ýi ¡i diÇn cÑ ý xác l­p , thñc hiÇn giao dËch dân sñ v°ãt quá th©m quyÁn ¡i diÇn mà gây thiÇt h¡i cho ng°Ýi °ãc ¡i diÇn thì ph£i chËu trách nhiÇm liên Ûi bÓi th°Ýng.(kho£n 3 iÁu 146)

IV. Ch¥m dét ¡i diÇn:

Cing nh° các quan hÇ pháp lu­t dân sñ khác, quan hÇ ¡i diÇn cing không tÓn t¡i mãi. Nó ch¥m dét khi x£y ra nhïng sñ kiÇn pháp lí nh¥t Ënh. Khi ch¥m dét ¡i diÇn, mÍi h­u qu£ pháp lí phát sinh të giao dËch dân sñ do ng°Ýi ¡i diÇn xác l­p, thñc hiÇn Áu không có giá trË pháp lí Ñi vÛi ng°Ýi °ãc ¡i diÇn.

Ñi vÛi cá nhân:

( ¡i diÇn theo pháp lu­t cça cá nhân ch¥m dét trong các tr°Ýng hãp sau ây:

Ng°Ýi °ãc ¡i diÇn ã thành niên ho·c nng lñc hành vi dân sñ ã °ãc khôi phåc

Ng°Ýi °ãc ¡i diÇn ch¿t

Các tr°Ýng hãp khác do pháp lu­t quy Ënh

( ¡i diÇn theo çy quyÁn cça cá nhân ch¥m dét trong nhïng tr°Ýng hãp sau:

ThÝi h¡n çy quyÁn ã h¿t ho·c ho·c công viÇc °ãc çy quyÁn ã hoàn thành

Ng°Ýi çy quyÁn hçy bÏ viÇc çy quyÁn ho·c ng°Ýi °ãc çy quyÁn të chÑi viÇc çy quyÁn

Ng°Ýi çy quyÁn ho·c ng°Ýi °ãc çy quyÁn ch¿t, bË Tòa án tuyên bÑ m¥t nng lñc hành vi dân sñ, bË h¡n ch¿ nng lñc hành vi dân sñ, m¥t tích ho·c là ã ch¿t.

( Khi ch¥m dét ¡i diÇn theo çy quyÁn, ng°Ýi ¡i diÇn ph£i thanh toán xong các ngh)a vå tài s£n vÛi ng°Ýi °ãc ¡i diÇn ho·c vÛi ng°Ýi thëa k¿ cça ng°Ýi °ãc ¡i diÇn.

b. Ñi vÛi pháp nhân:

Theo kho£n 1 iÁu 148 BLDS, ¡i diÇn cça pháp nhân ch¥m dét khi pháp nhân ch¥m dét. ó là các tr°Ýng hãp:

Hãp nh¥t pháp nhân

Sáp nh­p pháp nhân

Chia pháp nhân

Gi£i thà pháp nhân

Pháp nhân bË tuyên bÑ phá s£n theo quy Ënh cça pháp lu­t vÁ phá s£n.

Theo kho£n 2 iÁu 148, ¡i diÇn theo çy quyÁn cça pháp nhân ch¥m dét trong các tr°Ýng hãp sau:

ThÝi h¡n çy quyÁn ã h¿t ho·c công viÇc °ãc çy quyÁn ã hoàn thành

Ng°Ýi ¡i diÇn theo pháp lu­t cça pháp nhân hçy bÏ viÇc çy quyÁn ho·c ng°Ýi °ãc çy quyÁn të chÑi viÇc çy quyÁn

Pháp phân ch¥m dét ho·c ng°Ýi °ãc çy quyÁn ch¿t, bË Tòa án tuyên bÑ m¥t nng lñc hành vi dân sñ, bË h¡n ch¿ nng lñc hành vi dân sñ, m¥t tích ho·c là ã ch¿t.

Khi ch¥m dét ¡i diÇn theo çy quyÁn, ng°Ýi ¡i diÇn ph£i thanh toán xong các ngh)a vå tài s£n vÛi pháp nhân çy quyÁn ho·c pháp nhân k¿ thëa.