Câu 1
       a1) Đoạn 1 là bức tranh thiên nhiên được miêu tả vào ban ngày, đoạn 2 là bức tranh thiên nhiên được miêu tả vào ban đêm.
        a2)  Lựa chọn những khoảng thời gian khác nhau để thể hiện dụng ý nghệ thuật: vừa miêu tả được vẻ đẹp trữ tình, nên thơ vừa khắc hoạ nổi bật sự khắc nghiệt của thiên nhiên ở Sa Pa.
         b) Hoặc "những lúc im lặng lạnh cóng": hoàn cảnh sống khắc nghiệt, heo hút, vằng vẻ; "lại hừng hực như cháy": nhiệt huyết của tuổi trẻ, dám đối mặt, vượt qua những khó khăn thử thách để làm nên thành công, sống và cống hiến cho nhân dân, Tổ quốc...
          c) Bài học trong cuộc sống: tình yêu thiên nhiên, gắn bó, trân trọng vẻ của thiên nhiên;dám đối mặt, vượt qua sự khắc nghiệt của thiên nhiên để làm nên thành công.
               Bài học trong sáng tạo nghệ thuật: am hiểu thực tế đời sống và sự khám phá tinh tế ở nhiều góc độ.

Câu 2
         Bằng cách sử dụng những tính từ "bao nhiêu, vơi, bớt" và phép ẩn dụ "sấm cũng bớt bất ngờ" "trên hàng cây đứng tuổi" tác giả muốn nhấn mạnh những biểu hiện rõ rệt của mùa thu đã về. Mưa bớt dần, sấm mùa hạ ít đi khi sang thu, hàng cây không còn phải giật mình đột ngột. Đó là một quy luật tự nhiên, mà điều có thể xác định ở đây là nhờ vào độ nhạy cảm của giác quan mách bảo. Hai câu cuối nhờ vào hình ảnh ẩn dụ cho ta thấy nhà thơ đã cảm nhận được âm vang cuộc đời đầy biến động ngoài kia. "Sấm" là những âm vang, va động bất thường của ngoại cảnh, cuộc đời. Còn "hàng cây đứng tuổi" chính là những con người lớn tuổi, từng trải và sẽ vững vàng hơn trước tác động của những ngoại cảnh bất ngờ trong cuộc sống.
Câu 3 

                  Người xưa từng nói "lửa thử vàng, gian nan thủ sức". Cuộc đời luôn sẵn bày những nghịch cảnh để thử thách con người. Không có con đường bằng phẳng nào dẫn ta thẳng đến thành công. Sự nỗ lực của bản thân chính là yếu tố quyết định thành bại trong cuộc đời. Trong cuộc sống này, người nghèo nhất trong tất cả không phải là người không có một xu dính túi, mà là người không có lấy một ước mơ. Chính vì vậy mới có câu nói"Ở trên đời, mọi chuyện đều không có gì khó khăn nếu ước mơ của mình đủ lớn".
                    Giữa cuộc sống xã hội bộn bề, con người lúc nào cũng vì công việc thì bạn tự hỏi mình có ước mơ hay đam mê gì không?Vậy ước mơ là gì? Ước mơ là khao khát có được một điều gì đó vượt quá khả năng, vượt ngoài tầm với của bản thân mình. Nó là khát vọng, là những điều tốt đẹp mà con người muốn đạt được. Ước mơ sẽ làm cho con người sống có mục địch, nghị lực. Nếu một người sống không có ước mơ, hoài bão thì cuộc sống sẽ thật tẻ nhạt, không có mục đích để phấn đấu. Khi đó ta sẽ không biết mình sống để làm gì, sống vì cái gì phía trước. Cuộc sống như thế, ngày qua ngày, trôi đi trong nhàm chán, vô vọng. Còn ước mơ đủ lớn là ước mơ khởi đầu từ điều nhỏ bé, trải qua một quá trình nuôi dưỡng, phấn đấu, vượt những khó khăn trở ngại để trở thành hiện thực. Đấy không phải là những ước mơ viễn vông, phi thực tế như có thể quay trở về thời cổ đại, hay biến thành một vị hoàng đế giàu có,... mà ước mơ đủ lớn phải là những ước mơ có cơ sở thực tế, thể hiện được khát khao vươn lên của con người. Và chúng ta có thể đạt được ước mơ đó nếu chúng ta nỗ lực, cố gắng hết mình để thực hiện điều chúng ta muốn. Nếu chúng ta đi theo và theo đuổi ước mơ, thì đó là lúc con người ta sống đúng ý nghĩa, bản chất của cuộc sống. Nếu một ai đó không có ước mơ đồng nghĩa với việc họ đã "ngừng sống" mất rồi. Sự sống mà không có ước mơ ấy thì chỉ là sự tồn tại, sống mòn chỉ một người sống cứ lay lắt từ ngày này qua ngày khác mà không biết mình sống để làm gì và vì cái gì.
          Cuộc sống sẽ trở nên tươi đẹp hơn khi ta biết nuôi dưỡng ước mơ. Ước mơ được gieo mầm, ấp ủ trong bản thân mình để khi đến một ngày nào đó không xa, nó sẽ trở thành hiện thực. Thật vậy, cuộc sống không thể thiếu ước mơ. Nó chắp cánh cho chúng ta để bay cao và xa cùng vươn tới những dự định hoài bão của mình. Nó đưa ta đến với thế giới mà ở đó ta được tự do được thể hiện và khẳng định bản thân mình. và nó còn tạo ra những cơ hội để ta chiến thắng. Sống có ước mơ ta sẽ luôn tin tưởng vào bản thân, tin tưởng vào cuộc sống. Dù có lúc ta không đạt được mục đích cuối cùng như mong muốn nhưng ta luôn lại nhận được những bài học hữu ích, giúp ta mạnh mẽ hơn. Sống có ước mơ ta luôn sẵn sàng đối diện với khó khăn thử thách. Khiến ta không dễ dàng đầu hàng trước nghịch cảnh hay khó khăn cũng như thử thách. Trước những vật cản đường đấy, ta luôn biết tìm cách để chiến thắng và không ngừng khao khát mãnh liệt sự thành công. Mỗi thành công lại tiếp thêm cho ta sức mạnh để tiếp tục mạnh bước trên đường đời.
          Mọi chuyện sẽ không có gì khó khăn nếu ước mơ của mình đủ lớn. Bởi khi ta có một ước mơ đủ lớn, nó trở thành động lực để chúng ta vươn lên, vượt qua khó khăn thử thách, quyết liệt trong hành động, hướng đến thành công. Một ước mơ đủ lớn sẽ là nguồn sức vô biên mạnh giúp ta chiến thắng nghịch cảnh. Nhưng có một ước mơ đủ lớn, đủ sức để tạo ra điều lớn lao thì không phải ai cũng có. Bởi thế, để xây dựng một ước mơ đủ lớn là cả một kì công cố gắng. Trước hết, phải hăng say học tập cũng như lao động. Hơn hết là không ngừng yêu thương con người, quý trọng cuộc sống. Bởi nếu không có tri thức, con người sẽ không thể ước mơ được cái gì to lớn. Cũng giống như không biết cho đi yêu thương để bản thân thanh thản, không vụ lợi cho chính mình thì sẽ không thể vì ai mà có ước mơ cao đẹp. Lối sống ích kỉ, cá nhân là nguyên nhân giết chết những ước mơ của con người, thậm chí là cả bản thân và đồng loại mình. Nên chúng ta sống vì mọi người xung quanh và cộng đồng nhiều hơn bản thân thì khi đó chúng ta đã làm được việc vĩ đại, cao cả. Chính cộng đồng làm cho ta vĩ đại chứ không phải cái gì khác.
            Thế nhưng, trong cuộc sống vẫn còn có nhiều người sống không biết ước mơ. Vẫn còn nhiều người có những ước mơ không đủ lớn. Họ dễ dàng chấp nhận một cuộc sống bình thường, đơn điệu và nhàm chán, thậm chí thấy khó khăn liền đầu hàng vô điều kiện mà không suy nghĩ. Họ luôn viện cớ khó khăn, hạn chế của hoàn cảnh để lảng tránh việc khó, trốn tránh trách nhiệm và sống một cách nhu nhược. Những người như thế thật đáng chê trách. Khi ta sống mà không có ước mơ là ta đã đánh mất mục tiêu sống của mình. Khi cái thế giới màu hồng đó bị đánh mất là phải đối diện với thực tế lạnh lùng, khô khan và tàn nhẫn. Bạn sẽ phải sống theo sự sắp đặt, sống theo rập khuôn vốn có của nó.
              Những người không có ước mơ là những người chưa hề suy nghĩ về mục đích sống của bản thân. Họ chán nản và không tâm huyết về công việc mình đang làm. Những người cố gắng đạt được mục đích sống trên con đường đời dù gặp nhiều gian nan, trắc trở nhưng ước mơ luôn là động lực giúp họ đứng lên sau mỗi khó khăn. Còn những người không có ước mơ thì ngược lại. Họ không có động lực để vượt qua khó khăn và luôn bằng lòng với những gì họ đang có.
                        Con người chúng ta hạnh phúc nhất là khi chúng ta sống có niềm ước mơ, thực hiện được những gì mình mong muốn và sống mỗi ngày trọn vẹn với những niềm vui, nỗi buồn. Hãy luôn sống là chính mình, sống bằng sức mạnh của lí trí và tình cảm. Một ước mơ đủ lớn sẽ dẫn đường bạn ra với đại dương rộng lớn. Tuy nhiều gian khó nhưng những thành công luôn rộng mở trước mắt bạn.

Câu 4
                     Qua hai tác phẩm "Lặng lẽ Sapa" của Nguyễn Thành Long và "Đoàn thuyền đánh cá" của Huy Cận đã cho chúng ta thấy được vẻ đẹp của những con người lao động. Tuy công việc của họ không giống nhau, nhưng đều toát lên một vẻ đẹp bình dị và thoạt nhiên đáng yêu. 
                      Hai tác phẩm đều là kết quả của những chuyến đi thực tế mà các tác giả sống trực tiếp cùng với những con người lao động. Và hình tượng về họ đã được khắc họa rõ nét. Họ thuộc đủ mọi tầng lớp, lứa tuổi, nghề nghiệp khác nhau và làm việc ở những vùng khác nhau. Nhưng tất cả đều có chung phẩm chất cao đẹp.
         Với anh thanh niên trong truyện ngắn "Lặng lẽ Sapa""của Nguyễn Thành Long thì công việc cùng điều kiện làm việc rất khắc nghiệt và gian khổ