ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

HỒI THỨ BA

ÐỀN THỜ VUA TRƯNG

Niên hiệu Ðại Ðịnh thứ 21, đời vua Anh tông của Ðại Việt, bên Trung

nguyên là niên hiệu Thiệu Hưng thứ 30, đời vua Cao Tông đời Nam Tống

(Canh Thìn DL. 1160).

Theo hội điển sự lệ của triều Lý, thì hằng năm nhà vua sẽ ban đại yến cho

hoàng tộc vào các ngày đản sinh, ngày kị của năm vị tiên tiên đế, năm vị

hoàng hậu; ngày lễ Càn nguyên (sinh nhật của vua); các ngày tết Nguyên

đán, Hàn thực, Trung nguyên, Trung thu. Lại ban tiểu yến vào ngày đầu của

tiết khí. Mỗi năm có 24 tiết khí, nên có 24 buổi tiểu yến. Cộng chung là 39

buổi.

Theo luật cung đình thời Lý, thì mỗi tiết khí đến, trăm vạn loại chim

muông, hoa quả nảy nở, quan Thái sử lệnh thuộc bộ Lễ sẽ ban lệnh cho các

vùng tiến phương vật cho nhà vua. Mỗi vùng sẽ dâng những đặc sản mà

vùng khác không có, hoặc có nhưng kém phẩm chất. Các vị An phủ sứ,

Tuyên vũ sứ vùng ấy, sẽ dâng thời trân của vùng mình lên Thiên tử. Như

trấn Ðông triều, sẽ dâng Ðông trùng hạ thảo vào tiết Tiểu hàn. Trấn Thiên

trường dâng chuối thơm vào tiết Ðông chí. Trấn Trường yên dâng rươi vào

tiết Hàn lộ. Những buổi ban yến này mục đích để nhà vua và hoàng tộc thắt

thêm tình thân huyết tộc. Từ khi Ðỗ Anh Vũ chuyên quyền, thì lệ này bãi bỏ.

GHI CHÚ CỦA THUẬT GIẢ:

Ðông trùng hạ thảo: Tên một vị thuốc, thường biến thể từ côn trùng sang

thảo mộc. Về mùa Ðông thì là một loài tằm ẩn ở dưới đất. Về mùa Hè, thì

biến thành một loài cỏ. Và cứ thế luân hồi không ngừng. Xin xem bài đọc

thêm ở cuối quyển 1.

Năm nay, Ðỗ Anh Vũ bị giết rồi, nhà vua nghe lời khuyên của Thái tử

Long Xưởng, ngài tuyên chỉ tái thiết lệ cũ. Buổi ban yến đầu tiên nhằm tiết

Hàn lộ. Khác với mọi năm, năm nay gió hanh may tới trễ, mà mùa rươi lại

tới sớm. Quan An vũ sứ trấn Trường yên vội sai ngựa lưu tinh phi như bay,

đem về dâng cho nhà vua hơn một yến, loại rươi thực lớn. Viên thái giám

baltorama 65 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

phụ trách ty Thượng thiện tiếp nhận rươi rồi bắt tay vào làm yến rươi tức thì.

Yến rươi gồm có năm món chính: Chả rươi, mắm rươi, rươi xào, rươi chưng,

rươi hấp.

Hoàng hậu thân dẫn cung nga, mang mỗi loại một bát lớn, đến cung Cảm

Thánh dâng cho Thái hậu, rồi ban chỉ triệu hoàng tộc vào cung Long hoa để

cùng hưởng món thời trân. Tuy nói rằng hoàng tộc, chứ thực ra chỉ bản thân,

vợ, con, cháu của: Các hoàng tử, các tước vương, công, hầu, các công chúa,

phò mã mới được hưởng đặc ân này mà thôi. Sau buổi yến, Hoàng hậu sẽ

ban vàng, ngọc, lụa cho con cháu trong hoàng tộc mới ra đời trong năm.

Theo luật lệ của các triều đại Việt xưa, ngoài Hoàng hậu ra, nhà vua còn

có nhiều bà vợ, mang chức tước khác nhau. Số các bà vợ này không nhất

định. Ít thì vài, ba chục, nhiều có thể tới ba nghìn.

Ðại Ðịnh hoàng đế tuy bị bà nội, mẹ đẻ, Anh Vũ áp chế, tạo ngài thành

một người trì nghi, không chí khí, không quyết đoán,ù lỳ, chỉ biết hưởng thụ.

Nhưng trời ban cho nhà vua cái đặc ân là việc phòng the thì ngài rất khỏe.

Ngoài hoàng hậu ra, ngài có sáu bà phi là Thần phi, Quý phi, Thục phi, Ðức

phi, Hiền phi, Giai phi; khoảng hơn hai chục bà ở vai thấp hơn như Tu dung,

Tu nghi, Phu nhân. Ðấy là các bà Việt. Ngài cũng nạp thêm con gái của các

động trưởng vùng Bắc cương, các thiếu nữ người Lào, người Chàm.

Theo TTCTBK thì ngài rất thích con gái người Chàm. ÐVSKTT chép:

Niên hiệu Ðại Ðịnh thứ 15, mùa Ðông, tháng mười (Giáp Tuất, DL. 1154)

vua Chiêm là Chế bì La bút dâng con gái, nhà vua thu nạp và phong ngay

làm Nam phương phu nhân, lại ban cho hiệu là Chiêu đức huyền quân (Nàng

tiên có nhiều đức) sau thăng lên Giai phi. Giai phi là người đẹp nhất trong

hậu cung, nàng lại lầu thông Thi, Thư, đàn ngọt hát hay nên được nhà vua

sủng ái nhất. Ngoài ra ngài còn hàng mấy chục bà ở bậc Tu dung, Tu nghi,

Phu nhân đều có cung riêng. Trong những cung ấy, các bà có thái giám,

cung nga hầu hạ. Tuy các cung nga làm nhiệm vụ hèn hạ, nhưng bất cứ lúc

nào, nhà vua thấy một cung nga... coi ngon mắt, thì vẫn có thể đem về chỗ

ngủ riêng của mình để ngự . Chỗ ngủ riêng của nhà vua gọi chung là tẩm

cung. Tẩm cung của các vua nhà Lý là cung Long thụy (Long là rồng, thụy

là ngủ). Khi một cung nga, được vua ngự, thì gọi là được ban hồng ân.

Thường, một cung nga sau lần được ban hồng ân, nhà vua sẽ ban chế thăng

chức cao hay thấp tùy ý. Lại ban chỉ xây cung điện riêng cho ở, cấp thái

giám, cung nữ hầu hạ. Cho nên nhà vua có rất nhiều con.

baltorama 66 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

Long Xưởng có cái may là hoàng nam đầu tiên, lại do hoàng hậu sinh ra,

nên được phong làm thái tử. Sau Long Xưởng, nhà vua còn có thêm ba

hoàng tử, chín công chúa nữa. Trong mười hai người em đó, không có người

nào cùng mẹ với Long Xưởng.

Biết rằng mình là con cả, lại là trừ quân, sau này phụ hoàng băng hà rồi,

sẽ nối ngôi vua; nên Long Xưởng hết sức lễ độ với các bà phi, cũng như

chăm sóc các em, để tạo một hòa khí trong hoàng tộc. Nó nghĩ: Khi mình lên

ngôi vua rồi, thì tất cả tài vật trong thiên hạ đều là của mình. Vì vậy nó

không cần giữ bất cứ vật gì làm của riêng. Mỗi khi được phụ hoàng, mẫu

hậu ban thưởng, hoặc được các quan dâng cho cái gì, Long Xưởng lại họp

các em, rồi chia đều, không phân biệt lớn nhỏ, nam nữ. Hóa cho nên trong

ba em trai là Long Minh, Long Ðức, Long Hòa, không người nào tỏ ý ganh

tỵ, kèn cựa với anh. Ðó là điều hiếm có trong lịch sử các nước Á châu.

Tuy nhiên, hằng ngày, Long Xưởng sủng ái nhất là công chúa Ðoan

Nghi, con của thần phi Bùi Chiêu Dương sinh ra. Ðoan Nghi nhỏ hơn Long

Xưởng hai tuổi, cực kỳ thông minh, lại ôn nhu văn nhã. Anh em gần nhau

như bóng với hình.

Các bà phi khác đã chuẩn bị cho các con y phục chỉnh tề, sau đó tất cả

cùng dùng xe tới cung Chiêu Linh để cùng đi với Long Xưởng dự yến. Long

Xưởng hành lễ với các bà phi, rồi hướng vào các em:

- Hôm nay là ngày rằm tháng mười. Phụ hoàng ban yến tại cung Long

hoa. Vậy anh nhắc các em về lễ nghi lần nữa.

Rồi Long Xưởng dặn dò các em thực kỹ nghi thức triều yết phụ hoàng,

mẫu hậu, khi hành lễ với các thân vương, cung cách đối đáp với các thế tử,

quận chúa, công tử, tiểu thư... thực chi tiết.

Mọi việc xong xuôi, nó chia cho các em đi trên ba xe. Xe của Long

Xưởng có ba em trai, trong khi có hai xe phải chở đến chín công chúa, với

ba nhũ mẫu. Thấy xe có Ðoan Nghi hơi chật, nó nảy ra ý đem bớt Ðoan

Nghi sang xe mình. Nó lại trước Bùi thần phi, cung tay:

- Hài nhi xin thần phi để Ðoan Nghi đi cùng xe với hài nhi, cho vui.

Thần phi nắm tay Long Xưởng, rồi nói bằng lời cảm động:

- Chắc thái tử mới đọc bộ sách nào hay, định giảng cho Ðoan Nghi hẳn!

Thái tử cứ tự tiện. Anh dạy em, thì là điều cha mẹ đều mong ước.

Hai chiếc xe rầm rộ lên đường. Trên đường đi, Ðoan Nghi hỏi anh:

- Này! Anh Long Xưởng ơi! Hồi xưa, mình có ba bà thái tổ cô anh hùng,

trấn ngự biên cương phải không? Các ngài là những ai vậy?

baltorama 67 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

Ðể thử trí nhớ các em, Long Xưởng hỏi Long Minh:

- Long Minh trả lời cho Ðoan Nghi đi.

Long Minh vuốt má Ðoan Nghi:

- Con bé ngoan ngoãn, mít ướt nhất Ðại Việt nghe cho rõ nhé. Ba vị ấy

đều là công chúa con đức Thái tông. Vị thứ nhất là công chúa Bình Dương!

- À, em biết rồi! Ngài là Quan thế âm phân thân giáng thế, phải không?

Long Minh bật cười :

- Phải, mà không phải.

- Tại sao? Phải thì là phải, không thì là không, chứ có đâu vừa phải, lại

vừa không!

- Nghe đã nào! Phải, vì hành trạng của ngài giống Quan Âm, nên người

đương thời suy tôn ngài như vậy. Không, vì ngài là người trần như chúng ta.

- Vị thứ nhì, thứ ba là ai?

Long Minh lại đáp:

- Vị thứ nhì là công chúa Kim Thành. Vị thứ ba là công chúa Trường

Ninh. Ba vị cùng ba phò mã, suốt đời trấn ngự biên cương mấy chục năm.

- Thế sao mẹ kể, đức Thánh tông cũng có ba công chúa anh hùng đánh

Tống. Các vị là những vị nào?

- À, ba vị đó chúng ta phải gọi là tổ cô. Công chúa thưa nhất là Thiên

Thành, trấn ngự Bắc biên. Công chúa thứ nhì là Ðộng Thiên, rất giỏi thủy

chiến. Ngài tuẫn quốc trận Phú lương. Công chúa thứ ba là Thiên Ninh tuẫn

quốc trận Như nguyệt.

Ðoan Nghi reo lên:

- Em biết công chúa Thiên Ninh rồi, ngài là bà chúa kho chứ gì ? Hồi đầu

năm em theo mẹ đi Kinh Bắc lễ đền thờ ngài. Em có khấn xin vay ngài một

chuỗi ngọc trai. Thế mà nay đã là tháng mười, em vẫn chưa thấy gì!

Long Xưởng vuốt tóc Ðoan Nghi:

- Có, ngài khen em ngoan, học giỏi, nên ngài không cho vay, mà ban

thưởng cho em luôn.

Ðoan Nghi ngửa hai bàn tay ra:

- Ðâu? Ở chỗ nào?

baltorama 68 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

Long Xưởng móc trong bọc ra cái hộp bằng bạc, rồi mở hộp. Trong hộp

có một chuỗi ngọc trai năm vòng. Nó đeo vào cổ em:

- Ðây chứ đâu!

Ðoan Nghi chắp tay hướng lên trời:

- Ða tạ tổ cô đã ban cho con.

Long Hòa vốn ít nói, từ đầu đến cuối nó ngồi im, bây giờ mới lên tiếng:

- Ðoan Nghi phải tạ ơn anh cả mới đúng!

Nguyên trước đây sứ thần Lão qua sang triều cống, họ cũng đem một ít lễ

vật dâng cho Thái tử. Nhân Long Xưởng nghe Thần phi nói chuyện với

Hoàng hậu rằng: Hôm đi lễ đền bà chúa kho, Ðoan Nghi có khấn xin vay

một chuỗi ngọc trai. Long Xưởng ghi vào dạ. Hôm nay nó mang ra tặng em

gái.

Ðoan Nghi nhắc lại lời Long Hòa:

- Ða tạ anh cả.

Long Xưởng tát yêu em gái:

- Anh cứ mong mình có thực nhiều ngọc, ngà để tặng cho các em gái.

Anh lại mong học được nhiều điều mới lạ để dạy lại cho các em trai.

Xe đã tới điện Long hoa.

Một thái giám phụ trách kính sự hô lớn:

- Kính thỉnh chư vị điện hạ vào cung.

Lễ nghi tất.

Liếc mắt nhìn trong cung Long hoa, Long Xưởng nói với các em :

- Vì ác nhân Ðỗ Anh Vũ ép phụ hoàng ban chỉ sát hại Chiêu Hòa vương

Lý Long Vũ, giáng truất Trí Minh vương Lý Long Dũng, Bảo Ninh hầu Lý

Long Can, Bảo Thắng hầu Lý Long Hiền, phò mã Dương Tự Minh, cho nên

những lần dự yến trước, thì người trong phủ này đều không được dự . Bây

giờ ác nhân đã bị tru diệt, nên các vị đều hiện diện. So trong ngọc diệp, anh

em chúng ta đều dưới vai các người. Vậy chúng ta phải tới đưa lời vấn an

cho phải đạo.

Bốn anh em cùng đứng dậy, tới bục dành cho thân nhân Chiêu Hòa

vương, chắp tay hướng thế tử, quận chúa con Chiêu Hòa vương hành lễ. Nó

dùng ngôn từ bình dân:

- Bọn chúng cháu xin vấn an các cô, các chú.

baltorama 69 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

Chiêu Hòa vương có bốn con trai, năm con gái, đều đã thành gia thất.

Thế tử lớn nhất là Lý Long Cẩn vội đáp lễ:

- Không dám! Xin các vị điện hạ chẳng nên hạ thể. Hôm nay đây, ác

nhân đã đền tội, chúng ta được hưởng huyết nhục trùng phùng là vui rồi.

Thế là mọi người lại bàn luận quanh vụ Ðỗ Anh Vũ bị giết cả nhà. Thế tử

Long Cẩn than:

- Côi sơn song ưng tưởng đâu làm một mẻ quét sạch lũ hôi tanh họ Ðỗ,

không ngờ lại để cho bọn tay sai cùng hung cực ác lọt lưới.

Long Xưởng kinh ngạc:

- Chúng là những đứa nào vậy?

- Sở dĩ Anh Vũ hoành hành là ỷ có Thái hậu sủng ái, và bọn Nùng sơn

tam anh, Tô lịch nhị tiên võ công cao thâm không biết đâu mà lường... làm

tay sai. Cuộc ra tay của Hoàng hậu, quét sạch bọn hôi tanh trong triều sở dĩ

thất bại là do bọn này lọt lưới mà ra.

- ! ? ! ?

- Nùng sơn tam anh là Vương Nhất, Cao Nhị và Ðỗ Anh Hào. Anh Hào

là con của Ðỗ Anh Vũ, nhưng không rõ mẹ chúng là ai. Còn Tô lịch nhị tiên

vốn họ Lê, cháu của Thái hậu. Cả năm đứa này cùng học võ với một đại tôn

sư. Có người bảo võ công chúng ba phần giống Hoa sơn bên Trung quốc,

bẩy phần giống Ðông a của Ðại Việt. Hiện các võ quan trong triều không ai

địch nổi một trong năm tên này.

Nghe Long Cẩn nói, Long Xưởng nhớ lại ba người đàn ông và hai người

đàn bà theo Thái hậu đến cung Chiêu Linh đàn áp nhà vua hồi tháng tám.

Một chút ánh sáng ló dạng chiếu vào bóng đêm của Hoàng cung.

Long Xưởng hỏi:

- Sao chú biết rằng, trong các võ quan tại triều, không ai địch lại chúng?

- À truyện này xẩy ra hồi thái tử còn thơ, nên không biết. Trong dịp tết

Trung thu, thái hậu cho mời tát cả các võ quan có võ công cao, các thị vệ,

các đô đầu vào cung Cảm Thánh dự tiệc. Thái hậu ban chỉ cho các quan: Ai

chịu được của Nùng sơn tam anh, Tô lịch nhị tiên hai mươi chiêu thì được

thăng hai trật. Ai chịu được mười chiêu thì được thăng một trật. Ai chịu

được ba chiêu thì được tặng một nén vàng.

- Thế kết quả ra sao?

- Hầu hết các võ quan, thị vệ, không ai chịu được quá ba chiêu. Chỉ có ba

người đoạt giải mà thôi. Người thứ nhất là đô thống Lưu Khánh Bình đấu

baltorama 70 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

ngang tay với Cao Nhị. Sau đó Bình được thăng lên hàng tướng quân. Người

thứ nhì là Tô Hiến Thành đấu với Cảm Linh, y chịu được trên trăm hiệp,

cũng được thăng hai trật. Người thứ ba là Ðàm Dĩ Mông, đấu với Cảm Chi y

chịu được sáu chiêu, được thưởng hai nén vàng.

Ðến đó viên thái giám kính sự hô:

- Hoàng thượng, hoàng hậu, chư vị quý phi giá lâm.

Mọi người im lặng quỳ gối.

Nhà vua cùng hoàng hậu, bốn bà phi vào cung Long hoa. An tọa rồi, nhà

vua tuyên chỉ:

- Miễn lễ!

Mọi người về chỗ ngồi.

Từ khi lên ngôi vào lúc ba tuổi đến giờ, nhà vua chỉ biết ăn, ngủ... Mọi sự

do bà nội, rồi Thái hậu với Ðỗ Anh Vũ quyết đoán hết. Bất cứ nhà vua nói

gì, đưa ý kiến gì, cũng bị các bà quát mắng, sau đó bác bỏ. Riết rồi ngài

thành cục bột, khi có sự không biết nói gì, làm gì. Hôm nay là ngày đầu tiên,

sau hơn hai chục năm lên ngôi, nhà vua được ngồi chủ vị một buổi yến hội

như thế này. Nhà vua tỏ ra luống cuống, ngài đưa mắt cho Hoàng hậu.

Hoàng hậu biết ý nhà vua, vội thay ngài ban dụ. Trong dụ, đại ý nói nhân

mùa rươi mới, nhà vua muốn hoàng tộc cùng hội nhau dự yến. Bởi hơn hai

chục năm qua, bị ác nhân Anh Vũ kiềm chế ngài, rồi giết hại tôn thất, khiến

hoàng tộc phân hóa, nghi ngờ, thù hận lẫn nhau. Bữa yến hôm nay, để nối lại

tình ruột thịt.

Thế rồi các thân vương, công chúa, phò mã cùng đưa lời chúc tụng nhà

vua.

Trí Minh vương vốn đã nghe đã biết ông anh mình chỉ làm vua cho có

danh vị. Ngược lại, ông nghe nói, cũng như trực tiếp tìm hiểu về đứa cháu

mình là Long Xưởng. Nào là cực kỳ thông minh. Nào là khoan hòa, nhân từ.

Ông hy vọng vào Long Xưởng rất nhiều. Nhân dịp này, ông muốn thúc nhà

vua cho lập Ðông cung triều để Long Xưởng sớm dự vào việc triều chính.

Ông tâu:

- Tâu hoàng huynh! Từ khi đức Thái tổ nhà ta lập nghiệp rồng, ngài đã

phong cho đức Thái tông làm Khai Thiên vương, cho ở Ðông phủ để dự vào

chính sự. Lại nữa, khi đức Thái tông vừa lên ngôi đã phong cho đức Thánh

tông làm Khai Hoàng vương, cho ra ở Ðông cung. Nay thái tử Long Xưởng,

tuổi tuy còn nhỏ, nhưng thông tuệ khác thường, lại có đức độ, hành sự

baltorama 71 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

không khác Quốc phụ khi ưa. Xin hoàng huynh khẩn phong chức tước cho

thái tử, và lập Ðông cung triều, để thái tử quen với chính sự.

Nghe em tâu, nhà vua gật đầu:

- Trẫm sẽ ban hành chiếu chỉ như hoàng đệ tâu.

Ghi chú của thuật giả.

Quốc phụ đây để chỉ Khai quốc vương Lý Long Bồ, con thứ nhì của vua

Lý Thái tổ. Ngài là cột trụ của triều vua Thái tổ, Thái tông, Thánh tông. Xin

đọc Anh hùng Tiêu sơn, Thuận Thiên di sử , Anh hùng Bắc cương, Anh linh

thần võ tộc Việt và Nam quốc sơn hà của Yên tử cư sĩ.

Sau buổi hội yến đó, thì hơn tháng sau có chiếu chỉ ban ra phong chức

tước cho thái tử, gồm cả chức văn lẫn võ:

Thái sư, Thượng trụ quốc, khai phủ nghị đồng tam tư, Phụ quốc thượng

tướng quân, Lĩnh Nam tiết độ sứ, Hiển Trung vương.

Nhưng vì thái tử còn nhỏ, nên nhà vua không thể vượt luật cho mở phủ

đệ riêng. Ngược lại nhà vua dùng Chiêu Linh hoàng hậu, với thái tử như

những đại học sĩ làm việc bên cạnh.

Sau hơn hai năm trôi qua, thái tử đã lớn, nên được cho mở phủ đệ riêng,

cho ra ở Ðông cung ngoài thành, cùng lập Ðông cung triều.

Phủ đệ của Ðông cung được xây dựng vào đời đức Thái tổ (Nhâm Tý,

DL.1012), niên hiệu Thuận Thiên thứ ba. Nguyên bấy giờ vua Lý Thái tổ

mới lên ngôi, lòng dân chưa an; luật pháp, kỷ cương chưa vững. Ngài ban

chiếu cầu hiền, rồi sai xây cung Long đức ngoài thành cho con trưởng là

Khai Thiên vương ở, để tiếp xúc với sĩ dân trong nước, và hiểu dân tình. Tuy

nhiên cung Long đức không phải là Ðông cung, vì Khai Thiên vương chưa

được lập làm trừ quân.

Sau khi Khai Thiên vương lên ngôi, tức vua Lý Thái tông, ngài phong

cho con trưởng là Khai Hoàng vương Nhật Tông làm Ðông cung thái tử,

cung Long đức đổi thành Ðông cung. Lúc thái tử Nhật tông đủ mười tuổi,

được cho ra ở đây, làm phủ đệ riêng, tiếp xúc với sĩ dân.

Rồi thái tử Nhật tông lên nối ngôi, tức vua Thánh tông. Bởi nhà vua chưa

có hoàng nam, nên Ðông cung bị bỏ không một thời gian dài. Tới khi vua

Thánh tông băng, thì thái tử Càn Ðức mới bẩy tuổi, chưa được mở phủ đệ

riêng. Ðông cung vẫn không có chủ. Thái tử Càn Ðức lên ngôi, sau là vua

baltorama 72 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

Nhân tông. Vua Nhân tông không có con trai, ngài nuôi con của em là Sùng

hiền hầu tên Lý Dương Hoán, lập làm Thái tử.

Niên hiệu Thiên phù Duệ vũ thứ 6 (Ất Tỵ DL. 1125), vua cho thái tử

Dương Hoán ra ở Ðông cung. Niên hiệu Thiên phù Khánh thọ nguyên niên

(Ðinh Mùi, DL. 1127), vua Nhân tông băng, thái tử Dương Hoán lên nối

ngôi, sau là vua Thần tông. Bấy giờ vua Thần tông cũng chưa có hoàng nam,

một lần nữa Ðông cung lại vô chủ.

Niên hiệu Thiên Thuận thứ 4 (Tân Hợi, DL. 1131), vua Thần Tông âm

thầm ra ngoài kinh thành thăm dân cho biết sự tình. Trong dịp này, nhà vua

gặp một thiếu nữ bán hoa, sắc nước hương trời tên Hồng Hạnh. Nhà vua say

mê Hồng Hạnh, rồi đón về, phong làm tu dung. Năm sau, ngày1 tháng 5 năm

Nhâm Tý, tu dung Hồng Hạnh sinh hoàng tử Thiên Lộc. Nhà vua lập làm

thái tử, tước phong Minh Ðạo vương. Vì sinh hoàng nam, tu dung Hồng

Hạnh được thăng lên thần phi. Ðiều này làm Thái thượng hoàng (Sùng hiền

hầu) và Chiêu Hiếu hoàng thái hậu (Ðỗ phu nhân, vợ Sùng Hiền hầu) không

vui, vì Hồng Hạnh là con nhà dân dã.

Niên hiệu Thiên chương Bảo tự thứ 6 đời vua Thần Tông (Mậu Ngọ, DL.

1138), tuy thái tử Thiên Lộc mới 7 tuổi, nhưng cũng được cho ra ở Ðông

cung. Tháng bẩy năm đó, vua không khỏe. Biết rằng mình sắp băng, mới gọi

tham tri chính sự (Phó tể tướng) Từ Văn Thông vào để viết di chiếu cho thái

tử Thiên Lộc nối ngôi. Cảm Thánh hoàng hậu muốn tranh ngôi vua cho con

mình là hoàng tử Thiên Tộ, mới cùng hai bà phi Nhật Phụng và Phụng

Thánh đem vàng ngọc đút cho Từ Văn Thông và dặn rằng khi nhà vua bảo

viết chiếu thì báo cho ba bà biết. Quả nhiên khi vua sai viết chiếu, Thông

cầm bút chần chờ, rồi mật báo cho ba bà. Ba bà vào khóc rằng: Bọn thiếp

nghe rằng người xưa lập con nối ngôi thì lập con đích chứ không lập con

thứ. Thiên Lộc là con của một tu dung, xuất thân dân dã. Nếu cho Thiên Lộc

nối ngôi, thì e người mẹ sẽ tiếm lấn sinh lòng ghen ghét làm hại, thì mẹ con

thiếp tránh sao khỏi hại Ể. Vì thế nhà vua xuống chiếu lập Thiên Tộ lên làm

vua, dù bấy giờ mới 3 tuổi (tức vua Anh Tông). Nhà vua lên ngôi được hai

ngày thì Chiêu Hiếu hoàng thái hậu, Cảm Thánh thái hậu đuổi Thiên Lộc ra

khỏi Ðông cung. Từ đấy Ðông cung tiếp tục bỏ trống cho đến nay (1160) đã

hai mươi ba năm.

Bây giờ Thái tử Long Xưởng đã mười tuổi, chư đại thần chiếu luật lệ xin

cho ở Ðông cung, lập Ðông cung triều. Nhà vua chưa kịp ban chỉ, thì đã gặp

sự phản đối của Thái hậu.

Nguyên sau khi Anh Vũ bị giết, phe đảng họ Lê thuộc giòng họ của thái

hậu, giòng họ Ðỗ của Anh Vũ...sợ bóng sợ gió Côi sơn song ưng, chúng

baltorama 73 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

không dám dự vào việc triều chính nữa. Kể từ khi lên ngôi đến nay là 25

năm, lần đầu tiên nhà vua nắm lại được một số quyền hành. Trong suốt hai

năm qua, được các lão thần như thái sư Lưu Khánh Ðàm, Tthái phó Hoàng

Nghĩa Hiền, các thân vương như Trí Minh vương Lý Long Dũng, Bảo Minh

hầu Lý Long Can, Bảo Thắng hầu Lý Long Hiền hết sức phò tá, nên Ðại

Việt đã có kỷ cương.

Công việc chỉnh đốn lại thực bận rộn. Nào tái tổ chức mười hai hiệu

Thiên tử binh, tái tổ chức đoàn thị vệ. Nào giảm cung nga, thái giám, giảm

chi tiêu nội cung. Nào chỉnh đốn lại hệ thống làng xã, tái phối trí hệ thống

kiểm soát trâu bò. Cấm hẳn việc giết trâu, bò, dù là quốc lễ. Hóa cho nên

chưa đầy hai năm, mà dân chúng no đủ, phong hóa được phục hưng. Bề

ngoài, ai cũng tưởng nhà vua làm, nhưng thực ra, nhà vua chỉ làm theo lời

khuyên của đại thần, thân vương, hoàng hậu, thái tử.

Thấy những thay đổi của triều đình, bọn tay chân của thái hậu gì mà

không biết rằng: Nhà vua chỉ là cục bột, mọi sự ngoài triều do các quan, mọi

sự bề trong do thái tử. Vì hoàng hậu bị thái hậu kiềm chế bằng độc chưởng

Huyền âm, mỗi tháng bà phải đến cung Cảm Thánh xin thái hậu ban thuốc

giải, nên bà đóng vai mũ ni che tai, ngớ ngớ ngẩn ngẩn. Bà muốn làm gì,

khuyên nhà vua làm gì, lại rỉ tai Long Xưởng. Bọn gian cứ tưởng những gì

Long Xưởng tâu xin nhà vua làm là của thái tử. Vì vậy chúngỳ càng sợ Long

Xưởng. Chúng nghĩ: Bây giờ, với tài trí ấy mà thái tử mở Ðông cung triều,

thì thực là nguy cho chúng. Chúng tâu xin thái hậu bác bỏ việc này. Nhưng

trước những luật lệ, điển chế của triều đình, thái hậu đành nhượng bộ.

Tuy nhượng bộ, mà bà vẫn không chịu thua. Bà không để hoàng hậu

cũng như thái tử tuyển cung nga, thái giám, thị vệ, bộc phụ, mã phu cho

Ðông cung. Bà dành quyền tuyển người cho cháu. Ðấy là cái khăn để che

dấu việc chuyên quyền, chứ thực sự bà đem người của bà từ cung Cảm

Thánh sang. Quan trọng nhất là chức thái tử mật thư tỉnh sự, bà bổ nhiệm

cháu gọi bằng cô tên Lê Du vào chức này. Du tuổi đã trên năm mươi. Chức

thái tử mật thư tỉnh sự rất quan trọng, tương đương với ngày nay là đổng lý

văn phòng. Với chức mật thư tỉnh sự, Du coi hết văn thư, Du còn cai quản

hết những người phục thị riêng cho Ðông cung như thị vệ, cung nga, thái

giám, thân binh, bộc phụ, mã phu và cả nhũ mẫu của thái tử nữa. Chức thứ

nhì là trưởng sử, để ghi chép tất cả những gì xẩy ra trong Ðông cung. Thái

hậu bổ nhiệm Ðỗ Anh Hạc, cháu gọi Ðỗ Anh Vũ bằng chú, y thoát chết

trong vụ Côi sơn song ưng xử mấy năm trước. Còn trưởng toán thị vệ, bà bổ

baltorama 74 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

nhiệm thằng Ba, tức Ðỗ Anh Hào, con của Anh Vũ. Y chính là tên thích

khách mà bà sai đến kiềm chế nhà vua hai năm trước.

Thế là nhất cử, nhất động của thái tử, bọn này đều mật tấu cho thái hậu

hết. Ðông cung trở thành một nhà tù giam lỏng Long Xưởng.

Nhưng có một người, bà không có quyền thay thế, ví dù bà có quyền thay

thế, bà cũng không thể thay thế, đó là vú Loan, người nuôi sữa của thái tử.

Luật định ra từ thời vua Thái tổ về việc tuyển vú cho các hoàng tử, công

chúa như sau: Khi một hoàng tử, công chúa sinh ra, thì hoàng hậu tuyển

chọn lấy một phụ nữ trẻ, vợ của chức quan nhỏ, có sức khỏe, không bệnh tật,

tâm tính lương thuần; đang nuôi sữa cho con, phong làm nhũ mẫu.

Nhũ mẫu của công chúa được hưởng bổng bằng trưởng toán cung nga,

hàm tới tứ phẩm. Nhũ mẫu của hoàng tử, hưởng bổng bằng Lễ nghi học sĩ,

hàm tới tam phẩm. Sau ba năm, nhũ mẫu được ban thưởng rất nhiều vàng

bạc, lại cấp ruộng cho, rồi trả về với gia đình. Còn như vì lòng hiếu kính với

người con sữa, nhũ mẫu muốn ở lại trong cung, thì vẫn được cấp ruộng, lại

cũng vẫn được hưởng bổng như khi còn nuôi sữa. Người con của nhũ mẫu

được phong chức nghĩa đệ hay nghĩa muội của công chúa, hoàng tử.

Nhũ mẫu của Long Xưởng họ Chu tên Thúy Loan, con của một võ quan

nhỏ là Chu Minh, giữ chức sư trưởng trong hiệu binh địa phương Thiên

trường. Năm mười sáu tuổi, vú được gả cho một võ quan cấp tá lĩnh làm

việc tại Khu mật viện tên Tăng Quốc. Năm mười bảy tuổi vú sinh đứa con

đầu lòng, là Tăng Khoa. Tăng Khoa vừa đầy tháng thì vú được tuyển làm

nhũ mẫu cho Long Xưởng. Vú phải mượn người nuôi sữa cho con, để nhập

cung. Tuy phải xa chồng, xa con, nhưng vú được hoàng hậu cực kỳ sủng ái.

Vú ở trong một phòng trang trí sang trọng tại cung Chiêu Linh, nuôi ăn như

những công chúa, hoàng tử. Vú cũng cấp thái giám, cung nữ hầu hạ. Chiêu

Linh hoàng hậu luôn ban thưởng vàng bạc cho vú vào dịp đầy tháng, đầy

năm của Long Xưởng. Cứ hai ngày, vú được về thăm chồng một lần.

Khi hết hạn ba năm, vú Loan xin ở lại phục thị thái tử. Năm nay vú mới hai

mươi bảy tuổi, nhưng địa vị, uy tín của vú rất lớn, vì tâm tính hiền hậu, hay

giúp đỡ người. Bây giờ thái tử được phong tước vương, ra ở Ðông cung, các

quan chiếu luật, xin thăng vú lên chức thái tử thượng thiện, tước Nhu mẫn,

Ðoan duệ phu nhân. Cái chức thái tử thượng thiện tuy không lớn, nhưng rất

quan trọng. Với chức vụ này, vú cai quản kho lẫm, tài vật, điều khiển việc

nấu nướng, y phục của Ðông cung. Ðứa con sữa của vú là Tăng Khoa được

phong tước thái tử nghĩa đệ, được tự do ra vào Ðông cung, được vào học ở

trường Quốc tử giám. Chồng của vú được thăng lên hàng tướng quân. Cả

nhà vú được vào ở hẳn trong Ðông cung.

baltorama 75 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

Gia đình vú chỉ vỏn vẹn có bốn người, gồm hai vợ chồng, với Tăng

Khoa, thêm một con ở bằng tuổi Khoa tên Nhài, mà vú mua về mấy tháng

trước. Nguyên con Nhài là con một thầy lang ở Gia lâm. Năm trước mẹ nó

chết, dì ghẻ đánh đập nó quá tàn nhẫn. Hàng xóm thương tình xin cho nó

làm con ở nhà vú. Vú không muốn chiếm đoạt con của người, vú gặp bố nó

xin mua. Bố nó bán cho vú với giá năm lạng bạc. Từ khi về với vú, con Nhài

rất chăm chỉ, vừa ngoan, vừa hiền, nó lại chịu khó học, nên cũng đọc thông

văn tự. Nó được mọi nết, chỉ phải một tội là mặt nó rỗ chằng chịt, rất khó

coi. Năm nay nó đã mười bẩy tuổi, cái tuổi mà hoa chớm nở. Con nhài trổ

mã, chân tay dài, thân hình nảy nở. Ngực nở, lưng tròn dáng đi nhẹ nhàng,

tiếng nói trong mà ngọt như cam thảo.

Theo hội điển sự lệ triều Lý, thì khi một người được tuyển vào hậu cung,

Ðông cung, thì Khu mật viện phải điều tra lý lịch. Khu mật viện cho người

sang Gia lâm tìm thầy lang điều tra thì biết rằng thầy là người chất phác,

ngoan dân. Kết quả con Nhài được tuyển làm người phụ nấu bếp cho vú

Loan. Long Xưởng dùng nó làm người hầu cận thên tín.

Vì vậy, tuy bị người của Cảm Thánh thái hậu bao vây, nhưng Long

Xưởng vẫn còn bốn người thân tín là vợ chồng vú Loan với đứa em sữa

Tăng Khoa, con Nhài. Bề ngoài thì Tăng Khoa học văn, chơi đùa với thái tử,

chứ thực ra nó là con thoi đem tin tức của thái tử cho thái sư Lưu Khánh

Ðàm, Thái phó Hoàng Nghĩa Hiền. Nhất là nó thông báo cho Thái tử biết

những gì xẩy ra ở ngoài kinh thành. Ngoài ra, trong những giờ học, Long

Xưởng được trò truyện với các em trai, em gái.

Ngay hôm Hoàng hậu bị trúng Huyền âm độc chưởng của thằng Hai.

Trong khi bà đau đớn đến chết đi sống lại, thì Long Xưởng nhắc:

- Thần nhi nghe nói: Khi Linh Nhân hoàng thái hậu còn tại thế, tự tay

người chế ra một cái áo. Lúc nào người cũng mặc cái áo đó bên mình. Sau

khi đức Nhân tông lập hoàng hậu, người trao áo đó cho, và dặn rằng : Trọn

đời ta, khi thì giúp đức Thánh tông trị nước, để người bình Chiêm. Khi thì

thính chính, phù tá hoàng nhi. Ta đã đem tất cả tâm huyết ra chế thành cái áo

này. Nay con là Hoàng hậu, ta truyền cho con. Cái áo này, khi mặc vào có

thể giúp cho mẫu nghi thiên hạ giữ được chính đạo, phò tá thiên tử. Áo lại có

khả năng chống được tất cả độc tố trong thiên hạ. Con hãy giữ lấy, sau này,

đời đời chỉ truyền cho các hoàng hậu mà thôi. Vậy cái áo ấy đâu?

- Khi được phong làm hoàng hậu, mẹ được Thái hậu trao cho cái áo ấy.

Mẹ đã mặc thử, thì không thấy gì lạ cả. Mẹ lại đem ra nghiên cứu, thì chỉ

thấy lớp ngoài bằng lông hồ cừu, lớp giữa bằng lụa, lớp trong cùng bằng

gấm. Không có chữ hay đồ hình gì cả.

baltorama 76 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

Bà lấy cái áo ấy trao cho Long Xưởng:

- Ðây, di vật đó đây. Con vốn thông minh. Vậy con hãy đem về nghiên

cứu xem, biết đâu trong đó không có di thư, mật kế gì để lại cũng nên.

Long Xưởng nhận áo, đem về, nhờ nhũ mẫu dùng dao nhỏ tách lơ lụa,

gấm, da ra, rồi vạch từng cái lông, tìm từng nút chỉ cũng không thấy gì lạ.

Một lần chán nản, vương gục đầu xuống án thư ngủ thiếp đi. Ngủ một giấc,

vương giật mình thức dậy, vô ý tay đụng phải bát nước trà tươi, làm nước đổ

lên lên lớp da. Vương vội lấy khăn lau nước, thì thấy lớp da lờ mờ hiện lên

những giòng chữ li ti chép tất cả võ công mà Linh Nhân hoàng thái hậu đã

học được: Võ công Ðông a, Chu sa Nhật hồ độc chưởng, nội công Âm nhu,

Không minh tâm pháp, Long biên kiếm pháp cùng võ công căn bản của phái

Mê linh. Vương tỉnh ngộ, nghĩ thầm:

- Thì ra xưa kia, Linh Nhân hoàng thái hậu đã dùng một thứ mực đặc biệt

chép mật thư trong lớp da này. Muốn đọc được, thì phải dùng nước trà tươi

đổ lên, chữ mới hiện ra.

Vương đóng cửa, đem nước trà bôi lên khắp lớp da, rồi chép ra giấy.

Vương nghĩ thầm:

- Mẫu hậu ta là đệ tử của phái Mê linh, tuy nhiên bản lĩnh của người

không được làm bao. Ta học lại mấy chiêu của người, thành ra vô dụng. Ta

nghe, gần đây chưởng môn phái Mê linh là Nghi Hòa sư thái bị ám toán,

viên tịch thình lình. Võ phổ của phái Mê linh bị mất, nên các tuyệt học thất

truyền. Nên từ đấy, võ công phái này không còn nổi danh như xưa. Nay ta

vô tình có được di thư này. Ta âm thầm luyện thành, rồi thình lình ra tay

thanh toán bọn Nùng sơn tam anh, Tô lịch nhị tiên, giải vây cho phụ hoàng,

cho mẫu hậu.

Sợ rằng trong lúc vô tình, bị người của Thái hậu khám phá ra, Long

Xưởng học thuộc tất cả di thư, rồi nhờ nhũ mẫu may các lớp da, lụa, gấm lại

như cũ. Từ đấy vương đóng cửa âm thầm luyện di thư. Trong khi bề ngoài

không chú ý gì đến luyện võ cả.

Trước hôm thiết Ðông cung triều lần đầu, Hoàng hậu đã dặn dò Thái tử

phải tối cẩn thận trong hai vấn đề: Một là tỏ ra thực nhân từ, yêu dân như

yêu con. Hai là phải làm như nhu nhược, ba phải; các quan bàn gì, thì chỉ ậm

ừ, không quyết đoán, để dò ý xem người nào của Thái hậu, rồi sau đó tìm lấy

những người tâm huyết, trung thành mà dùng.

Ngày lễ Thượng nguyên, 15 tháng giêng, niên hiệu Ðại Ðịnh thứ 21

(Canh Thìn, DL.1160), phủ Thái tử thiết Ðông cung triều lần đầu tiên. Tuy

baltorama 77 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

Long Xưởng được thiết Ðông cung triều, tức là bắt tay vào những việc chăm

lo cho toàn dân, là điều mà Thái tử ước mơ, chờ đợi từ mấy năm nay...

Nhưng trong lòng người thiếu niên ấy lại nặng trĩu lo âu. Bởi nếu cứ nhìn bề

ngoài của chính sự, ai cũng tưởng mọi sự tốt đẹp. Nhưng trong thực tế, thì

quốc sản khánh kiệt, triều đình xung đột với cung Cảm Thánh. Các quan thì

chia làm hai, một nửa xu phụ Thái hậu, một nửa theo triều đình. Cái trở ngại

lớn lao nhất của nhà vua cho tới Thái tử là: Bên cung Cảm Thánh, thái hậu

muốn làm gì thì làm. Bà không cần đến đạo lý, điển chương, luật lệ.

Nguyên trước đây, bà cùng với Ðỗ Anh Vũ áp chế nhà vua, không coi

luật lệ, kỷ cương ra gì. Hai người tự tuyển cung nga, thái giám, thị vệ, mà

không cần đến triều đình. Riết rồi các quan không còn tuân chỉ nhà vua,

chạy theo xu phụ y với Thái hậu. May sao, Côi sơn song ưng giết Anh Vũ

cùng với chân tay thân tín của y, Hoàng hậu cho bắt bọn quan lại phe đảng

còn lại... Nhưng bọn quan lại này, được đội võ sĩ riêng của Thái hậu giải

thoát, rồi đặt chúng trựỳc thuộc cung Cảm Thánh.

Tuy được thoát nạn, nhưng chúng cũng biết rằng, mình sống bám theo

Thái hậu là ở ngoài vòng pháp luật. Nếu một mai, nhà vua dành được quyền,

hay Thái hậu băng thì ba họ nhà chúng sẽ bị tru diệt. Chúng cũng nhìn thấy:

Nhà vua tuy nhu nhược, nhưng Thái tử lại cực kỳ thông minh; mai này nhà

vua băng hà, thì không biết những thảm khốc nào sẽ đến với chúng? Trước

cái thế nguy đó, một liều ba bẩy cũng liều, chúng xui Thái hậu: Hiện Thái

hậu lâm cảnh cỡi cọp rồi, dù người không muốn giết cọp, nhưng bước khỏi

lưng cọp, e bị cọp cắn. Ðám quan lại theo Anh Vũ, không thuộc họ Ðỗ cũng

thuộc họ Lê là họ của hậu. Nay Ðỗ Anh Vũ chết, thì nhà vua sẽ nhân đó giết

ba họ Anh Vũ, rồi không chừng giết ba họ nhà hậu nữa. Vậy nhân người của

Anh Vũ còn lại, đang gặp đường cùng, Thái hậu phải chiêu mộ chúng, với

anh em nhà hậu, rồi thiết lập trong cung Cảm Thánh như một triều đình

riêng biệt.

Thái hậu nghe theo. Bà đưa vào cung rất nhiều đàn ông, mà trong luật

cung đình, thì tại Hoàng thành không cho bất cứ người đàn ông nào vào, nếu

không phải thái giám. Bà công khai chiêu mộ bọn đầu trộm, đuôi cướp; lập

thành năm đội thị vệ riêng, ba đội nam, hai đội nữ. Ðám thị vệ dần dần đông

tới mấy trăm người, do ba cao thủ võ lâm Vương Nhất, Cao Nhị, Ðỗ Anh

Hào chỉ huy. Bà ban cho ba tên này mỹ danh là Nùng sơn tam anh. Cả triều

đình không ai biết căn cước chúng ra sao. Cái đêm Anh Vũ bị giết, thì cả ba

đang ở trong cung Cảm Thánh, nên thoát nạn. Bà còn lập hai đội nữ thị vệ

do hai cung nữ tên Cảm Linh, Cảm Chi, cháu gọi bà bằng cô, chỉ huy; đó

chính là hai cung nữ đã hộ vệ bà đến cung Chiêu Linh áp đảo nhà vua. Thái

baltorama 78 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

hậu lại luôn luôn ban chỉ trực tiếp cho các quan. Ða số các chỉ dụ đó đều trái

ngược với những điều triều đình đã nghị sự.

Lúc đầu, khi có những chỉ dụ của cung Cảm Thánh ban ra trái luật, các

đại thần trì nghi, tâu lại xin ý kiến nhà vua. Nhà vua tuyên chỉ: Khi có chỉ dụ

của thái hậu, cứ việc thi hành, không cần tâu lại. Dần dần cung Cảm Thánh

trở thành một triều đình với uy quyền mênh mông tuyệt đối. Một số các đại

thần quay ra xu phụ với thái hậu, tuy nhiên chúng vẫn phập phồng sợ bóng,

sợ gió Côi sơn song ưng, bằng không chúng đã xui Thái hậu phế nhà vua

xuống, rồi lập một ấu quân lên thay.

Theo hội điển sự lệ của triều Lý, thì mỗi tháng nhà vua thiết đại triều hai

lần vào ngày mùng một và mười rằm, thiết tiểu triều vào ngày mùng mười

và hai mươi. Khi thiết tiểu triều, thành phần gồm có Tam công là Thái sư,

Thái phó, Thái úy; Tể tướng, lục bộ Thượng thư, quản Khu mật viện, Tổng

trấn Thăng long, Ðô đốc thống lĩnh thủy quân, và những quan lại chuyên

môn sẽ bàn đến trong buổi đình nghị. Khi thiết đại triều, thành phần cũng

như trên, thêm các thân vương, thống lĩnh kỵ binh, thống lĩnh mười hiệu

Thiên tử binh, các An phủ sứ, Tuyên vũ sứ.

Dù thiết đại triều, hay tiểu triều thì cũng nghị những vấn đề đại cương.

Khi nhà vua lập Thái tử, mỗi tháng Thái tử thiết Ðông cung triều bốn lần

vào ngay ngày hôm sau thiết đại và tiểu triều. Ðông cung triều chỉ để thi

hành, hoặc kiểm soát việc thi hành những việc triều đình đã nghị, đã ban ra.

Ðông cung triều gồm có các quan như triều đình, nhưng thêm chữ thái tử

ở đầu. Như triều đình có Thái sư, Thái phó, Thái bảo, thì Ðông cung triều có

Thái tử thái sư, Thái tử thiếu sư, Thái tử thái bảo...Thông thường các Ðông

cung quan cũng kiêm luôn những chức vụ khác của triều đình. Long Xưởng

không hy vọng gì vào các Ðông cung quan vì họ đều là chân tay của Thái

hậu. Biết thế, Long Xưởng mời thêm các vị trong hoàng tộc như Trí Minh

vương, Bảo Thắng hầu, Bảo Minh hầu vào Ðông cung quan, nhưng dặằn

riêng rằng khi nghị sự thì các vị này cứ ù ù, cạc cạc để cho chân tay của Thái

hậu tin rằng các ông chỉ là cái bị thịt. Rồi sau đó nếu có ý kiến gì, thì mật tấu

cho Long Xưởng bằng đường dây của vú Loan, của Tăng Khoa.

Khi thiết triều Ðông cung, thì chỉ có ba hồi chiêng trống, chứ không cử

nhạc. Thái tử từ trong bước ra.

Lễ quan hô:

- Thái tử giá lâm.

baltorama 79 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

Tất cả các quan đều quỳ gối hành đại lễ. Duy ba người là Trí Minh vương

Lý Long Dũng là chú vua; quan Thái phó Hoàng Nghĩa Hiền, quan Thái sư

Lưu Khánh Ðàm cùng các thầy của Thái tử nên miễn mọi lễ nghi.

Thái tử cung tay đáp lễ với các quan.

Lễ quan hô:

- Bình thân.

Các quan đứng làm hai hàng, văn bên trái, võ bên phải. Trí Minh vương,

Thái sư, Thái phó thì được ngồi.

Thái tử vái Trí Minh vương:

- Hài nhi xin vấn an thúc phụ.

- Ða tạ điện hạ, thần vẫn an.

Thái tử lại vái Thái sư, Thái phó, đưa ra lời vấn an bằng ngôn từ bình

dân:

- Con xin vấn an hai thầy.

Nhìn Thái phó Hoàng Nghĩa Hiền, thái tử vui vẻ:

- Thưa thầy, nhìn sắc diện thầy, con thấy dường như thầy có điều gì cao

hứng lắm thì phải?

- Ðúng như điện hạ phán, thần vui mừng, vì hôm nay là ngay đầu tiên

điện hạ thiết triều; bắt đầu một kỷ nguyên mới.

Long Xưởng nói với các quan:

- Chư vị đây đều là những người văn mô, vũ lược, lại có tấm lòng son với

xã tắc. Hôm nay, các vị cùng Xưởng này họp tiểu triều. Xưởng mong các vị

đừng tiếc công dạy dỗ. Ðiều khiến Xưởng ăn không ngon, ngủ không yên là

sao kiến thiết Ðại Việt ta thành một nước hùng mạnh,dân chúng hạnh phúc

như thời vua Hùng, vua Trưng xưa, hay như thời các vị tiên đế bản triều.

Lại quay sang nói với Hoàng Nghĩa Hiền:

- Thưa thầy! Chương trình nghị sự hôm nay gồm có những gì?

- Khải, thứ nhất, nghị chi tiết việc dựng đền thờ vua Trưng ở phường Bố

cái. Thứ nhì, nghị việc chi dụng của hậu cung. Thứ ba, nghị việc tuyển thiện

nhân cho Ðông cung. Về vụ thứ nhất xin để quan Lễ bộ thượng thư tâu.

Một đại thần bước ra:

- Thần Chu An Thái, Thái tử thiếu sư, Tiên Dung điện đại học sĩ, Ðăng

châu hầu, Lễ bộ thượng thư, xin kính khải.

baltorama 80 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

- Xin đại học sĩ bình thân.

- Do chỉ dụ của Thái tử, truyền thiểm bộ kiếm thế đất linh lập đền thờ vua

Trưng. Sau hơn nửa tháng, thần tìm ra khu đất, mà lúc ngài thắng giặc tại

Long biên, đã lập đàn tế Quốc tổ. Khu đất này xứng đáng lập đền thờ ngài.

- Như vậy hẳn đại học sĩ đã tìm được di tích gì từ thời Lĩnh Nam còn sót

lại chăng?

- Khải, khi lập đàn tế Quốc tổ, vua Trưng sai lấy đá trắng ở núi Tản viên

tạc bốn cái cột đài. Sau khi tế, hai cột được đưa về kinh đô Mê linh, nay

không biết ở đâu. Hai tảng còn lại để ở cửa thành Long biên. Lúc Bắc bình

vương Ðào Kỳ cùng vương phi sắp phá vòng vây chạy về Cổ loa, người

truyền đem hai tảng đá linh chôn vào chỗ kín. Hậu nhân không biết hai tảng

đá đó chôn ở chỗ nào. Trong khi thần tìm đất linh xây đền, thần thấy bờ

sông ở phường Bố cái có ánh sáng chiếu lên, thần sai đào chỗ ấy, thì tìm ra

hai cái cột đá linh thời Lĩnh Nam.

Long Xưởng rót một chung cam thảo trao cho An Thái:

- Ðại học sĩ hành sự mẫn cán, mau chóng, thực xứng đáng làm con cháu

của vua Trưng, nên anh linh ngài mới đưa khanh tới chỗ chôn báu vật.

Khanh hãy uống chung nước này lấy giọng.

An Thái uống hết chung trà rồi dâng sơ đồ vẽ đền, gồm có ba gian chính

điện, hai dẫy ngang mỗi dẫy ba gian nữa. Bên dưới ghi rõ chi phí xây cất,

thời gian khởi công, thời gian hoàn tất. Long Xưởng đọc qua, không thấy

mục ghi số tiền công khố phải chi, thì ngạc nhiên:

- Khanh cho biết tổng số công khố phải chi ra là bao nhiêu?

- Khải điện hạ, trải qua tất cả các triều đại, mỗi khi xây, hoặc tu bổ đền

thờ Nhị thánh thì không bao giờ công khố phải chi cả. Thủ tục như sau:

Triều đình ban chỉ dụ cho bộ Lễ tìm địa điểm, hoặc dân chúng xin lập tại địa

điểm nào. Bộ Lễ sẽ thể theo ý dân, vẽ đồ hình, rồi tâu lên. Dân chúng họp

nhau, tìm người đức hạnh, có uy tín bầu lấy ban kiến tạo. Bấy giờ mới quyên

giáo thập phương, lấy tiền xây cất.

- Có bao giờ tiền thập phương cúng, mà không đủ để xây cất không?

- Khải, việc này chưa từng xẩy ra. Chỉ nguyên lính của ngài với chư

tướng cúng, cũng dư thừa rồi.

Long Xưởng kinh ngạc:

- Lính của ngài? Ngài tuẫn quốc đã 1117 năm rồi, mà lính của ngài còn

sống ư?

baltorama 81 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

Thái phó Hoàng Nghĩa Hiền biết vấn đề này ông chưa giảng cho Long

Xưởng, nên Long Xưởng không biết. Ông vội xen vào:

- Khải, nguyên sau khi vua Trưng cùng chư tướng tuẫn quốc rồi, các ngài

hiển linh, thường nhập vào những người có phúc trạch, để phán lời ích quốc,

lợi dân. Trong ngôn từ bình dân, người ta gọi những người được các ngài

nhập đồng là lính. Hằng năm, vào đầu tháng hai, trên toàn quốc mở hội Mê

linh, tất cả lính của các ngài đều trẩy hội Hát giang hầu bóng. Hoặc không

trẩy hội Hát giang được thì hầu ở những am điện địa phương. Những lính

của các ngài, thường khá giả, nên họ cúng rất hậu. Có điều sau khi lập đền

thờ, thì cần ruộng, đất, lấy lợi hoa mầu, ấy mới là điều cần thiết, mà triều

đình phải chu toàn.

Long Xưởng vui vẻ:

- Thưa thầy, con được hưởng bổng của tước đại vương đã hai năm,

nhưng vẫn ở trong cung với mẫu hậu. Lương, tiền, hoa lợi hai trăm mẫu

ruộng kim điền, hoặc là con phát cho kẻ khó, hoặc là con tặng cho võ lâm,

hào kiệt. Vậy con có quyền dùng ruộng được phụ hoàng ban cho, cúng vào

đền của ngài không?

- Khải Thái tử, đúng luật thì không được, nhưng lệ thì được. Lệ này có

vào thời đức Thánh tông. Bấy giờ Linh Nhân hoàng thái hậu mới tiến cung,

còn ở chức phu nhân. Ðức Thánh tông ban cho ngài một trăm mẫu kim điền.

Ngài đã cúng vào chùa Báo ân hai mươi mẫu. Từ đấy việc hoàng tộc dùng

ruộng đất phong cúng vào đền chùa thành lệ.

Long Xưởng hỏi Chu An Thái:

- Theo đại học sĩ, thì việc hương khói đền thờ vua Trưng, phải cần hoa

lợi bao nhiêu mẫu kim điền?

- Khải, khoảng hai mẫu.

Long Xưởng tuyên chỉ cho Mật thư tỉnh sự Lê Du:

- Lê tỉnh sự, hãy làm thủ tục, để cô gia cúng vào đền thờ vua Trưng mười

mẫu kim điền.

Việc nghị sự xây đền vua Trưng đã xong.

Ghi chú của thuật giả.

Việc này ÐVSKTT, Lý kỷ, Anh tông kỷ chép giản dị như sau:

baltorama 82 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

...Canh Thìn, niên hiệu Ðại Ðịnh năm thứ 21, Tống Thiệu Hưng năm thứ

30 (DL.1160), mùa Xuân tháng giêng, làm đền thờ Hai Bà ở phường Bố

Cái...

Huyền sử nói rằng, Hai Bà nhảy xuống sông Hát giang tự tử. Anh linh

hóa thành tượng đồng, đến thời Lý thì trôi đến bờ sông Hồng ngoại thành

Thăng long, chiếu hào quang sách rực, rồi báo mộng cho dân chúng biết.

Dân chúng ra chỗ ấy thì thấy hai tượng đồng, bèn vớt lên rồi xin triều đình

cho lập đền thờ. Nhân đó đặt tên xã ấy là Ðồng nhân (Nay là phường Ðồng

nhân, quận Hai Bà Trưng, Hà nội). Ðến đời Lê bãi sông có đền tọa lạc bị

nước xói lở, dân chúng lại di chuyển đền đến xã Ðại từ. Vào thời Gia long

(1818) đất lại bị lở đền di chuyển đến địa điểm hiện nay.

Chỉ độc giả Anh hùng Ðông a mới đươc biết chi tiết việc này mà thôi.

Nếu độc giả muốn hành hương đền này thì cứ về Hà nội, đi xe đến quận Hai

Bà Trưng, sẽ thấy đền tọa lạc cạnh Viên minh tư. Viên minh tự là nơi mà

thuật giả có nhều kỷ niệm thời thơ ấu. Bởi bản sư trụ trì tại đây. Trước kia

thì chùa do sư ni trụ trì, đền do thủ từ trông coi riêng. Từ sau khi bản sư trụ

trì thì ngài kiêm luôn. Năm 1993, thuật giả trở lại viếng đền chùa, chỉ gặp sư

cô Ðàm Vinh là vai sư điệt của thuật giả. Sư cô dẫn thuật giả thăm đền, chùa

cùng tháp của bản sư.

Ðộc giả muốn thâm cứu thêm về ngôi đền này có thể tìm trong các thư

tịch sau.

Bằng chữ Hán:

ÐVSKTT Lý kỷ, Anh tông kỷ.

Ðại việt địa dư chí.

Hà nội địa dư chí.

Thăng long cổ tích khảo,.

Hà nội sơn xuyên phong vực.

Các tỉnh địa dư chí.

Bắc Thành địa dư chí lục,

Bắc kỳ giang sơn cổ tích bị khảo,

La thành cổ tích vịnh.

Bằng chữ Việt : của Yên tử cư sĩ gồm ba bộ.

Anh hùng Lĩnh Nam,

Ðộng đình hồ ngoại sử,

baltorama 83 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

Cẩm khê di hận.

Ðều do Nam á Paris xuất bản.

Thái phó Hoàng Nghĩa Hiền khải:

- Bây giờ nghị tới việc chi tiêu của nội cung. Thần xin để Thái tử thiềm

sự khải.

Một văn quan bước ra:

- Thần Thái tử thiềm sự, lĩnh Hộ bộ tham tri Văn Ðức Ý xin khải.

Ghi chú của thuật giả:

Như vậy Ý lĩnh hai chức vụ. Chức vụ Ðông cung quan là Thái tử thiềm

sự, tương đương với ngày nay là bộ trưởng phủ Tổng thống hay Thủ tướng.

Chức vụ của triều đình là Tham tri bộ hộ, tương đương với thứ trưởng bộ

Tài chánh.

- Trong hai năm vừa qua, việc chi dụng của nội cung lên quá cao. Cao

nhất kể từ khi bản triều lập chính thống. Hiện quốc sản, công nho trống

rỗng, đến nỗi hai tháng qua, binh tướng các lộ chưa được phát bổng. Vì vậy

buổi thiết triều hôm qua, đình thần nghị tìm cách giảm chi nội cung, và giao

cho Ðông cung triều nghị chi tiết, nên giảm chi ở cung nào? Giảm người?

Giảm mua sắm? Hay tăng thuế?

Thái tử xua tay:

- Cô gia thấy giữa hai việc giảm chi với tăng thuế, thì ta nên chọn việc

giảm chi. Xưa, thời Thuận Thiên, đức Thái tổ cai trị trong mười tám năm,

mà không hề tăng thuế, trái lại tha thuế đến sáu năm. Tính chung, cứ hai

năm, thì tha thuế một năm. Cái ân đức trải khắp lê dân đó, mới khiến triều

đình bảo dân nhảy vào nước, vào lửa, họ cũng tuân. Do thế, nên Ðại Việt ta,

Nam bình Chiêm, Bắc đánh Tống. Nay ta không tha thuế được, thì cũng

đừng tăng thuế...

Thái tử hỏi Ðức Ý:

- Bây giờ khanh cho biết, tại sao trong hai năm qua, chi tiêu nội cung lại

quá cao? Cung nào tăng? Ai chuẩn cho tăng? Phần dự trữ quốc sản đâu, mà

binh tướng không được phát bổng?

baltorama 84 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

- Khải, trong hai năm qua, tại tất cả các cung không xây cất thêm, không

tuyển thêm người. Nhưng chi phí tăng là tăng ở cung Cảm Thánh.

Nghe nói đến cung Cảm Thánh, các quan đều đưa mắt nhìn nhau đầy bối

rối.

- Tăng như thế nào?

Thái tử hỏi: Tăng người? Tăng xây cất hay tăng chi tiêu?

- Khải, tăng cả ba. Thứ nhất, Thái hậu tuyển ba đội thị vệ nam, hai đội thị

vệ nữ. Thứ nhì, Thái hậu bổ nhiệm hơn trăm quan chức các loại. Thứ ba,

Thái hậu tăng số cung nga, thái giám lên gấp mười lần. Lại nữa Thái hậu cho

xây cất dinh thự, doanh trại cho các tân quan, tân thị vệ.

Thái tử hỏi các quan:

- Chư khanh nghĩ sao? Muốn giảm chi ở cung Cảm Thánh thì cô gia bất

lực mất rồi. Từ hơn hai năm nay, bất cứ việc gì liên quan tới cung Cảm

Thánh, thì từ phụ hoàng cho đến mẫu hậu đều không dám mó tay vào cái tổ

ong bầu này. Chư khánh tính xem, ta có thể giảm chi ở các cung khác

không? Hà! Nhất định cô gia không cho tăng thuế.

Thái phó Hoàng Nghĩa Hiền bàn:

- Chỉ dụ của Thái tử tỏ ra là đấng trừ quân nhân đức. Nhưng nếu không

tăng thuế thì lấy gì để chi dụng? Còn giảm chi ư? Thần xét kỹ, các cung, các

điện đều tiết giảm chi tiêu tới mức thấp nhất rồi, không thể giảm hơn được

nữa. Bây giờ Văn Thiềm sự hãy tâu chi tiết về các khoản chi dụng năm qua

tại cung Cảm Thánh, rồi đình nghị để tìm lấy một ngõ thoát.

Văn Ðức Ý xuất ra một tập sách mỏng, rồi tâu:

- Vào thời Linh Nhân hoàng thái hậu, cung Ỷ Lan chỉ có một đội cung

nữ, một đội thái giám, mỗi đội mười hai người, và một đội thị vệ mười tám

người. Ngoài ra bộc phụ, mã phu, ngự trù mười tám người nữa. Cộng sáu

mươi người. Hiện nay tại cung Linh Cảm, thì cung nữ, thái giám đều có

mười đội. Tăng 216 người. Tính chung, nuôi ăn, cư trú, trả bổng, y phục,

mỗi người một tháng ba lượng vàng. Cộng một năm tăng 7776 lượng. Muốn

có số vàng này thì phải thu thuế mười vạn mẫu ruộng loại nhất đẳng kim

điền.

Các quan đều ngao ngán đưa mắt nhìn nhau.

- Chư đại thần của triều đình là 72 vị. Trong khi các quan chức của cung

Cảm Thánh hơn trăm vị. Thái hậu ban chỉ phát bổng cho chư quan cung

Cảm Thánh cao hơn các quan của triều đình rất nhiều. Người nào cũng có

baltorama 85 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

nghi vệ như xe, ngựa, lính hầu. Chi phí cho hơn trăm quan của cung Cảm

Thánh còn cao hơn tổng cộng chi phí của triều đình với Ðông cung quan.

Tính đổ đồng, năm vừa qua, chi cho các quan cung Cảm Thánh là một vạn

hai nghìn lượng vàng. Muốn có số vàng này thì phải thu thuế mười lăm vạn

mẫu ruộng loại nhất kim đẳng điền.

Các quan đều suýt xoa, về số chi kinh khủng này.

Ðức Ý tiếp:

- Về ba đội thị vệ nam, hai đội thị vệ nữ, quân số hơn năm trăm người. So

với thời Linh Nhân hoàng thái hậu, tăng 508 người. Theo quan giai của triều

đình, thì thị vệ hưởng bổng bằng tam phẩm. Nhất đẳng thị vệ bằng nhất

phẩm. Lại phải mua sắm vũ khí, xe cộ, lừa ngựa, y phục, doanh trại y dược...

trăm thứ tốn kém. Tổng chi hằng năm của năm đội thị vệ này còn cao hơn

năm hiệu Thiên tử binh nữa. Nếu cộng tất cả chi phí của cung Cảm Thánh

lại, thì bằng chi phí của cả triều đình, nội cung và mười hai hiệu Thiên tử

binh. Nghĩa là bằng một nửa tổng chi phí toàn quốc. Hai năm qua, phần chi

thì thêm, mà phần thu thì vẫn thế, nên quốc sản khánh kiệt, kho đụn trống

rỗng, tình trạng thực nguy vô cùng.

Long Xưởng hỏi:

- Khanh nói nguy, là ý thế nào?

Thái phó Hoàng Nghĩa Hiền biết học trò mình chưa được giảng về vấn đề

này ông đỡ lời Ðức Ý:

- Khải Thái tử, nguyên vào thời đức Thánh tông, khi ngài bình Chiêm,

bấy giờ Linh Nhân hoàng thái hậu còn là Ỷ Lan thần phi, hậu thay vua nhiếp

chính. Thái hậu thấy rõ cái họa Chiêm thành, cái ách Trung quốc, bất cứ lúc

bào cũng có thể xẩy ra chiến tranh. Mà chiến tranh thì chi tiêu tốn kém vô

cùng. Lỡ ra khi chiến tranh xẩy ra thình lình thì lấy đâu ra để chi dụng? Vì

vậy Thái hậu cho thiết lập một quốc khố dự trữ gấp rưỡi số chi hàng năm

trên toàn quốc. Hóa cho nên mấy chục năm qua, quốc khố luôn luôn duy trì

tình trạng đó. Nhưng trong hai năm qua, chi tiêu quá nhiều, thành ra quốc

khố dự trữ hết sạch. Giả như thình lình quốc gia hữu sự thì lấy đâu ra để chi

dụng? Vì vậy Văn Thiềm sự mới khải rằng nguy...

Thái tử thiếu bảo Tô Hiến Thành khải:

- Từ xưa đến giờ, chư sự nội cung thì triều đình không thể, không nên

bàn đến. Thời đức Thánh tông, khi Linh Nhân hoàng thái hậu đưa ra quốc kế

giảm chi nội cung, Thái sư Lý Ðạo Thành cùng các đại thần đều từ chối nghị

sự. Sau đích thân đức Thánh tông phải phụ trách công việc này. Nay trên

baltorama 86 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

Thái tử còn Hoàng thượng, Hoàng hậu, cao hơn còn có Thái hậu. Khi triều

đình nghị sự việc gì, mà cung Cảm Thánh bác bỏ, thì cũng đành bó tay. Vậy

liệu Ðông cung triều nghị sự rồi có thi hành được không? Nên thần xin Thái

tử diện tấu với Hoàng thượng về việc này thì hơn.

Thái tử than thầm:

- Cái ông Tô này tương đối có tài cầm quân, mình hy vọng vào ông để có

thể thanh toán bọn đầu trâu mặt ngựa đang ẩn thân ở cung Cảm Thánh.

Không ngờ ông cũng chỉ là thứ ngu trung mà thôi. Ta phải tìm người khác

trợ giúp mới hy vọng.

Thế là vấn đề giảm chi nội cung đành gác lại.

Long Xưởng buồn vô hạn, trong tâm thiếu niên này nảy ra những bất

mãn:

- Mình muốn cho dân giầu, nước mạnh, nhưng phụ hoàng thì bị Thái hậu

kiềm chế. Mà Thái hậu là người thất học, chuyên nghe lời bọn vô lại xúi

dục. Làm sao bây giờ?

Thái tử thở dài hỏi quan Thái phó:

- Thưa thầy bây giờ đến vấn đề gì?

- Vấn đề nghị sự thứ ba hôm nay là tìm thiện nhân cho thái tử. Nguyên

vào thời đức Thái tổ, niên hiệu Thuận Thiên thứ 3 (1012), ngài phong cho

đức Thái tông tước Khai Thiên vương, truyền ra ở cung Long đức ngoài

thành, với ý muốn cho đức Thái tông hiểu dân tình, cùng tiếp hào kiệt, kết

nạp nhân tài. Nay Thái tử được phong chức tước, được lập làm trừ quân, lệ

này đươc tái lập.

Thái tử hiểu ý ông thầy, trong lòng thiếu niên nghĩ thầm:

- Ðất nước mình không thiếu gì những anh tài, những hào kiệt có lòng

son với xã tắc. Ta nhân việc cũ, tiếp xúc với dân, mà khuất thân cầu hiền, thì

cái phong khí thời đức Thái tổ, Thái tông có cơ phục hưng.

- Vậy bây giờ ta phải làm gì?

Thái tử hỏi: Thầy dậy cho biết phải làm việc gì trước? Việc gì sau?

Thái sư Lưu Khánh Ðàm khải:

- Xin Thái tử ban chỉ cầu hiền tài, rồi sai in thành nhiều bản gửi xuống

tận xã ấp. Hằng ngày, Thái tử tiếp võ lâm, kẻ sĩ, lắng nghe những lời ngay

thẳng của họ. Lại ra sức khuất thân chiêu hiền đãi sĩ như Khai Quốc vương

trước đây, thì chẳng mấy chốc nhân tài sẽ xuất hiện.

baltorama 87 www.Vietkiem.com

ANH HÙNG ÐÔNG A - DỰNG CỜ BÌNH MÔNG Yên Tử Cư Sĩ Trần Ðại Sỹ

- Ðấy là đại cương. Nhưng chi tiết, phải chiêu mộ ai trước?

- Về võ, đầu tiên phải cầu là tổ chức đại hội võ lâm. Từ thời Ðinh, mỗi

năm vào ngày 15 tháng tám là ngày giỗ Bắc bình vương Ðào Kỳ với vương

phi Phương Dung, võ lâm tổ chức đại hội tại Lộc hà, Hội phụ. Nhưng từ sau

khi đức Thần tông băng, Ðỗ thái hậu nhiếp chính, người nghe lời Anh Vũ,

nghi ngờ võ lâm, rồi ban chỉ bãi bỏ. Kể từ đấy phong khí luyện võ trong

nước không còn nữa. Nay Thái tử ban chỉ tái tổ chức giỗ Bắc bình vương, lại

mở khoa thi tuyển người tài, cho làm tướng. Như vậy nhân tâm đều hướng

về triều đình, võ lâm đều theo gió mà quy phục.

Thái tử cung tay hướng Thái phó Hoàng Nghĩa Hiền:

- Xin thầy cho soạn chỉ cầu hiền, tổ chức giỗ Bắc Bình vương cùng thi

võ. Chư sự nhất nhất chiểu theo những gì thời đức Thái tổ đã làm. Còn việc

Thái tử luyện võ...

Ông nhấn mạnh:

- Thái hậu là chúa Hoàng thành, người từng ban chỉ cấm tất cả phi tần,

cung nga, thái giám luyện võ. Trước kia Thái tử ở trong Hoàng thành thì bị

chi phối bởi lệnh này. Nay Thái tử ra ở Ðông cung. Ðông cung nằm ngoài

Hoàng thành, trong Ðông cung có nhiều phòng luyện võ từ thời đức Thái tổ

để lại. Vì vậy Thái tử có thể dùng các phòng này, rồi tuyển gia sư luyện võ

cho thân thể khỏe mạnh.

Ðến đó buổi thiết triều chấm dứt.

Lễ quan hô:

- Thái tử hồi cung. Bãi triều.

baltorama 88 www.Vietkiem.com