C©u 1:

Kh¸i niÖm vÒ ®iÒu kiÖn lao ®«ng:

          Trong qu¸ tr×nh lao ®éng ®Ó t¹o ra cña c¶I vËt chÊt vµ gi¸ trÞ tinh thÇn cho x· héi, con ng­êi ph¶I t¸c ®éng vµo ®èi t­îng lao ®éng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh nhÊt ®Þnh gäi chung lµ ®iÒu kiÖn lao ®éng.

§¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn lao ®éng:

+Ph­¬ng tiÖn lao ®éng: Lµ vËt hay c¸c vËt mµ ng­êi truyÒn ®Õn                -trùc tiÕp

                                                                                                           -Gi¸n tiÕp

+§èi t­îng lao ®éng:(§Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt: VD: SX bµn th× gç lµ ®Çu vµo)

+ Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ (tõ ®Çu vµo - ®Çu ra: Gi÷a qu¸ tr×nh ®ã lµ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ)

+ M«I tr­êng lao ®éng: (M«I tr­êng tù nhiªn nhiÖt ®é, ®é Èm, vËt lý, hãa häc – M«I tr­êng x· héi:ng­êi lao ®éng ®èi víi nhau)

+ T×nh tr¹ng t©m sinh lý (Ng­êi cã thÝch lµm hay kh«ng) – lµ yÕu tè chñ quan

VD: Gi¶ng viªn

-         ph­¬ng tiÖn lao ®éng – trùc tiÕp: phÊn, b¶ng, m¸y tÝnh.

- gi¸n tiÕp : phßng häc trang thiÕt bÞ (c¬ së vËt chÊt)

          - §èi t­îng lao ®éng: Sinh viªn.

          - Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ: TruyÒn ®¹t kiÕn thøc (¸p dông ph­¬ng ph¸p míi vµo gi¶ng d¹y)

          - M«I tr­êng lao ®éng: Tù nhiªn: Lµm viÖc trong nhµ x­ëng.

                                                X· héi: Mèi quan hÖ thÇy trß, ®ång nghiÖp.

-         T©m sinh lý: G¾n bã víi nghÒ nghiÖp.

-         §iÒu kiÖn lao ®éng tèt.

C¸c yÕu tè nguy hiÓm cã h¹i

C©u 2: C¸c yÕu tè nguy hiÓm.

          C¸c yÕu tè nguy hiÓm lµ c¸c yÕu tè  cã thÓ t¸c ®éng mét c¸ch ®ét ngét lªn c¬ thÓ ng­êi lao ®éng g©y chÊn th­¬ng, tai n¹n lao ®éng.

a.    ChÊn th­¬ng vÒ mÆt c¬ häc:

+ C¸c c¬ cÊu truyÒn ®éng, quay nhanh nh­ b¸nh r¨ng, b¸nh ®ai , m¸y mµi,m¸y ly t©m.

+ C¸c m¶nh  c«ng cô, vËt liÖu gia c«ng b¾n ra. Vd: Lóc gia c«ng c¾t gät c¸c chi tiÕt th× phoi cña nã b¾n ra g©y chÊn th­¬ng

+ VËt tõ trªn cao r¬I xuèng.

VD: c«ng nh©n x©y dung lµm viÖc ë nh­ng nhµ cao tÇng cã vËt liÖu che ch¾n kÐm dÔ lµm r¬I c¸c vËt liÖu x©y dung trªn cao xuèng g©y th­¬ng tÝch cho c«ng nh©n lµm viÖc phÝa d­íi.

+ Lµm viÖc trªn cao, tr¬n tr­ît.

b.    C¸c yÕu tè nguy hiÓm vÒ ®iÖn, tÜnh diÖn g©y giËt, ch¸y næ.

C¸c thî ®iÖn lµm viÖc trong c¸c m«I tr­êng nguy hiÓm vÒ ®iÖn cao; nÕu kh«ng cã b¶o hé tèt rÊt dÔ bÞ ®iÖn giËt.

          C. c¸c yÕu tè nguy hiÓm vÒ nhiÖt, g©y báng, ch¸y: vËt nung nãng, nÊu ch¶y, khÝ nãng (h¬i). Trong ngµnh luyÖn kim.

          d. YÕu tè nguy hiÓm vÒ hãa chÊt g©y nhiÔm ®éc cÊp tÝnh . Sang triÕt ga g©y rß rØ ga.

C©u 3 : YÕu tè cã h¹i lµ g×?

          Lµ c¸c yÕu tè g©y ¶nh h­ëng xÊu ®Õn søc kháe ng­êi lao ®éng.

a.    C¸c yÕu tè vËt lý: §iÒu kiÖn khÝ hËu, bøc x¹ ®iÖn tõ, bøc x¹ cao tÇn, siªu cao tÊn, tiÕng ån rung, anh s¸ng.

b.    C¸c yÕu tè hãa häc: Bôi, c¸c chÊt ®éc, khÝ ®éc.

c.     YÕu tè sinh häc: Vi khuÈn, ký sinh trïng, nÊm mèc.

d.    C¸c yÕu tè liªn quan ®Õn tæ chøc s¶n xuÊt.

C©u 4: So s¸nh tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp

·        Gièng nhau: §Òu ¶nh h­ëng xÊu ®Õn søc kháe con ng­êi.

·        Kh¸c nhau:

BÖnh nghÒ nghiÖp

Tai n¹n lao ®éng

 - Lµ sù suy gi¶m dÇn søc kháe dÉn ®Õn bÖnh tËt do qu¸ tr×nh c«ng t¸c trong ®iÒu kiÖn lao ®éng kh«ng ®¶m b¶o t¸c ®éng lªn c¬ thÓ ng­êi lao ®éng. Do nh÷ng yÕu tè cã h¹i g©y ra.

- ¶nh h­ëng l©u dµi hÇu nh­ cã thÓ tiªn ®o¸n ®­îc.

- Tai n¹n lao ®éng lµ do t¸c ®éng bëi c¸c yÕu tè nguy hiÓm, ®éc h¹i trong lao ®éng g©y tæn th­¬ng cho bÊt kú bé phËn nµo cña c¬ thÓ ng­êi lao ®éng hoÆc g©y tö vong trong qu¸ tr×nh lao ®éng g¾n víi thùc tiÔn c«ng viÖc, nhiÖm vô.

-Mang tÝnh ®ét ngét.

C©u 5: Tr×nh bµy néi dung khoa häc kü thuËt cña c«ng t¸c b¶o hé lao ®éng.

a.    Kü thuËt an toµn.

          Kü thuËt an toµn lµ c¸c hÖ thèng biªn ph¸p vµ ph­¬ng tiÖn vÒ tæ chøc, kü thuËt nh»m phßng ngõa sù t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè nguy hiÓm trong s¶n xuÊt ®èi víi con ng­êi lao ®éng.

          Néi dung :

                             + X¸c ®Þnh vïng nguy hiÓm

                             + X¸c ®Þnh c¸c biÖn ph¸p vÒ qu¶n lý, tæ chøc vµ thao t¸c lµm viÖc ®¶m b¶o an toµn.

                             + Sö dông c¸c thiÕt bÞ an toµn thÝch øng : thiÕt bÞ che ch¾n, thiÕt bÞ phßng ngõa, thiÕt bÞ b¶o hiÓm, b¸o hiÓu trang bÞ b¶o hé.

          VD : ng­êi lao ®éng kÐo c¸c vËt tõ d­íi lªn ; vïng nguy hiÓm : vïng kÐo

b.    VÖ sinh lao ®éng :

          Nh»m nghiªn cøu sù ph¸t sinh vµ t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè cã h¹i  ®èi víi c¬ thÓ con ng­êi, trªn c¬ së ®ã x¸c ®Þnh tiªu chuÈn giíi h¹n cho phÐp cña c¸c yÕu tè trong m«i tr­êng lao ®éng, x©y dùng c¸c biÖn ph¸p VSL§.

Néi dung :          + X¸c ®Þnh kho¶ng c¸ch vÖ sinh

                   +X¸c ®Þnh c¸c yÕu tè cã h¹i cho søc kháe

                   + Gi¸o dôc ý thøc vµ kiÕn thøc vÖ sinh lao ®éng , theo dâi qu¶n ly søc kháe,

                   + BiÖn ph¸p vÖ sinh häc, vÖ sinh c¸ nh©n, vÖ sinh m«i tr­êng

                   + C¸c biÖn ph¸p kü thuËt vÖ sinh : Kü thuËt th«ng giã, tho¸t nhiÖt, chèng bôi,chèng ån, kü thuËt chiÕu s¸ng.

C©u 6 : §iÒu kiÖn vi khÝ hËu lµ g× ? C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn vi khÝ hËu ?

          Kh¸i niÖm :

          §iÒu kiÖn vi khÝ hËu lµ tr¹ng th¸I vËt lý cña kh«ng khÝ trong kho¶ng kh«ng gian thu hÑp(kh«ng gian cña ng­êi lao ®éng) bao gåm c¸c yÕu tè: nhiÖt ®é,®é Èm, kh«ng khÝ, bøc x¹ nhiÖt vµ vËn tèc chuyÓn ®éng cña kh«ng khÝ.

          C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ diÒu kiÖn vi khÝ hËu :

          + NhiÖt ®é : Bao gåm nhiÖt ®é cña kh«ng khÝ, nhiÖt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, cña ¸nh s¸ng mÆt trêi, nhiÖt do con ng­êi sinh ra

                             T¸c ®éng lªn ng­êi b»ng truyÒn qua kh«ng khÝ hoÆc bøc x¹.

          + §é Èm : Lµ l­îng h¬i tÝnh b»ng gam trong 1m­3 kh«ng khÝ.

Th«ng th­êng ®é Èm ®­îc ®o b»ng ®é Èm t­¬ng ®èi  lµ tû sè tÝnh theo % gi÷a ®é Èm ë mét thêi ®iÓm nµo ®ã so víi ®é Èm tèi ®a.

          + Tèc ®é kh«ng khÝ.: tÝnh b»ng m/s.

          + Bøc x¹: Hång ngo¹i vµ tö ngo¹i.

C©u 7. ThÕ nµo lµ vi khÝ hËu nãng? ¶nh h­ëng cña vi khÝ hËu nãng ®Õn c¬ thÓ ng­êi lao ®éng

          ¶nh h­ëng:

          + G©y biÕn ®æi sinh lý:

-         Sù tÝch nhiÖt vµ c¶m gi¸c nhiÖt cña da. ®Æc biÖt lµ vïng tr¸n.

-         ChuyÓn hãa n­íc : do to¸t må h«i lµm mÊt kho¸ng chÊt vµ vi ta min g©y c¬ thÓ chãng mÖt mái, lµm ¶nh h­ëng xÊu vµ cã thÓ g©y bÖnh cho c¸c bé phËn :thËn, d¹ dµy, gan.

-         ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng cña thÇn kinh trung ­¬ng : gi¶m chó ý, gi¶m ph¶n øng dÔ x¶y ra tai n¹n.

+ G©y bÖnh lý :

-         BÞ say n¾ng : Chãng mÆt, ®au ®Çu, buån «n, ®au th¾t ngùc.

-         Vi khÝ hËu nãng vµ Èm lµm gi¶m kh¶ n¨ng bay h¬i må h«i g©y rèi lo¹n c©n b»ng nhiÖt cña c¬ thÓ lµm chãng mÖt mái. DÔ dÉn ®Õn c¸c bÖnh ngoµi da.

-         Møc ®é nÆng h¬n, da tÝm t¸i, mÊt mét phÇn hoÆc toµn bé c¶m gi¸c, h«n mª.

C©u 8. ¶nh h­ëng cña vi khÝ hËu l¹nh lªn c¬ thÓ ng­êi lao ®éng.

          G©y bÖnh lý :

          + G©y tæn th­¬ng ë da, lµm da cã mµu xanh x¸m, næi da gµ, s­ng tÊy, pháng n­íc, nøt nÎ da.

          + G©y tæn th­¬ng ®Õn hÖ vËn ®éng : mao m¹ch bÞ co th¾t sinh c¶m gi¸c tª cãng, l©m r©m ngøa, khã vËn ®éng, viªm c¬, thÊp khíp.

          + G©y tæn th­¬ng ®Õn hÖ h« hÊp : nhÞp thë gi¶m, niªm m¹c kh«

          + G©y tæn th­¬ng ®Õn tim m¹ch, hÖ thÇn kinh.

C©u 9. ¶nh h­ëng cña bøc x¹ nhiÖt.

          Cã nhiªu bøc x¹ nhiÖt nh­ng chñ yÕu lµ tia hang ngo¹i vµ tia tö ngo¹i.

a.    Tia hång ngo¹i: Cã trong ¸nh n¾ng mÆt trêi

+ B­íc sang 10^-3 mm ®Õn 0,75mm.

+ Nguån ph¸t sinh : VËt cã nhiÖt ®é lín h¬n nhiÖt ®« m«i tr­êng.

+ T¸c dông næi bËt : T¸c dông nhiÖt

b.    Tia tö ngo¹i :

+ B­íc sãng : 10^-9 mm ®Õn 0,38mm.

+ Nguån ph¸t sinh : Nh÷ng vËt bÞ nung nãng cã t0> 25000C

+Cã thÓ lµm báng da, gi¶m thÞ lùc, ®au m¾t, ®au ®Çu.

C©u 10. TiÕng ån lµ g×? C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn c¶m gi¸c ©m

          TiÕng ån lµ nh÷ng ©m thanh g©y khã chÞu, lµm ¶nh h­ëng xÊu ®Õn ®iÒu kiÖn lµm viÖc nghØ ng¬I cña con ng­êi ®­îc gäi chung lµ tiÕng ån.

          TiÕng ån phô thuéc chñ yÕu vµo tÇn sè vµ møc ©m. Tiªu chuÈn cho phÐp lµ <90 dB.

                   Tõ 90 – 100db. Tõ 10 – 20 n¨m ®iÕc nghÒ nghiÖp

                   Tõ 100 – 150dB. 10 n¨m ®iÕc nghÒ nghiÖp.

                   Trªn 150 dB. 5 n¨m ®iÕc nghÒ nghiÖp.

C©u 11. Tr×nh bµy c¸c biÖn ph¸p KHKT phßng chèng ån.

          Gi¶m nguån g©y ån b»ng c¸ch.

                   + Thay thÕ c«ng nghÖ míi g©y Ýt ån

                   + N©ng cao ®é chÝnh x¸c chÕ t¹o

                   + N©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, th­êng xuyªn b¶o tr×.

          Ng¨n c¸ch nguån tiÕng ån:

                   + Dïng èng gi¶m ©m

                   + C¸c c«ng tr×nh nhµ x­ëng ®­îc x©y b»ng g¹ch èng.

                   + Dïng t­êng ng¨n c¸ch

                   + Tæ chøc s¶n xuÊt hîp lý.

          TriÖt tiªu tiÕng ån lan truyÒn b»ng c¸ch trång c©y xanh.

          Trang bÞ c¸ nh©n phßng hé: bao tai.

C©u 12.ThÕ nµo lµ bôi, tr×nh bµy nguån gèc cña bôi.

          Bôi lµ tËp hîp cña nhiÒu lo¹i chÊt r¾n cã kÝch th­íc nhá, tån t¹i l©u trong kh«ng khÝ d­íi d¹ng bôi l¾ng, bôi bay, bôi mï, bôi khãi.§Æc ®iÓm chung c¸c bôi chuyÓn ®éng trong kh«ng khÝ kh«ng hoµn toµn gièng  nh­ chuyÓn ®éng cña vËt r¾n kÝch th­íc lín. KÝch th­íc cña h¹t bôi th­êng tõ 0,001mm ®Õn 10mm.

          Nguån gèc.

                   Nguån gèc thiªn nhiªn: Giã, lèc, s¹t lë nói, ®æ c©y, ch¸y rõng, nói löa.

                   Trong s¶n xuÊt kinh doanh cña con ng­êi: Con ng­êi khai th¸c tµi nguyªn nhiªn nhiªn nh­ vËn chuyÓn ®Êt ®¸, kho¸ng s¶n, nÊu luyÖn kim lo¹i,s¶n xuÊt vµ vËn chuyÓn vËt liÖu x©y dung, gia c«ng c¾t gät.

                   C¸c ho¹t ®éng trong ®êi sèng hµng ngµy còng g©y ra bôi.

C©u 13. Tr×nh bµy c¸ch ph©n lo¹i bôi.

          Bôi ®­îc ph©n ra theo ba c¸ch: Nguån gèc sinh bôi, kÝch th­íc h¹t bôi, t¸c h¹i cña bôi ®èi víi c¬ thÓ ng­êi.

a.    Theo nguån gèc: bao gåm bôi h÷u c¬, bôi v« c¬.

+ Bôi h÷u c¬: gç, b«ng, l«ng, tãc, nhùa hãa häc, cao su…

+ Bôi v« c¬: ®Êt sÐt, th¹ch anh, ®¸ v«I, bôi kim lo¹i...

b.    Theo kÝch th­íc h¹t

Bôi cã kÝch th­íc lín h¬n 10mm lµ bôi r¬I xuèng víi vËn tèc t¨ng dÇn

     Cã kÝch th­íc tõ 0,1 ®Õn 10mm cã d¹ng s­¬ng mï,

     Cã kÝch th­íc nhá thua 0,1 th× cã d¹ng khãi.

Theo kÝch th­íc h¹t cßn liªn quan sù s©m nhËp cña bôi vµo c¬ thÓ

Bôi cã kÝch th­íc lín h¬n 10mm kh«ng x©m nhËp ®­îc vµo phæi.

     Cã kÝch th­íc trªn 5 ®Õn 10mm x©m nhËp ®Õn phæi nh­ng còng bÞ ®µo th¶I ra ngoµi

Cã kÝch th­íc tõ 0,1 ®Õn 5mm chñ yÕu n»m ë l¹i phæi (80-90%)

Cã kÝch th­íc nhá thua 0,1 th× ®I qua phÕ nang th©m nhËp vµo m¸u.

c.     Theo t¸c h¹i chia thµnh

+ bôi g©y tæn th­¬ng c¬ häc

+Bôi g©y nhiÔm ®éc chung

+ Bôi g©y bÖnh nghÒ nghiÖp.

Theo em ph©n lo¹i bôi theo kÝch th­íc lµ h÷u dông h¬n c¶.

C©u 14. T¸c h¹i cña bôi.

          + Bôi g©y nhiÔm ®éc chung

                   -Ch× : Lµ t¸c nh©n ®øng ®Çu trong 6 nguy c¬ : Ch×,thñy ng©n, cr«m, th¹ch tÝn, thuèc trõ s©u, phãng x¹.

                             T¸c h¹i cña ch× g©y rèi lo¹n thÇn kinh.

                   - Thñy ng©n : §Æc biÖt ®éc h¹i ë d¹ng h¬i g©y nhiÔm ®éc hÖ thÇn kinh vµ c¸c c¬ quan néi t¹ng kh¸c.

          + Bôi sinh ung th­ :

                   -Bôi crom : G©y ung th­ phæi, loÐt d¹ dµy, viªm gan

                             Nguån gèc: Trog c«ng nghiÖp m¹ ®iÖn, thuéc da, mùc in..

                   -Bôi asen: G©y ung th­ da vµ ung th­ phæi

                             Nguån gèc: N©u luyÖn kim lo¹i mµu, thuèc trõ s©u..

          + G©y s¬ hãa phæi: (Bôi th¹ch anh, ami¨ng)

                   X¬ hãa phæ lµ bÖnh so c¸c tæ chøc x¬ h×nh thµnh trong nhu phæi vµ ph¸t triÓn kh¾p phæi lµm cho phæi mÊt dÇn chøc n¨ng,

                   BÖnh phæi nhiÔm bôi lµ do ng­êi hÝt thë bÇu kh«ng khÝ cã bôi kho¸ng, bụi amiang.

          +Bôi g©y dÞ øng, hen, viªm mòi(Ph©n hãa häc, bôi b«ng,gai…)

          + Bôi g©y tæn th­¬ng cho m¾t:Viªm mi m¾t…ngoµi ra cßn c¸c nguy hiÓm kh¸c.

          +Bôi g©y t¸c h¹i tiªu hãa: Lµm hỏng men r¨ng, s©u r¨ng.Lät vµo d¹ dµy g©y tæn th­¬ng d¹ dµy, rèi lo¹n tiªu hãa.

          + G©y mét sè bÖnh ngoµi da;t¸c ®éng lªn tuyÕn nhên lµm kh« da, viªm da, lë loÐt, môn nhät nh­ tiÕp xóc víi bôi v«I, bôi thiÕc.§Æc biÖt, bôi ®ång cßn g©y nhiÔm trïng da khã ch÷a.

C©u 14. C¸c biÖn ph¸p phßng chèng bôi.

          + BiÖn ph¸p khoa häc kü thuËt.

o       C¬ giíi hãa qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó c«ng nh©n Ýt tiÕp xóc víi bôi.

o       Che ®Ëy c¸c bé phËn cña m¸y ph¸t sinh ra nhiÒu bôi b»ng vá che tõ ®ã ®Æt èng hót th¶I bôi ra ngoµi.

o       Dïng hÖ thèng khö bôi b»ng c¬ khÝ vµ ®iÖn nh­ buång l¾ng bôi b»ng ph­¬ng ph¸p ly t©m, läc bôi b»ng ®iÖn…

o       Thay ®æi c«ng nghÖ s¶n xuÊt: C«ng nghÖ kh« b»ng ­ít…

o       Th­êng xuyªn lµm tæng vÖ sinh n¬I lµm viÖc ®Ó gi¶m träng l­îng bôi dù tr÷ trong n¬I lµm viÖc

+ BiÖn ph¸p vÒ tæ chøc:

_ Bè trÝ c¸c ph©n x­ëng, c¸c n¬I s¶n xuÊt ph¸t sinh ra nhiÒu bôi xa c¸c vïng d©n c­, khu vùc nhµ ë

_ §­êng vËn chuyÓn c¸c nguyªn vËt liÖu mang bôi ph¶I ®­îc bè trÝ riªng biÖt ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng tung bôi vµo m«I tr­êng s¶n xuÊt nãi chung vµ ë c¸c khu vùc gi¸n tiÕp.

          +Trang bÞ phßng hé c¸ nh©n.

                   _Trang bÞ quÇn ¸o chèng bôi,kh«ng cho bôi lät qua ®Ó phßng ngõa cho c«ng nh©n lµm viÖc ë n¬I cã nhiÒu bôi.

                   _ Dïng khÈu trang, mÆt n¹ h« hÊp,b×nh thë kÝnh ®eo m¾t ®Ó b¶o vÖ m¾t, mòi miÖng.

          + BiÖn ph¸p y tÕ:

                   _ Trªn c«ng tr­êng vµ trong c¸c nhµ m¸y ph¶I cã ®ñ nhµ t¾m, n¬I röa cho c«ng nh©n

                   _ CÊm ¨n uèng, hót thuèc n¬I s¶n xuÊt

                   _ Kh«ng tuyÓn dông nh÷ng ng­êi m·n tÝnh vÒ bÖnh h« hÊp lµm viÖc ë nh÷ng n¬I cã nhiÒu bôi,

                   _Th­êng xuyªn kh¸m søc kháe ®Þnh kú víi nh÷ng c«ng nh©n tiÕp xóc víi bôi th­êng xuyªn ®Ó ph¸t hiÖn vµ ch÷a kÞp thêi.

                   _§Þnh kú kiÓm tra hµm l­îng bôi ë n¬I s¶n xuÊt ®Ó t×m biÖn ph¸p phßng ngõa.

C©u 15. Tr×nh bµy c¸c lo¹i ¸nh s¸ng dïng trong s¶n xuÊt.So s¸nh    

          +¸nh s¸ng tù nhiªn:

                   Lµ ¸nh s¸ng ban ngµy do mÆt trêi vµ bÇu trêi cung cÊp gåm ¸nh s¸ng trùc x¹ tõ mÆt trêi vµ ¸nh s¸ng ph¶n x¹ cña bÇu trêi.

          +¸nh s¸ng nh©n t¹o

 Cã nhiÒu lo¹i nh­ng ®Ó dïng ®­îc trong s¶n xuÊt chñ yÕu lµ ¸nh s¸ng cña c¸c lo¹i ®Ìn ®iÖn.

          So s¸nh ¸nh s¸ng tù nhiªn vµ ¸nh s¸ng nh©n t¹o

¸nh s¸ng tù nhiªn

¸nh s¸ng nh©n t¹o

¦u ®iÓm

_ S½n cã trong tù nhiªn:¸nh s¸ng mÆt trêi vµ ¸nh s¸ng ph¶n x¹ cña bÇu trêi.

_RÊt phï hîp víi m¾t ng­êi, cã t¸c dông sinh lý ®èi víi con ng­êi.

Nh­îc ®iÓm

_Song ¸nh s¸ng nµy chØ cã vµo ban ngµy, kh«ng æn ®Þnh, phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh­ thêi tiÕt, khÝ hËu, vÞ trÝ ®Þa lý…

Kh«ng chñ ®éng ®­îc trong chiÕu s¸ng

¦u ®iÓm

_ ChiÕu s¸ng mét c¸ch chñ ®éng vµ æn ®Þnh

_ Cã kh¶ n¨ng tËp trung ¸nh s¸ng víi c­êng ®é cao

Nh­îc.

_Ph¶I sö dông n¨ng l­îng ®iÖn vµ c¸c thiets bÞ kh¸c nªn tèn kÐm.

_ Kh«ng phï hîp víi m¾t ng­êi nh­ ¸nh s¸ng tù nhiªn.

C©u 16. Tr×nh bµy yªu cÇu chung cña kü thuËt chiÕu s¸ng.

          + ChiÕu s¸ng ph¶I ®Çy ®ñ theo quy ®Þnh, ¸nh s¸ng ph¶I ph©n bè ®Òu trªn bÒ mÆt cña c¸c vËt trong kho¶ng nh×n lµm viÖc.

          + Kh«ng bÞ chãi, bÞ lãa (kh«ng cã tia tõ nguån s¸ng hoÆc nh÷ng tia ph¶n x¹ chiÕu th¼ng vµo m¾t.

          + Kh«ng t¹o thµnh bãng ®æ trong kho¶ng nh×n

          + §¹t ®­îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cao

                   §èi víi ¸nh s¸ng tù nhiªn ph¶I ®¶m b¶o ®­îc hÖ sè chiÕu s¸ng

                             HSTN = (EM/Eng)x 100%

                   Em: §é s¸ng cÇn chiÕu s¸ng trong nhµ.

                   Eng: §é s¸ng ngoµi nhµ cïng thêi ®iÓm do ¸nh s¸ng ph¶n x¹ t¹i vÞ trÝ n»m ngang n¬I quang ®·ng

C©u 16. Tr×nh bµy nhiÖm vô cña thiÕt kÕ chiÕu s¸ng tù nhiªn.

          NhiÖm vô cña thiÕt kÕ chiÕu s¸ng tù nhiªn lµ chän h×nh d¸ng, kÝch th­íc, s« l­îng vµ vÞ trÝ c¸c cöa ®Ó t¹o ®­îc ®iÒu kiÖn s¸ng theo yªu cÇu

C©u 17: ThiÕt kÕ chiÕu s¸ng nh©n t¹o vµ c¸c ph­¬ng thøc chiÕu s¸ng.

          ChiÕu s¸ng nh©n t¹o ®­îc dïng vµo ban ®ªm hoÆc ban ngµy khi ¸nh s¸ng tù nhiªn kh«ng ®¶m b¶o.

          NhiÖm vô:          + T×m ra ph­¬ng thøc chiÕu s¸ng

                             + Chän lo¹i ®Ìn ®Ó ®¶m b¶o ¸nh s¸ng theo yªu cÇu (tiÕt kiÖm ®iÖn vµ chi phÝ h¹ nhÊt)

          Cã 3 ph­¬ng thøc chiÕu s¸ng.

Ph­¬ng thøc chiÕu s¸ng chung:

          Trong nhµ cã mét hÖ thèng chiÕu s¸ng tõ trªn xuèng, toµn bé mÆt b»ng cña nhµ cã ®é s¸ng nh­ nhau.

          §­îc dïng ë nh÷ng n¬I cã mËt ®ä lao ®éng cao, cïng mét lo¹i c«ng viÖc, kh«ng ®ßi hái cao vÒ ®é s¸ng, kh«ng kh¾t khe vÒ h­íng s¸ng..

          VD: phßng ®äc th­ viÖn, x­ëng may…

Ph­¬ng thøc chiÕu s¸ng côc bé:

          Trong kh«ng gian réng lín cña nhµ s¶n xuÊt ®­îc chia thµnh nh÷ng kh«ng gian nhá kh¸c nhau, nh÷ng kh«ng gian nhá ®­îc chiÕu s¸ng víi ®é s¸ng kh¸c nhau.

          §­îc dïng khi trong nhµ s¶n xuÊt cã nh÷ng vÞ trÝ thùc hiÖn nh÷ng lo¹i c«ng viÖc kh¸c nhau mµ yªu cÇu ®é s¸ng kh¸c nhau râ rÖt.

Ph­¬ng thøc chiÕu s¸ng hçn hîp

          §©y lµ ph­¬ng thøc chiÕu s¸ng chung ®c bæ xung thªm c¸c ®Ìn cÇn thiÕt ®Ó cã ®é s¸ng cao h¬n t¹i chç lµm viÖc cña ng­êi.

          HÇu hÕt trong nhµ s¶n xuÊt c¬ khi ®Òu dïng ph­¬ng thøc nµy, ngoµi hÖ thèng ®Ìn c«ng suet lín bè trÝ trªn cao , t¹i vÞ trÝ c¸c m¸y cßn cã thªm c¸c ®Ìn (®Ìn chung vµ ®Ìn riªng cho vïng lµm viÖc cña m¸y.)

C©u 18. NhiÖm vô cña th«ng giã c«ng nghiÖp

          Trong nhµ ë còng nh­ nhµ s¶n xuÊt kh«ng khÝ lu«n bÞ nãng lªn vµ bÞ « nhiÔm do h« hÊp, bµi tiÕt cña con ng­êi, do bôi, vµ chÊt ®éc sinh ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.

          Th«ng giã cã nhiÖm vô trao ®æi kh«ng khÝ gi÷a trong vµ ngoµi nhµ, läc bôi, khö ®éc.

C©u 19. C¸c h×nh thøc th«ng giã tù nhiªn.

          Th«ng giã tù nhiªn lµ sù trao ®æi l­u th«ng kh«ng khÝ giòa trong vµ ngoµi nhµ nhê c¸c yÕu tè tù nhiªn nh­ nhiÖt thõa, th«ng giã nhê trêi, th«ng giã tù nhiªn v« tæ chøc.

a.    Th«ng giã nhê nhiÖt thõa.

Trong nhµ s¶n xuÊt cã bé phËn táa nhiÒu nhiÖt v× t¹i vÞ trÝ ®ã kh«ng khÝ bÞ nãng lªn, nhÑ h¬n xung quanh ®­îc bèc lªn cao råi tho¸t ra ngoµi th«ng qua c¸c cöa m¸I, cöa hoa, lç tho¸ng.Khong khÝ nguéi ë vïng l©n cËn cµ kh«ng khÝ s¹ch m¸t mÎ bªn ngoµi trµn vµo thay thÕ, qu¸ tr×nh cø liªn tôc x¶y ra kÕt qu¶ kh«ng khÝ vÉn dc l­u th«ng.

b.    Th«ng giã nhê giã trêi.

NÕu ngoµi trêi cã giã thæi chÝnh diÖn vµo nhµ th× gi÷a mÆt tr­íc vµ mÆt sau nhµ cã chªnh lÖch ¸p suÊt, kh«ng khÝ ®­îc thæi vµo phÝa tr­íc vµ tho¸t ra phÝa sau.

c.    Th«ng giã tù nhiªn v« tæ chøc.

§©y lµ tr­êng hîp trao ®æi kh«ng khÝ gi÷a trong vµ ngoµi nhµ th«ng qua c¸c cöa ®Ó ngá, cöa lïa, khe hë…víi ph­¬ng, chÒu vµ liÒu l­îng kh«ng khèng chÕ ®­îc. C¸ch th«ng giã nµy lµm cho con ng­êi gÇn gòi víi thiªn nhiªn h¬n.

C©u 20. So s¸nh hÖ thèng th«ng giã kiÓu côc bé kiÓu hoa sen kh«ng khÝ vµ èc ®¶o kh«ng khÝ.

Th«ng giã kiÓu hoa sen

Th«ng giã kiÓu èc ®¶o

HÖ thèng qu¹t vµ ®­êng èng kh«ng khÝ s¹ch m¸t mÎ ®­îc ®­a trùc tiÕp vµo vÞ trÝ lµm viÖc mµ t¹i vïng ®ã cã táa nhiÒu nhiÖt hoÆc h¬i, khÝ ®éc

C¸ch lµm nµy ngoµi viÖc trao ®æi kh«ng khÝ cßn t¹o ®­îc luång giã cã vËn tèc thÝch hîp ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ lµm m¸t ë nh÷ng n¬I cã bøc x¹ lín, kh«ng cho bôi, khÝ ®éc cßn sãt l¹i chuyÓn ®éc vÒ phÝa ng­êi thî

Trong kh«ng gian réng lín cña nhµ s¶n xuÊt cã khu vùc yªu cÇu ®­îc th«ng giã lµm m¸t tèt h¬n ®­îc ng¨n c¸ch víi khu vùc kh¸c b»ng v¸ch ng¨n long. Kh«ng khÝ s¹ch bªn ngoµi ®­îc hÖ thèng thiÕt bÞ thæi trùc tiÕp vµo “èc ®¶o”.

C¸ch nµy tèn kÐm nh­ng ®­îc kh«ng khÝ s¹ch vµ khèng chÕ ®­îc nhiÖt ®é trong kho¶ng thÝch hîp, sÏ lµ rÊt cÇn thiÕt khi khã thùc hiÖn b»ng c¸ch kh¸c.

C©u 21. Tr×nh bµy nh÷ng mèi nguy hiÓm x¶y ra khi bÞ tai n¹n ®iÖn.

          a, §iÖn giËt

          X¶y ra khi ng­êi tiÕp xóc víi c¸c phÇn tö dÉn ®iÖn cã ®iÖn ¸p

          §iÖn giËt chiÕm 80% tæng sè tai n¹n ®iÖn vµ 85 – 87% sè vô tai n¹n ®iÖn chÕt ng­êi do ®iÖn giËt.

          §iÖn giËt, dßng ®iÖn g©y báng, c¸c c¬ co qu¾p l¹i cã c¶m gi¸c ®au, rèi lo¹n nhÞp tim, nhÞp thë.

          Mäi ho¹t ®éng th«ng qua bé n·o, hÖ thÇn kinh, khi bÞ ®iÖn giËt lµm con ng­êi kh«ng cã kh¶ n¨ng tù chñ, kh«ng tù tho¸t ra ®­îc.

          Nguyªn nh©n:

          Kh«ng t«n träng kho¶ng c¸ch cho phÐp, kho¶ng c¸ch qu¸ hÑp nªn tiÕp xóc víi c¸c vËt cã ®iÖn ¸p hoÆc c¸c vËt bÞ hang c¸ch ®iÖn.

1.    TiÕp xóc trùc tiÕp.

-         TiÕp xóc víi c¸c phÇn tö ®ang cã ®iÖn ¸p lµm viÖc.

-         TIÕp xóc víi c¸c phÇn tö ®· ®c c¾t khái nguån ®iÖn nh­ng vÉn cßn tÝch ®iÖn tÝch.

-         TiÕp xóc víi c¸c phÇn tö ®· ®­îc c¾t ra khái nguån ®iÖn lµm viÖc nh­ng phÇn tö nµy vÉn cßn chÞu mét ®iÖn ¸p c¶m øng do ¶nh h­ëng cña ®iÖn tö hay c¶m øng tÝch ®iÖn do c¸c trang thiÕt bÞ kh¸c ®Æt gÇn.

2.    TiÕp xóc gi¸n tiÕp.

-         TIÕp xóc víi c¸c phÇn tö rµo ch¾n, vá hay c¸c thanh thÐp gi÷ c¸c thiÕt bÞ (c¸ch ®iÖn bÞ hang)

-         TiÕp xóc víi c¸c phÇn tö cã ®iÖn ¸p c¶m øng do ¶nh h­ëng ®iÖn tö hay tÜnh ®iÖn(

-         TiÕp xóc ®ång thêi hai ®iÓm trªn mÆt ®Êt hay trªn sµn cã c¸c ®iÖn thÕ kh¸c nhau.

NhËn xÐt.

          Khi tiÕp xóc trùc tiÕp ng­êi ta ®· biÕt trcs ®c, tr«ng they vµ c¶m gi¸c ®­îc sù nguy hiÓm vµ t×m biÖn ph¸p ®Ò phßng ®iÖn giËt.

          Khi tiÕp xóc gi¸n tiÕp th× ng­îc l¹i, ng­êi ta kh«ng c¶m gi¸c trcs ®c sù nguy hiÓm hoÆc còng ch­a l­êng hÕt ®c tai n¹n cã thÓ x¶y ra khi vá thiÕt bÞ ®iÖn bÞ ch¹m ®iÖn.

b,§èt ch¸y ®iÖn.

          Nguyªn nh©n: Do ng¾n m¹ch , kÌm theo nã lµ nhiÖt l­îng sinh ra lín vµ kÕt qu¶ lµ ph¸t sinh ra hå quang ®iÖn.

                   Lµ do ch¹m ®Êt kÐo theo ph¸t sinh hå quang ®iÖn m¹nh

          Sù ®èt ch¸y ®iÖn lµ do dßng ®iÖn rÊt lín ch¹y qua c¬ thÓ ng­êi.

C, Háa ho¹n vµ næ.

          - Háa ho¹n: Do dßng ®iÖn, cã thÓ x¶y ra ë buång ®iÖn, vËt liÖu dÔ ch¸y gÇn víi d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua.

          Sù næ: Do dßng ®iÖn, cã thÓ x¶y ra ë c¸c buång ®iÖn hoÆc gÇn n¬i cã hîp chÊt næ. Hîp chÊt næ ®Ó gÇn ®­êng d©y ®iÖn cã dßng ®iÖn ch¹y qua qu¸ lín, nhiÖt ®é cña d©y v­ît qu¸ giíi h¹n cho phÐp g©y næ.

C©u 22. T¸c dông cña dßng ®iÖn ®èi víi c¬ thÓ ng­êi

          T¸c dông nhiÖt: G©y ®èt nãng c¸c m« vµ m«I tr­êng sinh häc cña c¬ thÓ dÉn ®Õn hiÖn th­îng bÞ qu¸ nhiÖt, mÊt dÇn c¸c chøc n¨ng, g©y báng c¸c bé phËn hoÆc toµn bé c¬  thÓ.

          T¸c dông ®iÖn ph©n: M«I tr­êng trong c¬ thÓ gåm m¸u, huyÕt t­¬ng vµ c¸c dung dÞch sinh häc kh¸c ®ãng vai trß nh­ mét m«I tr­ên ®iÖn ph©n. D­íi t¸c dông cña dßng ®iÖn c¸c dung dÞch ®ã bÞ ph¸ hñy vµ mÊt dÇn chøc n¨ng.

          T¸c dông sinh lý.

Lµm gi¶m ng­ìng kÝch thÝch cña sîi c¬ vËn ®éng.gi¶m tÝnh ®¸p øng cña hÖ thÇn kinh do ®ã gi¶m ®au, t¨ng c­êng kh¶ n¨ng sinh d­ìng cña vïng cã dßng ®iÖn ch¹y qua.C¸c t¸c dông cña dßng ®iÖn qua c¬ thÓ ®­îc øng dông trong ch©m cøu hay ®iÖn ch©m .Tuy nhiªn trong 1 sè tr­êng hîp tai biÕn bÊt ngê, ®iÖn t¸c dông lªn c¬ thÓ qu¸ møc sö dông g©y nguy hiÓm cho con ng­êi

          T¸c dông kÝch thÝch : KÝch thÝch c¸c tæ chøc tÕ bµo kÌm theo sù co giËt c¬ b¾p, ®Æc biÖt lµ c¬ phæi, c¬ tim, cã thÓ lµm ngõng trÖ c¬ quan h« hÊp, c¬ quan tuÇn hoµn vµ g©y chÕt ng­êi.

          T¸c dông g©y chÊn th­¬ng : X¶y ra chñ yÕu víi m¹ng ®iÖn cao ¸p (>6kv). C¬ thÓ ch­a tiÕp xóc víi vËt mang ®iÖn nh­ng tån t¹i mét dßng hå quang t­¬ng ®èi lín qua c¬ thÓ.

          Do ph¶n x¹ tù nhiªn cña con ng­êi rÊt m¹nh t¸ch khái dßng hå quang nªn t¸c dông kÝch thÝch g©y ra rÊt nhá nh­ng ng­êi bÞ n¹n chÊn th­¬ng nh­ rèi lo¹n chøc n¨ng cña c¸c hÖ, gi¶m sót trÝ nhí... hay chÕt do dßng hå quang ®èt ch¸y da thÞt

          Nguy hiÓm do ®iÖn giËt lµ do t¸c dông kÝch thÝch cña dßng ®iÖn g©y nªn

C©u 23.Nªu c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn møc ®é nguy hiÓm do dßng ®iÖn g©y nªn khi bÞ ®iÖn giËt

          1.Gi¸ trÞ cña dßng ®iÖn qua c¬ thÓ ng­êi.

                   Lµ yÕu tè quan träng nhÊt vµ phô thuéc vµo

                                      + §iÖn ¸p mµ ng­êi ph¶i chÞu

                                      + §iÖn trë cña c¬ thÓ khi tiÕp xóc víi phÇn tö cã ®iÖn ¸p.

          a. Dßng ®iÖn cho phÐp

                   Gi¸ trÞ lín nhÊt cña dßng ®iÖn kh«ng nguy hiÓm víi ng­êi lµ Ing <= 10mA ®èi víi dßng ®iÖn xoay chiÒu cã tÇn sè c«ng nghiÖp vµ Ing<=50mA ®èi víi dßng mét chiÒu.

                   Víi dßng xoay chiÒu kho¶ng (10 – 50 mA) ng­êi bÞ ®iÖn giËt khã cã thÓ tù m×nh rêi khái vËt mang ®iÖn v× sù co giËt cña c¸c c¬ b¾p.

                   Lín h¬n 50mA cã thÓ tö vong

c.    C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn dßng ®iÖn qua ng­êi.

-         §iÖn trë ng­êi : Phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè : CÊu t¹o vËt chÊt cña c¬ thÓ ng­êi, t×nh tr¹ng sinh lý cña c¬ thÓ.

Nãi chung, ®iÖn trë ng­êi kh¸c nhau lµ kh¸c nhau vµ tïy tõng thêi ®iÓm mµ ®iÖn trë ng­êi còng thay ®æi.

§iÖn trë c¬ thÓ ng­êi lµ 1 ®¹i l­îng kh«ng thuÇn nhÊt. Dßng ®iÖn vµ ®iÖn ¸p cã sù lÖch pha khi ®i qua ng­êi.

§iÖn trë ng­êi khi da tay, ch©n bÞ xuyªn do cÊu t¹o dao ®éng trong kho¶ng 800 – 1000 «m.

-         §iÖn ¸p ®Æt lªn ng­êi :

o       §iÖn ¸p xoay chiÒu bao giê còng nguy hiÓm h¬n mét chiÒu

o       §iÖn ¸p ®Æt lªn ng­êi cµng lín th× ®iÖn trë ng­êi cµng gi¶m

o       §iÖn ¸p ®Æt vµo (10 – 50v) lóc nµy líp da ngoµi cïng mÊt hÕt t¸c dông nªn ®iÖn trë ng­êi gi¶m xuèng thÊp vµ cã gi¸ trÞ gÇn nh­ k ®æi.

-         VÞ trÝ ng­êi tiÕp xóc víi phÇn tö mang ®iÖn

o       ¶h ®Õn ®iÖn trë ng­êi. Tay->tay > tay-> ch©n.

-         DiÖn tÝch tiÕp xóc

o       DiÖn tÝch tiÕp xóc cµng lín th× ®iÖn trë ng­êi cµng gi¶m

- ¸p lùc tiÕp xóc:Cµng lín th× ®iÖn trë ng­êi cµng nhá, cµng nguy hiÓm.

- §iÒu kiÖn m«I tr­êng

          + ®é Èm lín th× ®é nguy hiÓm t¨ng

-Thêi gian t¸c dông cña dßng ®iÖn

          Thêi gian cµng lín th× ®iÖn trë ng­êi cµng nhá.

-         §IÖn ¸p cho phÐp

o       Víi ®iÖn trë ng­êi kho¶ng 1000 «m. §IÖn ¸p <40v ®c xem lµ ®iÖn ¸p an toµn

2.§­êng ®I cña dßng ®iÖn qua ng­êi.

          Nguyªn nh©n dÉn ®Õn chÕt ng­êi lµ do t¸c dông kÝch thÝch. Do vËy ®­êng ®I cña dßng ®iÖn cã ph©n l­îng qua tim nhiÒu th× cµng nguy hiÓm

§­êng ®I cña dßng ®iÖn qua ng­êi

Ph©n l­îng dßng ®iÖn qua tim

Ch©n qua ch©n

0,4

Tay qua tay

3,3

Tay tr¸I qua ch©n

3,7

Tay ph¶I qua ch©n

6,7

VËy dßng ®iÖn ®I tõ ch©n qua ch©n Ýt nguy hiÓm h¬n tõ tay ph¶I qua ch©n

3. TÇn sè dßng ®iÖn

          - Dßng xoay chiÒu nguy hiÓm h¬n dßng mét chiÒu

          - Dßng xoay chiÒu cã f tõ 50-60Hz lµ nguy hiÓm nhÊt.    

                   TÇn sè >500kHz sÏ ko g©y giËt nh­ng cã thÓ bÞ báng.

4.Tr¹ng th¸i søc kháe

          - Khi c¬ thÓ mÖt mái, trong t×nh tr¹ng say r­îu dÔ g©y ra sèc ®iÖn.

          - Phô n÷, trÎ em nguy hiÓm vÒ ®iÖn lín h¬n so víi nam giíi

          -Ng­êi bÞ bÖnh ngoµi da, tim m¹ch, h« hÊp, thÇn kinh cao h¬n so víi ng­êi kháe m¹nh

          - NÕu ®· cã Ýt nhiÒu sù c¶nh gi¸c th× møc ®é nguy hiÓm gi¶m ®I rÊt nhiÒu.

C©u 24.Tr×nh bµy ®iÖn ¸p khi ®I vµo trong ®Êt.

          Khi c¸ch ®iÖn cña thiÕt bÞ h­ hang, d©y bÞ ®øt, nÕu vá thiÕt bÞ ®c nèi ®Êt sÏ cã dßng ®iÖn ®I vµo trong ®Êt vµ t¹o nªn xung quanh ®iÖn cùc nèi ®Êt 1 vïng cã dßng ®iÖn dß vµ ®iÖn ¸p ph©n bè trong ®Êt

                                      Xd

                   UA = Ud x

                                      XA

U­A : Lµ ®iÖn ¸p t¹i ®iÓm ta cÇn tÝnh,

Ud: Lµ ®iÖn ¸p ch¹m ®Êt

Xd : B¸n kÝnh ®iÖn cùc ch¹m ®Êt

XA : Kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm A ®Õn vÞ trÝ ch¹m ®Êt.

Sù ph©n bè ®iÖn ¸p trong vïng dßng ®iÖn cã trong ®Êt ®èi víi ®iÓm v« cùc ngoµi dßng cã d¹ng hypebol

          T¹i ®iÓm ch¹m ®Êt trªn mÆt cña vËt nèi ®Êt ta cã ®iÖn ¸p ®èi víi ®Êt lµ cùc ®¹i

C©u 25.Tr×nh bµy ®iÖn ¸p tiÕp xóc vµ ®iÖn ¸p b­íc.

          * §iÖn ¸p tiÕp xóc.

Id.r

                   Lµ ®iÖn ¸p ph¶i chÞu khi ng­êi tiÕp xóc víi phÇn tö mang ®iÖn ¸p

  2px

Utx = Ud – Ux = Ud -

          Trong ®ã :

-         Id lµ I dßng ®iÖn ®i vµo ®Êt, Rd lµ ®iÖn trë nèi ®Êt

-         Ux lµ ®iÖn ¸p t¹i ®iÓm c¸ch cùc nèi ®Êt mét kho¶ng lµ x.

o       VËy ®iÖn ¸p tiÕp xóc cµng lín khi ng­êi ®øng cµng xa cùc tiÕp ®Êt

* §iÖn ¸p b­íc:

          Khi ng­êi ®øng trªn mÆt ®Êt th× 2 ch©n ®øng ë 2 vÞ trÝ kh¸c nhau, nªn ng­êi sÏ ph¶I chÞu sù chªnh lÖch gi÷a hai ®iÖn thÕ kh¸c nhau Ux vµ Ux+a. Sù chªnh lÖch ®ã gäi lµ ®iÖn ¸p b­íc.

x+a

  2px

Ub = Ux – Ux+a =

          Trong ®ã:  a lµ ®é dµi cña b­íc ch©n (0,4-0,8m)

                             x: kho¶ng c¸ch ®Õn chç ch¹m ®Êt        

C©u. KÓ t

C©u. Nh÷ng sù cè , tai n¹n cã thÓ x¶y ra khi sö dông thiÕt bÞ n©ng.

          a. R¬I t¶I träng

                   -N©ng qu¸ t¶I lµm ®øt c¸p n©ng cÇn, c¸p buéc t¶i, mãc treo t¶i

                   -Khi n©ng t¶I hoÆc quay cÇn bÞ v­íng vµo c¸c vËt xung quanh.

                   -C¬ cÊu phanh bÞ hang, m¸ phanh bÞ mßn qu¸ quy ®Þnh, m« men phanh qu¸ bÐ

                   -D©y c¸p bÞ mßn hoÆc sè sîi bÞ ®øt qu¸ tiªu chuÈn cho phÐp, mèi nèi d©y c¸p kh«ng ®¶m b¶o ch¾c ch¾n.

c.    SËp cÇn

Lµ sù cè x¶y ra nhiÒu h¬n vµ th­êng g©y ra chÕt ng­êi.

          -Nèi c¸p kh«ng ®óng kü thuËt

          -Phanh bÞ hang

          -CÇu qu¸ t¶I ë vÞ trÝ xa nhÊt lµm c¸p ch»ng cÇn bÞ ®øt

d.    §æ cÈu:

-Vïng ®Êt ®Æt cÈu kh«ng æn ®Þnh, bÞ lón hoÆc mÆt b»ng gãc nghiªng qu¸ trÞ sè cho phÐp

-§Æt m¸y gÇn dèc hoÆc hµo hè s©u lµm ®Êt bÞ sËp

-CÈu qu¸ t¶I hoÆc v­íng vµo vËt kh¸c

e.    Tai n¹n ®iÖn.

-ThiÕt bÞ n©ng cã ®iÖn ch¹m vá,

-CÇn cÈu ch¹m vµo ®­êng d©y cã ®iÖn hoÆc bÞ phãng hå quang do vi ph¹m kho¶ng c¸ch an toµn ®iÖn

-ThiÕt bÞ n©ng ®Ì dËp c¸p mang ®iÖn

-C¸c biÖn ph¸p kü thuËt an toµn

C©u. Tr×nh bµy c¸c yªu cÇu vÒ c¸p

          C¸p lµ chi tiÕt rÊt quan träng cña bÊt kú thiÕt bÞ n©ng nµo. C¸p ph¶i cã kh¶ n¨ng dÔ uèn, ®é bÒn kÐo cao, chÞu mµi mßn, chÞu nhiÖt tèt ®ång thêi c¸ sîi nhá còng ph¶i cã ®é cøng nhÊt ®Þnh...®· ®­îc tiªu chuÈn hãa vµ thèng nhÊt hãa

          a. Chän c¸p

          - Chän theo hÖ sè an toµn K, ph¶i tháa m·n c«ng thøc P/S >=K

                   P: lùc kÐo ®øt c¸p

                   S: Lùc kÐo lín nhÊt t¸c dông lªn c¸p trong qu¸ tr×nh lµm viÖc

                   K: HÖ sè an toµn phô thuéc vµo lo¹i thiÕt bÞ, c«ng dông vµ chÕ ®é lµm viÖc.

-         Chän kÕt cÊu cña c¸p phï hîp víi chøc n¨ng lµm viÖc.bao gåm: chän ®­êng kÝnh c¸p, chän sîi nhá, chän c¸p con vµ chän chiÒu xo¾n

-         Chän ®ñ chiÒu dµi cÇn thiÕt

c.     Lo¹i bá c¸p

-         Trong qu¸ tr×nh lµm viÖc c¸p bÞ h­ háng dÇn nh­ bÞ mßn, bÞ « xi hãa, bÞ gÉy…Ngoµi ra cßn cã thÓ bÞ dËp ph¶I tiÕn hµnh kiÓm tra th­êng xuyªn ®Ó lo¹i bá tr­íc khi bÞ ®øt.

C©u. Néi dung kh¸m nghiÖm thiÕt bÞ n©ng.

          TÊt c¶ thiÕt bÞ n©ng ®Òu ph¶I tiÕn hµnh kh¸m nghiÖm b¾t buéc theo kÕ ho¹ch ®Æt ra tõ tr­íc.

          a. HÖ thèng kh¸m nghiÖm

                   ViÖc kh¸m nghiÖm ®c tiÕn hµnh theo hai hÖ thèng: Kh¸m nghiÖm trc khi sö dông vµ kh¸m nghiÖm ®Þnh kú.

          + Kh¸m nghiÖm trc khi sö dông:

                   Thùc hiÖn ®èi víi c¸c tr­êng hîp

                             - M¸y míi s¶n xuÊt.

                             - M¸y míi l¾p ®Æt xong

                             - M¸y sau khi söa ch÷a

          + Kh¸m nghiÖm ®Þnh kú : Lµ kh¸m nghiÖm theo chu kú thêi gian lµm viÖc ®· ®c®Þnh trc.\

          b. Néi dung kh¸m nghiÖm :

                   + KiÓm tra bªn ngoµi : KiÓm tra sù ®Çy ®ñ, sù toµn vÑn cña c¸c chi tiÕt vµ bé phËn bªn ngoµi

                   +Thö kh«ng t¶i : TiÕn hµnh cho tÊt c¶ c¸ chi tiÕt vµ bé phËn ho¹t ®éng kh«ng cã t¶i träng.

                   +Thö t¶i tÜnh : Treo t¶i tÜnh b»ng 125%t¶i trong lµm viÖc cho phÐp ë vÞ trÝ bÊt lîi nhÊt trong thêi gian 10p sau ®ã h¹ xuèng kiÓm tra ph¸t hiÖn h­ háng vµ biÕn d¹ng

                   +Thö t¶i ®éng : Cho m¸y lµm viÖc víi tµi träng b»ng 110% t¶i träng cho phÐp n©ng cao lªn 1m, h¹ xuèng råi phanh ®ét ngét, thùc hiÖn 3 lÇn.

                   + Thö c¬ cÊu n©ng cÇn, c¬ cÊu quay cÇn vµ c¬ cÊu di chuyÓn :Còng ®Æt t¶i träng b»ng 110% t¶i träng cho phÐp cho ho¹t ®éng råi phanh ®ét ngét, thùc hiÖn 3 lÇn