1. Bản chất.

- Kế hoạch đầu tư là tập hợp các công trình, dự án được xây dựng một cách tổng hợp, cân đối để nhằm thực hiện chiến lược đầu tư.

- Kế hoạch hóa là việc nhận thức và phản ánh tính kế hoạch khách quan của nền kinh tế quốc dân thành hệ thống các mục tiêu, định hướng phát triển kinh tế - xã hội và những biện pháp, những phương tiện và thời hạn thực hiện những mục tiêu đó nhằm đạt hiệu quả cao nhất.

- Kế hoạch hóa đầu tư là quá trình xác định mục tiêu, phương hướng của hoạt động đầu tư và đưa ra những giải pháp để thực hiện mục tiêu, phương hướng đó với hiệu quả kinh tế - xã hội cao nhất.

2. Tác dụng của công tác KHH.

- KHH đầu tư cho biết mục tiêu và phương tiện để đạt mục tiêu đầu tư, mục tiêu phát triển kinh tế kt - xh của nền kinh tế và cơ sở. Để đạt được các mục tiêu tăng trưởng đó, KHH cho biết cần huy động, sử dụng vốn đầu tư như thế nào, cơ cấu sử dụng vốn ra sao...

- KHH đầu tư phản ánh khả năng huy động và sử dụng nguồn vốn của nền kinh tế, ngành, địa phương, cơ sở và trong từng dự án đầu tư.

- KHH đầu tư cho phép phối hợp hoạt động giữa các bộ phận, các ngành, các lĩnh vực, các vùng của nền kinh tế củng như của cơ sở. Một kế hoạch đầu tư hợp lý có tác dụng giảm bớt những thất thoát và lãng phí.

- KHH đầu tư góp phần điều chỉnh và hạn chế những khuyết tật của nền kinh tế thị trường như hạn chế xu hướng đầu tư bất hợp lý, điều chỉnh cơ cấu đầu tư theo hướng ngày càng hợp lý hơn, hạn chế việc phân hóa giàu nghèo.

- KH đầu tư là cơ sở để các nhà quản lý tìm ra những phương sách quản lý thích hợp.

Trong nền kinh tế thị trường vẫn cần kế hoạch hóa đầu tư: Vì cơ chế kế hoạch hóa chuyển từ nền kinh tế tập trung sang nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, cơ chế KHH thay đổi theo 3 hướng:

+ Chuyển từ cơ chế KHH phân bổ nguồn lực phát triển cho các mục tiêu đối với 2 thành phần cơ bản (kinh tế quốc doanh và kinh tế tập thể) sang cơ chế KHH khai thác nguồn lực phát triển và định hướng sử dụng các nguồn lực đó theo các mục tiêu đối với các thành phần kinh tế.

+ Chuyển từ cơ chế kế hoạch hóa tập trung theo phương thức "giao nhận" với một hệ thống các chỉ tiêu pháp lệnh của nhà nước giao đến tận các cơ sở sản xuất kinh doanh theo cách bao cấp cả đầu vào lẫn đầu ra, giờ chuyển sang cơ chế KHH gián tiếp định hướng phát triển với một hệ thống các cơ chế chính sách phù hợp nhằm khuyến khích đạt các mục tiêu.

+ Chuyển từ cơ chế KHH mang tính chất khép kín trong từng ngành, vùng lãnh thổ với sự kết hợp hài hòa các khả năng phát triển liên ngành, liên vùng theo hướng tối ưu hóa và hiệu quả các hoạt động kinh tế - xã hội.