- I -

VỤ BÍ ẨN BẢY CÁI ĐỒNG HỒ (1)

ALFRED HITCHCOCK: Các bạn có biết không? Thời gian có tính chất dây thun.

Có khi các bạn thấy thời gian bò với vận tốc một con ốc sên đi đến phòng khám nha sĩ.

Có khi thời gian phóng như vệ tinh trên quỹ đạo. Cũng có khi thời gian bước thụt lùi.

Chẳng hạn như dưới đây...

Các bạn thám tử ơi, hãy chuẩn bị ghi nhận các chỉ dẫn!

Ta sẽ cùng nhau giải: "Vụ bí ẩn 7 cái đồng hồ."

- II -

VỤ BÍ ẨN BẢY CÁI ĐỒNG HỒ (2)

Sáu giờ rưỡi tối.

Anh Peter Perkins, nhà báo chuyên về các câu đố, trò đố viết bằng mật ước và các trò chơi trí óc của tờ Ngôi Sao Chủ Nhật, đang đi đến nhà ông thợ đồng hồ Fritz Sandoz. Fritz, một ông già người nhỏ bé gốc Thụy Sĩ biết sửa chữa tài tình như có phép thần các loại đồng hồ. Peter và ông là bạn từ nhiều năm nay.

Nhà báo bước trên lối đi dẫn đến nhà ông thợ đồng hồ và đẩy cửa sau.

Anh không gõ cửa, bởi vì Fritz bị điếc. Ông còn bị câm nữa, do bị tai nạn lúc còn trẻ. Nhưng ông trang bị cửa vào nhà bằng một ổ khóa đặc biệt. Cửa mở ra, nếu xoay tay cầm ba lần sang bên phải, bốn lần sang bên trái, rồi hai lần bên phải. Peter biết cách mở. Anh bước vào một căn phòng tối tăm và kêu to:

- Fritz ơi? Fritz?...

Một giọng nói hét lên, sát bên tai Peter:

- Tóm được mày rồi!

Hai bàn tay to tướng chụp lấy Perkins và lôi kéo qua phòng sau cửa tiệm có đèn sáng trưng.

- Tôi đã bắt được kẻ sát nhân - một giọng trầm nói. Hắn trở lại hiện trường.

Peter Perkins chớp mắt.

Trước mặt anh là thanh tra Grull, thuộc sở cảnh sát địa phương. Xa hơn một chút, có hai người đang cúi xuống một vật nằm dưới đất, ngay dưới chân một chiếc đồng hồ tường nhà quê lớn, thuộc bộ sưu tập của Fritz Sandoz.

Peter Perkins rùng mình hoảng sợ nhận ra cái mà hai người đang xem xét không phải là một đồ vật, mà là xác của ông bạn già, ông thợ sửa đồng hồ tài giỏi Fritz.

Ánh mắt của Peter hướng trở về khuôn mặt dữ tợn của thanh tra Grull, đang nhìn anh dò xét.

- Thả anh ta ra đi Snider - Grull ra lệnh - đây là Peter Perkins, người làm câu đố. Một kẻ quấy rối công cộng, nhưng không phải là kẻ sát nhân.

- Nhưng hắn vào nhà bằng cửa sau - viên cảnh sát đang bắt giữ Perkins phản đối. Mà anh đã nói là tôi phải bắt cho được tên sát nhân, chắc chắn hắn sẽ trở lại hiện trường...

- Đủ rồi - Grull nói sỗ sàng. Mày chạy đi giúp mấy đứa kia một tay. Còn anh, Perkins - thanh tra nhìn nhà báo bằng ánh mắt sắc như thép - tại sao anh lẻn vào đây như một tên trộm?

- Tôi không hề lẻn vào đây như tên trộm - anh nhà báo nghiêm trang đáp. Tôi đến thăm ông bạn Fritz. Chúng tôi định cùng nghĩ ra những câu đố.

- Nghĩ ra câu đố à? Grull nhíu mày vặn lại.

- Phải. Fritz giỏi lắm. Cũng giống như tôi, Fritz là thành viên Hội Quốc Gia những Người Yêu Thích Câu Đố.

- Tốt - Grull nói. Nhưng trong trường hợp này vấn đề không phải là những câu đố. Vấn đề là có vụ ám sát. Và lần này, anh không được thọc mũi vào. Hiểu chưa?

Ý Grull nói đến những vụ án trước đây, khi ông đã nhận được vài gợi ý từ phía Perkins. Vài gợi ý đó đã tỏ ra đúng đắn một cách xuất sắc, khiến Grull càng khó chịu.

- Ai giết chết ông ta? Peter hỏi. Ai đã giết Fritz?

Peter Perins cố ngăn không cho giọng nói run, nhưng không thành công lắm.

- Tôi có mặt ở đây để tìm hiểu - Grull đáp. Chuyện xảy ra tối hôm qua. Lúc đó Sandoz ở đây, đang lên dây đồng hồ. Vậy chắc lúc đó là mười hai giờ khuya, giờ mà ông thường làm việc này.

Peter gật đầu:

- Đúng.

- Có kẻ vào nhà, tôi nghĩ là nhờ có chìa khóa, bởi vì không có dấu vết cạy cửa. Fritz bị điếc, nên không nghe gì. Tên sát nhân lẻn phía sau ông và đập vào đầu ông. Đó là những gì chúng tôi biết. Chúng tôi sẽ dựa trên điều này để tìm ra thủ phạm.

- Chắc chắn phải là một ai đó biết ông ta - Peter nói. Ai đó biết rằng Fritz không tin tưởng ngân hàng và cất giữ toàn bộ số tiền trong ngăn kéo mật của cái bàn làm việc. Ông ta không có kẻ thù vậy chắc chắn ông ta bị giết vì tiền?

- Suy luận hay! Chúng tôi đã nghĩ ra trước anh - Grull lầm bầm. Mà các ngăn kéo bàn làm việc đều bị cạy. Nhưng anh hãy nhớ rằng chúng tôi không hề cần đến sự giúp đỡ của những tên nghiệp dư tào lao loại như anh! Anh hãy về nhà và... Không, anh hãy vào phòng làm việc ngồi, phòng trường hợp tôi cần đặt câu hỏi với anh. Anh không được đụng cái gì hết.

Về những câu hỏi, thì chính Perkins cũng muốn đặt ra. Nhưng anh biết tính Grull, nên anh im lặng bước qua xưởng nhỏ phía sau cửa tiệm.

Đó là một căn phòng nhỏ xíu chất đầy đồng hồ. Trong đó còn có cái ghế đẩu, ghế bành và bàn làm việc dùng làm bàn thợ, mà các ngăn kéo, đúng như Grull đã nói, đã bị cạy. Còn chính cửa hiệu, nơi Fritz bán đồng hồ, nằm phía trước nhà, ở cuối một hành lang.

Peter Perkins đặt mũ lên bàn làm việc, rồi ngồi vào ghế bành sao cho có thể nhìn thấy tất cả những gì xảy ra ở phòng sau cửa tiệm: ở đó có bộ sưu tập khổng lồ những đồng hồ cổ mà Fritz đã kiên nhẫn tập hợp lại.

Cảm giác đầu tiên của Perkins là vừa kinh ngạc vừa đau đớn. Cảm giác thứ nhì là đòi hỏi công lý: thủ phạm phải đền tội. Grull đã tỏ ra không thân thiện, nhưng dù sao ông vẫn là một người cảnh sát có lương tâm, tuy rất ghét những kẻ nghiệp dư. Nếu Perkins có những gợi ý nghiêm túc, Grull sẽ nghe theo.

Trước hết phải tìm các chỉ dẫn trong xưởng Peter đang ngồi. Tên sát nhân đã ở đây vài phút để cạy các ngăn kéo chứa tiền, số tiền mà Peter đã nhiều lần năn nỉ Fritz mang ra ngân hàng cất gởi.

Peter ngồi yên tiến hành xem xét toàn bộ gian phòng. Anh nhìn thật kỹ những cái kệ có đồng hồ đã sửa xong. Anh nhìn chi tiết tấm bảng lỏm chỏm những cái móc treo đồng hồ đủ loại. Anh nhìn bàn thợ của ông Fritz tội nghiệp. Các dụng cụ đặt trên đó. Có cả một chiếc đồng hồ điện mà ông thợ đồng hồ đang sửa. Mà ông Fritz là người rất cẩn thận. Ông luôn luôn cất đồ đạc đi khi làm việc xong. Rõ ràng là ông bị bất ngờ trong khi đang làm việc.

Ánh mắt của Peter dịch chuyển xa hơn một chút, nhưng cảm giác về một cái gì đó lạ lạ khiến ánh mắt quay trở về đồng hồ. Không hiểu chiếc đồng hồ này có gì kỳ cục nhỉ? Không có gì, tuy nhiên...

Đột nhiên, Peter hiểu ra.

Đồng hồ chạy ngược!

Mắt dán vào hai cái kim đang chạy ngược thời gian trong khi quay lui. Peter Perkins cảm thấy rùng rợn. Chuyện đó... chuyện đó trái với tự nhiên! Một chiếc đồng hồ chạy ngược trong cửa hàng của ông Fritz Sandoz, người đã dốc toàn bộ công sức để làm cho đồng hồ chạy đúng!

Hiện tượng quá lạ lùng đến nỗi Peter Perkins cảm thấy nhất định phải có một cái gì đó.

Phải, nhưng cái gì?

ALFRED HITCHCOCK: Câu hỏi chí lý. Tôi có thể nói nhỏ với các bạn, cái đồng hồ chạy ngược này có một ý nghĩa rất quan trọng. Có thể các bạn đã suy ra được tất cả những gì có thể suy luận ra được từ một cái đồng hồ chạy về ngày hôm qua chứ không chạy về ngày mai?

Các bạn hãy cố gắng suy nghĩ.

- III -

VỤ BÍ ẨN BẢY CÁI ĐỒNG HỒ (3)

Peter Perkins nhìn theo kim phút. Rồi anh rút ra khỏi túi quyển sổ và cây viết - anh nguệch ngoạc hai bức hình nhỏ, rồi ghi chú thích dưới mỗi cái:

Giá chính xác lúc quan sát.

Giờ của đồng hồ chạy lui.

Rồi anh đứng dậy, bước lại gần bàn thợ. Anh cúi xuống để nhìn đồng hồ cho rõ. Đồng hồ rất cổ, có thể là một trong những đồng hồ điện đầu tiên được chế tạo. Nhãn mang tên bà Murphy, cho biết rất nhiều điều. Bà Murphy là hàng xóm của ông Fritz và thường mang cho ông nước súp hoặc những món khác do bà tự nấu. Vì bà, Fritz có thể chấp nhận sửa một cái đồng hồ điện: nếu là bất cứ ai khác, ông đã không làm, vì ông rất ghét đồng hồ điện, ông chỉ thích những chiếc đồng hồ cơ học cũ kỹ thân thuộc, đầy lò xo và khớp răng.

Bên cạnh đồng hồ có cái tournevis. Có thể tưởng như chính Fritz vừa mới đặt tournevis ở đó. Peter tin chắc rằng ông Fritz đang chỉnh chính cái đồng hồ này, lúc ông bị gián đoạn. Đột nhiên, ông ngước mắt lên và nhìn thấy kẻ đột nhập vào nhà ông, có thể tay hắn đang cầm súng. Ông cho khởi động máy đồng hồ. Nhưng cho chạy ngược. Tại sao? Vì bị bất ngờ à? Hay ông cố ý? Fritz biết quá rành về đồng hồ, ông biết tất cả những gì có thể làm với đồng hồ, ông...

- Perkins!

Nhà báo giật mình. Thanh tra Grull gầm hét vào tai anh:

- Perkins, tôi đã bảo anh không được đụng cái gì hết!...

- Tôi có đụng gì đâu - Peter đáp. Nhưng ông nhìn thử này: ông có thấy cái đồng hồ này đang chạy ngược không?

Grull liếc nhìn cái đồng hồ đang chạy bậy.

- Thì sao? Ông nói. Nó bị hư và Fritz đang sửa. Anh bước sang phòng bên kia chờ. Các chuyên gia lấy vân tay sẽ vào đây làm việc.

Peter không bàn cãi. Anh quay trở lại phòng sau cửa tiệm rộng lớn, chứa bộ sưu tập của Sandoz, hay, như chính ông thợ đồng hồ gọi, "gia đình" của ông. Anh nhà báo ngồi trong một góc để không làm phiền ai hết.

Căn phòng đang náo động. Nhóm kỹ thuật viên đã đến. Một thợ chụp hình đang chụp vài tấm hình căn phòng và ông Fritz tội nghiệp nằm bên chân chiếc đồng hồ nhà quê cao lớn, nơi ông bị bắn. Người ta lấy tấm drap phủ thi thể ông thợ đồng hồ lại và mang ông đi. Các chuyên gia lấy vân tay đang loay hoay. Peter tin chắc họ sẽ không tìm thấy gì. Thanh tra Grull đang ra lệnh. Những thanh tra khác và viên cảnh sát mặc đồng phục đi ra đi vào. Ít nhất, họ cũng chịu khó.

Peter đang chìm đắm trong suy nghĩ, thì một cái đồng hồ gõ, vang lên trong trẻo. Peter chờ đợi nghe tiếng của những đồng hồ còn lại. Fritz chỉnh các đồng hồ chính xác đến nỗi tất cả gõ cùng lúc.

Nhưng chuyện lạ, chúng không gõ. Peter tìm cái đồng hồ vừa mới nghe, thì đột nhiên, anh nín thở...

Nhiều cái trong số các đồng hồ tuyệt đẹp của Fritz Sandoz không chỉ đúng giờ. Hơn nữa, chúng không chỉ cùng một giờ sai!

Thật không thể tin. Không thể tin, như cái đồng hồ chạy lui. Peter đột ngột cảm thấy xúc động. Có phải những cái đồng hồ chạy sai lại đồng thời báo cho biết một điều khác nữa không? Giờ sai của chúng có tạo thành một bức thông điệp không?

Càng say sưa với giả thiết của mình, Peter nhìn đồng hồ kỹ hơn. Trong phòng có đủ loại. Những cái đối diện với Peter đều là những đồng hồ cổ và cao. Đồng hồ ở cuối hàng được Fritz đặt tên là "ông Thời Gian" vì kích thước và niên tuổi của nó. Ông thợ đồng hồ đang nằm chính bên chân đồng hồ này lúc Peter bước vào phòng.

Ba đồng hồ đầu tiên trong hàng chỉ đúng giờ.

Sau đó đến các đồng hồ chạy sai. Rồi lại đến hai đồng hồ chạy đúng.

Một lần nữa, Peter rút quyển sổ và cây viết ra vẽ nhanh như sau.

- IV -

VỤ BÍ ẨN BẢY CÁI ĐỒNG HỒ (4)

Anh nhà báo nhìn hình vẽ của mình thật lâu, rồi cất vào túi. Các đồng hồ chạy sai muốn nói một cái gì đó, nhưng cái gì? Anh không biết.

Anh ngã lưng ra ghế, tập trung suy nghĩ. Lúc vẽ, anh nhận thấy rằng tất cả các đồng hồ trong phòng đều đứng, ngoại trừ mười hai cái đồng hồ nhà quê. Điều này có nghĩa rằng ông Fritz Sandoz đã không kịp lên dây cho chúng tối hôm qua.



Perkins thử tưởng tượng lại các sự việc như đã xảy ra.

Fritz đóng cửa lúc sáu giờ, như thường lệ. Ông chuẩn bị bữa ăn tối nhẹ rồi, lúc gần bảy giờ, ông vào xưởng, dự định ở đó làm việc đến mười hai giờ khuya, trừ khi có bạn bè, như Peter Perkins, đến chơi.

Sắp mười hai giờ khuya, Fritz bắt đầu lên dây thiều đồng hồ, ông đến chân "ông Thời Gian" và ngã xuống do bị tên sát nhân lẻn vào cửa hàng bắn. Nói cách khác, Fritz bị giết lúc mười hai giờ khuya.

Thật ra, Peter Perkins không tin là sự việc đã xảy ra như vậy.

Anh tin chắc rằng Fritz còn đang làm việc trong xưởng, thì kẻ lạ đã bước vào bất ngờ. Có lẽ tên trộm có súng. Hắn đã dọa Fritz. Fritz đã cho đồng hồ điện chạy lui. Rồi kẻ lạ đã buộc ông lên dây một số đồng hồ, để cho cảnh sát tin rằng vụ ám sát đã xảy ra lúc mười hai giờ đêm. Fritz, quen người đàn ông đó và biết tính mạng mình đang bị đe dọa, đã cố tình dịch chuyển kim một vài đồng hồ trong khi lên dây thiều. Ông đã nỗ lực tuyệt vọng để làm việc này, để lại bức thông điệp mà ai đó có thể đọc ra. Sau đó, kẻ trộm bắn chết ông, cướp tiền trong phòng làm việc và đi ra cửa sau mà không bị ai thấy. Không có nghi ngờ gì: kẻ sát nhân đã tìm ra một chứng cớ ngoại phạm rất tốt cho lúc mười hai giờ đêm, nhưng nếu giả thiết này đúng, thì làm sao có thể tìm ra giờ thật khi ông Fritz tội nghiệp bị giết chết?

ALFRED HITCHCOCK: Tôi xin có một gợi ý nhỏ với các bạn. Nếu giả thuyết của Peter đúng - mà thú thật, tôi rất tin tưởng giả thuyết này - đồng hồ điện đã bắt đầu chạy ngược ít lâu trước vụ ám sát. Nhưng các bạn có biết đọc giờ đúng trên một cái đồng hồ chạy ngược không? Nói chính xác hơn, làm cách nào các bạn xác định được giờ khi mà đồng hồ bắt đầu chạy lui?

- V -

VỤ BÍ ẨN BẢY CÁI ĐỒNG HỒ (5)

Sau khi suy nghĩ chín chắn, Peter Perkins có được ý niệm khá rõ ràng về chiến thuật của kẻ sát nhân, hắn để lại chỉ dẫn giả để đánh lừa những người điều tra. Bây giờ, phải thuyết phục thanh tra Grull...

Nhưng thanh tra Grull không hề muốn nghe giả thiết nghiệp dư. Vài giờ sau, khi sự náo nhiệt ban đầu của cuộc điều tra hơi lắng xuống, thanh tra bước ra khỏi xưởng và ngã xuống ghế bành bên cạnh Perkins.

- Chúng tôi sẽ tìm kẻ sát nhân - thanh tra rầu rĩ nói. Sự việc đã xảy ra gần như sau...

- Thanh tra à... - Peter bắt đầu nói.

- Perkins, đừng có ngắt lời tôi - Grull gầm lên - anh có hiểu rằng anh là kẻ tình nghi số một của chúng tôi không?

- Tôi hả? Anh nhà báo phẫn nộ phản đối.

- Phải, chính anh. Nhưng vì tôi không thể nào nghĩ rằng anh giết người, nên tôi đi hướng khác. Nhưng cũng còn phải chờ đã! Kẻ trộm là người quen thuộc với Fritz, biết thói quen của ông và biết về số tiền này. Hắn thường xuyên đến đây, nên mới lấy được dấu vết ổ khóa và làm được chìa khóa vào cửa. Tôi không thích chút nào, nhưng rõ ràng là kẻ sát nhân sống và làm việc gần đây.

- Tôi cũng nghĩ như ông - Peter nói.

- Tốt. Mà Fritz đã bị giết hôm qua, lúc mười hai giờ đêm. Chúng ta biết điều này bởi vì ông Fritz đang lên dây...

- Thưa ông thanh tra - Peter lặp lại - tôi định nói...

- Tôi đã bảo không được ngắt lời tôi! Grull hét lên. Fritz bị giết lúc mười hai giờ đêm hôm qua. Sáng nay, bà Murphy để ý thấy ông không mở cửa hàng. Bà tưởng ông bệnh và mang súp qua cho ông tối nay. Khi không thấy ông ra mở cửa, bà gọi điện thoại cho chúng tôi. Nhờ vậy mà chúng tôi đã phát hiện vụ ám sát. Người của tôi làm việc rất nhanh. Tôi lần được danh sách năm người sống trong khu nhà này, quen với ông Fritz đã lâu và bị kẹt tiền. Tôi tin chắc rằng một trong họ là thủ phạm.

Grull đưa cho Perkins một danh sách viết bằng bút chì, mà Perkins nhanh chóng học thuộc lòng.

Các tên sau đây được ghi:

Jack Harrison, thợ sơn.

Thomas Fentriss, bán nữ trang.

Bin Lawden, bán thực phẩm khô.

Joseph Finchly, thợ hớt tóc.

Bob Rogers, thợ làm khóa.

- Theo tôi - Grull nói tiếp - có thể là Rogers. Tháng vừa tôi anh ta có làm khóa mới và có thể giữ chìa khóa. Hoặc Lawden, bán thực phẩm khô, đến đây giao hàng nhiều lần trong tuần. Nhưng những người kia cũng thường đến đây và rất có thể lấy dấu ổ khóa. Harrison đã sơn lại cửa hàng cách đây ba tháng. Finchly hớt tóc cho Fritz, nên hai người có cơ hội trò chuyện với nhau. Fentriss giao lại cho Fritz những món đồ quá khó sửa đối với ông. Bất cứ một ai trong năm người này đều có thể đã giết Fritz Sandoz.

- Nhưng đều là bạn bè đối với ông Fritz - Peter nhận xét.

- Khi đụng đến vấn đề tiền bạc, thì vĩnh biệt tình bạn! Grull nói. Cả năm đều cần tiền, vì nhiều lý do khác nhau. Tôi sẽ đích thân hỏi cung từng người và kẻ nào không có chứng cớ ngoại phạm, thì đó sẽ là thủ phạm của ta.

- Anh Grull, anh nghe này - Perkins thử nói thêm một lần nữa. Anh có thấy rằng kẻ sát nhân...

- Perkins à, anh hãy lo nghĩ đến mấy câu đố của anh và để các vụ án cho chuyên gia lo - Grull khuyên. Bây giờ anh đi về nhà đi.

Perkins lấy nón và ra về, đầu óc lo nghĩ. Phải chi Grull chịu nghe anh! Nhưng mà không: giải thích cho thanh tra rằng kẻ sát nhân muốn làm cho cảnh sát tưởng rằng vụ ám sát xảy ra lúc mười hai giờ đêm, trong khi thật ra đã xảy ra trước hơn nhiều, là chuyện vô ích. Grull chỉ càu nhàu một cách khinh bỉ nếu nghe Peter nói về đồng hồ chạy ngược và đồng hồ chạy bậy. Phải chi Peter đọc ra bức thông điệp... Rất tiếc! Peter không thể nào đọc nổi. Chưa thể.

Peter trở về căn hộ nhỏ và, trước khi ngủ, bỏ ra một giờ để nghiên cứu mấy hình vẽ mang về. Không nghĩ ra gì.

Peter ngủ không ngon vì đầu óc vẫn lo nghĩ. Anh rất tài giỏi trong chuyện đoán câu đố, nhưng câu đố này thì chịu...

Câu đố này liên quan đến một tên sát nhân thật, nên khác hẳn...

ALFRED HITCHCOCK: Hừm! Hừm! Không hiểu các bạn có nắm được chỉ dẫn rất quan trọng nằm trong những trang vừa mới đọc. Có thể các bạn bỏ qua? A ha! Chắc là các bạn phải từ chức thám tử quá.

Thôi, các bạn đừng buồn, Peter Perkins không để ý gì hết.

- VI -

VỤ BÍ ẨN BẢY CÁI ĐỒNG HỒ (6)

Ngày hôm sau, trong văn phòng nhà báo nhỏ, Peter Perkins tỏ ra rất lơ đễnh. Anh chỉ đọc lướt qua các câu đố và truyện cười do độc giả gởi đến để được đăng báo. Đến mười hai giờ trưa anh gọi điện thoại cho Grull.

- Xin lỗi thanh tra, tôi định hỏi thăm xem ông có biết được gì thêm qua năm kẻ bị tình nghi không?

- Không - Grull bực bội trả lời. Tất cả đều có chứng cớ ngoại phạm lúc mười hai giờ khuya. Thậm chí từ lúc mười giờ nữa kìa. Tôi không làm lộ tẩy được tên nào hết.

- Thật ra - Peter bắt đầu nói - anh biết không, tôi nghĩ rằng...

- Perkins, tôi đang bận! Grull đáp rồi cúp máy.

Peter cũng gác máy, lòng nặng trĩu. Phải chi anh có thể bàn về vụ này với một ai đó! Một người khác, cũng say mê câu đố, sẽ cho anh biết ý kiến theo cách nhìn mới... Còn chính anh, Peter Perkins, anh cảm thấy quá gần gũi với vụ này, có liên quan quá trực tiếp.

Peter lơ đãng mở một bức thư ra đọc.

Bức thư chứa một câu đố theo cách viết mật mã, khá hay. Và kí tên là Daniel Grull junior.

Peter giật mình.

Daniel Grull junior! Chắc chắn là con trai của thanh tra Grull. Và lại là một người thích câu đố!

Anh nhà báo ghi địa chỉ lại, chụp lấy cái nón và chạy ra khỏi văn phòng. Một chiếc taxi chở anh đến nhà thanh tra trong vòng mười phút.

Trong khu vườn nhỏ trước nhà, một cậu thiếu niên dong dỏng cao và khỏe mạnh đang quét lá khô.

Peter bước nhanh trên lối đi.

- Có phải Daniel Grull đó không ? Peter hỏi.

- Xin chào chú Perkins - cậu bé trả lời. Hình chú trong báo rất giống: chú thấy không, cháu đã nhận ra chú. Chú nhận được câu đố bằng mật mã của cháu chưa ạ?

- Nhận rồi, và chú định cho đăng - Peter nói. Nhưng chú đến gặp cháu vì một lý do quan trọng hơn nhiều.

Peter kể nhanh cho Daniel nghe câu chuyện Fritz Sandoz và các đồng hồ chạy bậy.

- Cháu thấy không - Peter kết thúc - chú tin chắc rằng ông ấy đã cố để lại một bức thông điệp bằng cách dịch chuyển đồng hồ.

Cậu bé gật đầu.

- Cháu xem thử hình vẽ này - Perkins nói. Chắc chắn có một mật mã nào đó. Fritz rất giỏi mật mã và có lẽ ông nghĩ rằng chú cũng có thể đọc ra mật mã này. Nhưng quá ít số để có thể giải ra. Có thể cháu sẽ để ý được một chi tiết nào đó mà chú đã bỏ qua...

Cậu bé nhíu mày.

- Chắc chắn là mật mã - cậu bé nói nhỏ.

Hết sức chăm chú, cậu bé ngồi xuống thềm cửa và Peter cũng ngồi xuống theo. Cả hai cùng xem xét hình vẽ các đồng hồ bí ẩn. Cuối cùng Daniel ngước mắt lên.

- Chú biết không - cậu bé nói - mấy cây kim này làm cháu nghĩ đến tín hiệu cột. Có lẽ đó là một ý nghĩ kỳ cục, nhưng...

- Hoàn toàn không! Peter nắm cánh tay cậu bé kêu lên. Dĩ nhiên là tín hiệu cột! Thời trẻ, Fritz từng là quân nhân ở Thụy Sĩ, thuộc quân đoàn quân chủng thông tin liên lạc. Tín hiệu cột, chắc chắn ông biết cái này! Nhưng chú, thì chú không biết. Chú chỉ học mật mã thôi.

- Thưa chú Perkins, chắc là cháu lầm rồi - Daniel Grull trả lời. Cháu là hướng đạo viên, cháu biết tín hiệu cột và vị trí mấy cây kim này không có nghĩa gì cho cháu cả. Tình cờ vài chữ và vài hình không phải là chữ nữa.

- Dĩ nhiên rồi, Daniel ơi! Mắt Peter Perkins sáng rỡ vì xúc động. Kim đồng hồ không còn chỉ đúng giờ mà ông Fritz sắp chúng. Kim đã chạy tới. Để đọc được bức thông điệp của ông Fritz, ta phải biết được kim được chỉnh lúc nào và ta phải tính lại vị trí bình thường của kim.

- Vậy thì không thể nào làm nổi - cậu bé thở dài. Ông Sandoz có sáng kiến hay, nhưng ông không nghĩ rằng bức thông điệp của ông sẽ rất khó đọc.

- Có chứ, Daniel ơi, ông ta có nghĩ đến! Perkins la lên. Vì vậy mà ông đã cho đồng hồ điện chạy ngược. Cháu hãy nói cho chú biết đối với cháu, một đồng hồ bị đứng chỉ cái gì?

- Ồ! Dễ thôi, chú Perkins à. Cứ hai mươi bốn giờ, nó chỉ đúng giờ hai lần.

- Còn một đồng hồ chạy ngược, với độ chính xác và đều đặn hoàn hảo, nhưng luôn luôn đi về quá khứ, thì đối với cháu nó chỉ cái gì?

- Cháu không biết - Daniel mở mắt to ra nói. Có đồng hồ chạy ngược à?

- Có những đồng hồ điện thật cổ xưa. Máy của chúng quá thô sơ, nên ta có thể cho nó quay theo chiều này hay chiều kia gì cũng được. Bây giờ, cháu hãy xem cái này.

Peter cho cậu bé xem hình vẽ đầu tiên của anh tối hôm đó.

- VI – Tiếp theo

VỤ BÍ ẨN BẢY CÁI ĐỒNG HỒ (6 – Tiếp theo)

- Vậy là lúc đồng hồ ngược chỉ 2:10, thì thật ra là 6:40.

- Và nếu đúng hồ ngược chỉ giờ đúng khi nó bắt đầu quay ngược - Peter nói thêm - thì cứ mỗi phút trôi qua có thêm hai phút cách biệt nữa giờ mà đồng hồ chỉ vào giờ đúng.

- Hừm! Phải! Cậu bé vừa đồng tình vừa suy nghĩ, nhưng hai đồng hồ tiến đến một điểm, nơi chúng sẽ trùng nhau, và tương ứng với giờ đúng, và nơi các đồng hồ sẽ đi qua hai lần cứ mỗi hai mươi bốn giờ nếu ta tính hai phút cho một.

- Nói cách khác, nếu ta tiếp tục cho kim đồng chạy ngược chạy lui và kim của đồng hồ đúng chạy tới, thì điểm nơi hai đồng hồ chỉ cùng một giờ sẽ tương ứng với lúc đồng hồ ngược bắt đầu chạy, hay nói cách khác nữa, là giờ gần đúng khi mà Fritz bị ám sát.

Peter hét lên.



- Không, chờ một phút.

- Có cái gì không khớp hả chú Perkins? Daniel hỏi.

- Ta nhầm rồi - Perkins rên rỉ. Vì một đồng hồ đi tới và một đồng hồ đi lui, thì kim sẽ chỉ cùng một giờ mỗi sáu giờ, tức là bốn lần trong một ngày. Hai lần sẽ tương ứng với vị trí kim như lúc đồng hồ ngược bắt đầu chạy: hai lần kia sẽ có khoảng cách nhau sáu tiếng.

- Vậy ta sẽ không bao giờ tìm ra - Daniel thở dài.

Peter Perkins suy nghĩ thật lâu, nét mặt căng thẳng. Rồi nét mặt anh từ từ thư giãn ra.

- Dường như chú tìm ra rồi - Peter Perkins nói. Tất cả những người bị tình nghi đều có chứng cớ ngoại phạm sau mười giờ tối và chúng ta biết chắc rằng vụ án chỉ có thể được thực hiện sau sáu giờ tối, bởi vì đó là lúc Fritz đóng cửa hàng. Có nghĩa là vụ án nằm trong khoảng sáu giờ và mười giờ. Nhất trí không?

- Dạ, nhất trí, thưa chú Perkins.

- Vậy ta thử tính khi nào thì đến lúc kim của cả hai đồng hồ cùng chỉ một giờ - dĩ nhiên là với điều kiện rằng kim vẫn còn quay. Nếu đó là một giờ nằm giữa sáu và mười, ta sẽ biết rằng đó chính là giờ mà ta muốn tìm ra. Nếu đó là một giờ giữa mười và sáu, ta sẽ xê xích đi sáu tiếng và trở về lúc đầu.

- Dạ đúng - Daniel nói sau một hồi suy nghĩ. Phải tính kỹ, rồi mới hiểu nổi, nhưng hình như cháu hiểu ra rồi. Sẽ dễ hiểu hơn, nếu ta có hai đồng hồ và làm cho kim quay thật. Chú có đồng ý lấy hai đồng hồ chú và cháu đang đeo không? Ta có thể chỉnh theo giờ trên hình vẽ của chú trước và cho kim đồng hồ chú quay đúng chiều, còn kim đồng hồ của cháu quay ngược chiều, cho đến khi...

- Có thể làm vậy, Peter ngắt lời. Nhưng sẽ nhanh hơn nếu tính nhẩm. Đồng hồ ngược chạy lui từ lúc 2:10. Đồng hồ đúng chạy tới từ lúc 6:40. Sai số giữa hai cái là... để chú tính nào... năm giờ ba mươi phút. Tức ba trăm ba mươi phút. Hai đồng hồ sẽ gặp nhau - nghĩa là sẽ chỉ cùng một giờ. - Trong vòng ít hơn hai lần số phút đó. Ba trăm ba mươi chia hai bằng một trăm sáu mươi lăm, tức hai giờ bốn mươi lăm phút. Ta hãy cộng thêm hai giờ bốn mươi lăm phút vào 6:40 và ta sẽ được... khoan đã... ta sẽ được 9:25. Hoặc ta hãy trừ hai giờ bốn mươi lăm của 12:10 và ta sẽ được... chú không lầm chứ?... Phải, ta cũng được 9:25. Nói cách khác, hai đồng hồ sẽ chỉ cùng một giờ lúc 9:25, là một lúc hoàn toàn lọt vào cái khoảng mà ta đã xác định giữa sáu và mười. Suy ra...

- Suy ra - cậu bé la lên - ông Sandoz đã cho đồng hồ chạy lui vào lúc 9:25, vào tối ông bị giết!

- Đúng. Giờ đó, hai đồng hồ như sau.

- Bây giờ - Peter Perkins nói tiếp - ta đã biết Fritz dịch chuyển kim đồng hồ lúc mấy giờ rồi. Giả sử năm phút trôi qua giữa lúc đó và lúc tên sát nhân xuất hiện. Vậy lúc Fritz bắt đầu lên dây thiều các đồng hồ và viết thông điệp bằng kim, thì lúc đó phải là chín giờ rưỡi.

- Và khi chú nhìn thấy và vẽ lại, thì lúc đó 6:45 - Daniel nói tiếp. Thấy rõ trên hình thứ nhì của chú. Hiệu số giữa 9:30 và 6:45 là hai giờ bốn mươi lăm. Ta chỉ việc cộng thêm hai giờ bốn mươi lăm phút vào số giờ của mỗi đồng hồ và ta sẽ có các vị trí mà ông Fritz chỉ ít lâu trước khi chết.

- Ta chỉ mất chừng hai giây là có ngay...

Hai người mất nhiều thời gian hơn thế. Nhưng, một hồi sau, hai chú cháu có được một hình vẽ mới.

Dưới mỗi đồng hồ, Perkins vẽ thêm một thằng người nhỏ làm tín hiệu, đúng như vị trí kim đồng hồ.

- Đây? Có ý nghĩa gì không?

- Còn phải hỏi, chú Perkins ơi! Bằng tín hiệu cột, có nghĩa là...

Dưới mỗi hình người, Daniel viết một chữ cái bằng viết chì.

Anh nhà báo tròn mắt và nuốt nước bọt khó khăn.

- Daniel à - Peter nói - cháu vừa mới viết tên của một kẻ bị tình nghi thuộc danh sách của ba cháu. Cháu đã giải được vụ bí ẩn. Nhưng bây giờ, chú và cháu còn phải cùng nhau thuyết phục ba của cháu rằng chúng ta nghĩ đúng và rằng ba cháu phải áp dụng một cách thức không được chính thống lắm để buộc kẻ sát nhân nhận tội. Bởi vì, cháu biết không, ta sẽ có thể làm cho tòa án chấp nhận bức thông điệp kỳ diệu của ông Fritz tội nghiệp là một lời chứng có giá trị pháp lý.

- VII -

VỤ BÍ ẨN BẢY CÁI ĐỒNG HỒ (7)

ALFRED HITCHCOCK: Xin các bạn đừng giận. Không, chúng tôi không quên các bạn. Nếu chúng tôi quên viết tên của kẻ sát nhân ra, đó là để các bạn có thể hưởng thụ được sự thích thú tìm ra thủ phạm bằng cách thức của riêng các bạn. Tôi biết rằng vấn đề các đồng hồ hơi khó hiểu. Phần tôi, phải qua giải thích bốn lần, tôi mới hiểu ra.

A! Các bạn nói các bạn không biết tín hiệu cột. Thật đáng tiếc là một phương diện quan trọng trong học hành của các bạn đã bị bỏ qua như thế này.

Vẫn còn một chỉ dẫn mà Peter Perkins chưa thấy và chỉ dẫn này không đòi hỏi phải có kiến thức gì đặc biệt trong việc sử dụng tín hiệu cột. Nếu các bạn muốn luyện tập điều tra, các bạn hãy đọc câu chuyện này lại từ đầu.

Hoặc, nếu các bạn thích những gì dễ dàng, các bạn hãy đọc phần tiếp theo: các bạn sẽ biết đoạn kết của vở kịch rắc rối này.

- VIII -

VỤ BÍ ẨN BẢY CÁI ĐỒNG HỒ (8)

KẾT LUẬN

Tối hôm đó, một cuộc họp kỳ lạ diễn ra trong phòng sau cửa tiệm của Fritz Sandoz. Có khoảng nửa chục viên cảnh sát đi theo thanh tra Grull. Năm người bị tình nghi có mặt ở đó: Jack Harison, Bill Lawden, Joseph Finchly, Bob Rogers và Thomas Fentriss. Ở vị trí sau, có cậu bé Daniel Grull, hết sức kích động. Và cuối cùng là Peter Perkins.

Nhưng không thể nào nhận ra Peter được nữa. Anh mặc chiếc áo dài trắng, đội một cái khăn quấn đầu to tướng và có bộ râu giả, tất cả trông y như thật: anh đã thuê ở chỗ một cửa hàng chuyên cung cấp y phục sân khấu.

Chính Peter Perkins đã có sáng kiến về cuộc họp này. Trước tiên, Daniel đã thuyết phục được cha chú ý đến những tính toán của hai chú cháu. Sau đó, chính Peter Perkins đã giải thích cho thanh tra rằng mặc dù biết được tên kẻ sát nhân, nhưng không có chứng cớ nào hết. Sau khi tranh luận một hồi lâu, Grull đã đồng ý.

Peter mặc đồ hóa trang đứng ở đầu một cái bàn nhỏ. Nhóm người bị tình nghi ngồi đối diện anh, thành hình nửa vòng tròn. Cảnh sát canh giữ cửa ra.

- Tất cả hãy nghe đây - Grull nói bằng một giọng kiêu kỳ. Tất cả các anh đã tự nguyện giúp chúng tôi tìm ra kẻ giết hại ông Fritz Sandoz, bởi vì cả năm anh đều là bạn của ông Fritz. Hoàng tử Ali đây - thanh tra chỉ anh nhà báo hóa trang - là người bạn của ông Fritz. Đêm qua, hoàng tử đã nhận được bức thông điệp từ ông Fritz. Thông điệp nói rằng các đồng hồ mà ông đã lên dây trước khi bị giết sẽ cho ta biết tên của kẻ sát nhân. Nhưng khi chúng tôi đến đây, các đồng hồ đều bị đứng.

Thật vậy, không còn tiếng tíc tắc nào hết. Cảnh sát đã không lên giây cho các đồng hồ của ông Fritz.

- Do vậy - thanh tra Grull nói tiếp. Tối nay, hoàng tử Ali sẽ cố gắng bắt liên lạc lại với ông Fritz Sandoz để biết tên kẻ sát nhân.

Cả nhóm người bị tình nghi rục rịch, để lộ một sự căng thẳng nào đó, nhưng không ai phản đối. Peter biết rằng kẻ sát nhân đang nhớ lại hắn đã thấy Sandoz thay đổi vị trí kim đồng hồ. Đúng lúc này, có lẽ phạm nhân thầm run rẩy, tự hỏi không hiểu động tác của ông Fritz có ý nghĩa gì.

- Bây giờ - Grull nói - ta sẽ tắt đèn và để cho hoàng tử Ali hành động.

Peter nhắm mắt lại, nhưng đang tập trung. Đột nhiên, đèn tắt hết và phòng tối đen như hũ nút. Suốt một phút lâu dài, Peter Perkins không nói gì. Rồi một giọng ồ ồ vang lên:

- Fritz Sandoz, ông có ở đây không? Hồn ông về tới chưa?

Chỉ nghe tiếng thở khàn khàn của những người trong phòng. Một người căng thẳng ho.

- Fritz Sandoz - Peter nói tiếp - Lúc còn sống, ông bị câm. Nếu ông vẫn không nói được, chúng tôi sẽ không ngạc nhiên. Ông hãy tìm cách cho chúng tôi biết về sự hiện diện của ông. Ông có mặt ở đây với chúng tôi không?

Chậm chậm, hết sức chậm chạp, trên đầu mọi người, chứ C-Ó xuất hiện trên trời bằng ánh đèn xanh yếu ớt.

Có tiếng thở hổn hển lo sợ. Chữ biến mất.

- Kẻ giết ông có mặt ở đây không? Peter hỏi.

Một lần nữa, chữ C-Ó hiện lên trên không, xanh xanh và phát quang.

Có kẻ cố nén một tiếng kêu nhỏ.

- Có phải ông bị giết lúc mười hai giờ khuya, cách đây hai ngày không?

Lần này, chữ K-H-Ô-N-G hiện lên trong bóng tối.

- Có phải ông bị giết lúc chín giờ rưỡi không?

- C... Ó...

- Ông đã để lại cho chúng tôi bức thông điệp có tên kẻ sát nhân, bằng cách thay đổi vị trí kim đồng hồ, khi hắn ép buột ông lên giây đồng hồ, đúng không?

- C-Ó.

Một trong những người có mặt ở đó thở hơi nhanh và hơi mạnh quá...

- Các đồng hồ đều bị đứng. Ông hãy cho chúng tôi biết tên hắn, bằng một cách khác.

Suốt một hồi không có gì xảy ra...

Rồi trên mặt kính của một đồng hồ nhà quê, hiện lên màu xanh phát quang của chữ cái F. Tiếp theo là chữ I, chữ N, chữ C, chữ H, chữ L và chữ Y.

Tên đầy đủ sáng lên trong bóng tối:

F-I-N-C-H-L-Y.

- Không! Một giọng nói hét lên. Không phải tôi.

Rồi có tiếng bước chân gấp, tiếng la.

- Bật đèn lên! Grull hét lớn.

Đèn sáng lên và mọi người nhìn thấy Finchly, thợ hớt tóc, đang vật lộn với viên cảnh sát canh giữ cửa vào.

- Ông ta định tố giác tôi - Finchly khóc lóc. Ông ta biết tôi tổ chức chơi cờ bạc ở phòng sau cửa tiệm tôi và sắp tố cáo tôi.

- Được rồi, được rồi - Grull nói. Dẫn hắn về đồn.

Màn thông linh nhỏ này chấm dứt. Vài giờ sau, thanh tra hãnh diện vỗ vai con trai và mỉm cười với Peter.

- Daniel sẽ theo học khóa tội phạm học - thanh tra nói. Nhưng Peter ơi, làm thế nào anh nghĩ ra cách viết chữ trên vải, cho người của tôi căng lên, và nhờ Daniel chiếu sáng vào bằng cái đèn cực tím?

- Dễ thôi - Peter trả lời. Đó là cách người ta thường làm cho những "chuyến tàu lửa ma" ở hội chợ. Sơn phát quang chiếu sáng bằng đèn cực tím, trông khá dễ sợ. Mà tôi đến cắt tóc chỗ Finchly mấy chục lần rồi, và tôi biết hắn mê tín dị đoan đến mức nào. Ông có biết là hắn luôn mang cái chân thỏ theo mình và không bao giờ mở cửa hiệu vào ngày thứ sáu mười ba không? Nên tôi biết rằng hắn sẽ không chịu nổi màn dàn cảnh nhỏ của chúng ta: với tội giết người đang đè nặng lương tâm.

- Anh đã nghĩ đúng - Grull kêu. Peter à, khi nào anh có giả thiết gì, anh hãy trình bày cho tôi. Tôi sẽ nghe anh. Phải, tôi sẽ lắng nghe anh!

Rồi ông vỗ vào lưng anh nhà báo thân thiện, khiến mũ quấn đầu "hoàng tử Ali" rớt xuống đất.

Nhưng Peter hiểu rằng đó là một lời khen

- IX -

VỤ BÍ ẨN BẢY CÁI ĐỒNG HỒ (9)

ALFRED HITCHCOCK: Lần sau mà các bạn có gặp con ma, các bạn đừng thèm chú ý đến nó. Có lẽ đó chỉ là một chút sơn phát quang bị lãng quên trên không... Nếu các bạn vẫn còn nghi ngờ cách viết bức thông điệp tài tình của Fritz Sandoz, các bạn hãy tìm vài cái đồng hồ - nếu được, thì đừng chọn những cái đồng hồ quý của bố mẹ - và làm theo suy luận của Perer Perkins và Daniel Grull bằng cách quay kim. Tôi nghĩ các bạn sẽ nhận thấy là mọi thứ đúng y như hai người đã làm. Nếu bạn phát hiện một chỗ sai nào đó, thì đó sẽ là lỗi của người sửa bản in thử...

À! Các bạn muốn ta bàn về cái chỉ dẫn mà Peter không thấy. Thật à, các bạn muốn thế sao?... Chuyện đơn giản đến nổi không biết tôi có nên... Thôi, trước sau gì cũng phải nói ra. Các bạn hãy quay lui và thử để ý rằng bảy cái đồng hồ, chính xác là bảy cái, đã được dùng để mã hóa bức thông điệp. Mà chỉ một kẻ tình nghi duy nhất có tên gồm bảy chữ. Do đó, không có chuyện gì dễ hơn là tìm ra Finchly - các bạn có đồng ý không?

Tất nhiên là cứ bạn đã có thể không cần suy nghĩ về những cái đồng hồ chạy sai. Nếu vậy, còn tựa đề của câu chuyện này... Đó, các bạn hiểu ra rồi chứ? Chỉ dẫn chính nằm ngay đó, ngay dưới mắt các bạn, ngay từ đầu.

Nhưng người ta không bao giờ để ý đến điều hiển nhiên, đúng không?

Ta hãy chuyển qua câu chuyện kế tiếp.