Hồi Thứ 43 - Tam Quốc Chí

Gia Cát Lượng Trổ Tài Hùng Biện

Lỗ Tử Kính Ra Sức Luận Bàn

Nguyên Tác : La Quán Trung

Lỗ Túctừ biệt Huyền Ðức và Lưu Kỳ rồi dẫn Khổng Minh qua SàiTang.

Khi xuống thuyền, hai người đàm đạo một hồi, Lỗ Túc liền dặn nhỏ Khổng Minh:

- Khi tiên sinh ra mắt Tôn tướng quân, xin chớ nói thiệt quân Tào Tháo có nhiều nhé!

Khổng Minh gật đầu nói:

- Tử Kính chớ lo, tôi sẽ có lời đối đáp.

Khi đến Sài Tang, Lỗ Túc liền mời Khổng Minh lên quán dịch tạm nghỉ, rồi vào trước ra mắt Tôn Quyền.

Lúc ấy Tôn Quyền đang nhóm hết các tướng để thương nghị, nghe Lỗ Túc về liền triệu vào hỏi:

- Tử Kính qua Giang Hạ thăm dò thế nào?

- Lỗ Túc nói:

- Tôi đã biết qua đại lược, xin để thủng thỉnh sẽ bẩm Chúa công nghe.

- Tôn Quyền lại trao hịch văn cho Lỗ Túc xem và nói:

- Tào Tháo mới sai sứ đem hịch văn này qua đây, bảo ta hiệp binh săn bắn nơi Giang Hạ để bắt Lưu Bị rồi chia đất Kinh, Tương ra mà chiếm cứ. Ý ta chưa quyết.

- Túc đỡ lấy tờ hịch, thấy đại khái như sau:

"Ta vâng mệnh Thiên tử đi đánh kẻ có tội. Cờ mao trỏ xuống miền Nam, Lưu Tông phải bỏ chạy, quân dân Kinh, Tương đều theo gió quy hàng. Nay ta thống xuất trăm vạn quân, ngàn viên thượng tướng, muốn cùng Tướng quân qua Giang Hạ hội binh cùng đánh Lưu Bị, chia đôi đấtđai, kết hòa hiếu mãi mãi. Xin chớ nghi ngờ, kípgởi hồi âm phúc đáp..."

- Túc xem xong rồi hỏi lại:

- Ý Chúa công thế nào?

- Tôn Quyền nói:

- Ý ta chưa quyết

- Trương Chiêu tiến lên nói:

- Tào Tháo xua binh trăm vạn, lại lấy danh nghĩa Thiên tử chinh phạt bốn phương. Ta chống cự thì danh không thuận.Vả lại Chúa công có thể cự với Tào Tháođược là nhờ có sông Trường Giang hiểm yếu. Nay TàoTháo đã chiếm Kinh châu, thì cái hiểm củasông Trường giang Tháo đã chia mất của ta một nửa, vìthế ta chẳng nên đánh. Theo ngu ý không gìbằng hiệp binh với hắn để rồi chia đất. Ðó là kế vạn toàn...

- Các mưu sĩ đồng thanh nói:

- Lời Tử Bố nói rất phải.

Tôn Quyền cứ làm thinh trầm ngâm không nói.

Trương Chiêu lại nói tiếp:

- Chúa công chớ có nghi ngại, nếu hàng Tào Tháo thì Ðông Ngô được an, sáu quậnđất Giang Nam cũng đều giữ được.

- Tôn Quyền cũng cứ ngồi trầm ngâm không đáp.

Sau đó, Tôn Quyền đứng dậy vào nhà trong.

Lỗ Túc bước theo.

Tôn Quyền hiểu ý liền quay lại hỏi Lỗ Túc:

- Ý của khanh như thế nào?

- Lỗ Túc nói:

- Lời mọi người vừa bàn đó, thực làm hỏng việc của Chúa công. Các người ấy hàng là phải, nhưng Chúa công thì không thể nào hàng được.

- Tôn Quyền hỏi:

- Vì cớ gì vậy?

- Lỗ Túc nghiêm trang đáp:

- Như bọn Túc này mà hàng Tháo, vẫn được làm quan, thế nào Tháo lại chẳng ban cho mỗi người một chức Châu, Quận hoặc tương đương. Nhưng Tướng quân màhàng Tháo thì... ôi, còn biết về đâu?Ngôi chẳng qua đến phong Hầu. Xe bất quá được một cổ, ngựa bấtquá được một con, quân hầu nhiều lắm được năm bảy tên.Như thế phỏng còn quay mặt hướng Nam mà xưng "Cô", xưng"Quả" được chăng? Lời mại người nói ra đều là vị kỷ. Ai cũngchỉ biết có thân họ, vợ con họ mà thôi... Thậtkhông nên nghe! Tướng quân nên sớm lo kế lớn mớiđược.

- Tôn Quyền nghe xong than:

- Nghị luận của mọi người quả làm cho ta hết trông cậy. Tử Kính nói ra kế lớn, chính hợp lòng ta. Thật là Trời đem Tử Kính ban cho ta vậy. Ngặt binh Tào Tháo đã được binh của Viên Thiệu, lại mới thắng Kinh châu, ta e khó cự địch với hắn.

- Lỗ Túc thưa:

- Tôi đến Giang Hạ, có đưa được người em của Gia CátCẩn về đây. Chúa công nên mời vào hỏi xem,để biết rõ hư thực của quân Tào.

- Tôn Quyền nghe nói mừng rỡ hỏi:

- Ngọa Long tiên sinh có đây sao?

- Lỗ Túc đáp:

- Hiện còn ở nơi quán dịch.

- Tôn Quyền nói:

- Hôm nay trời đã tối, khoan ra mắt đã. Ngày mai họp hết các tướng văn võ rồi mới hắn vào để cho hắnthấy nhân vật ở đất Giang Ðông ta, sau đó sẽ lêncông đường bàn việc.

- Lỗ Túc vâng mệnh lui ra.

Hôm sau Lỗ Túc đến quán dịch mời Khổng Minh rồi lại ân cần dặn nhỏ:

- Tiên sinh vào ra mắt Chúa tôi, xin chớ nói binh Tào nhiều mạnh nhé!

- Khổng Minh cười nói:

- Chừng đó tôi sẽ tùy cơ ứng biến.

- Khi Lỗ Túc đưa Khổng Minh đến trước trướng, đã thấy bọn Trương Chiêu, Cố Ung ngồi cùng một đám văn võ hơn hai mươi người, áo mão rực rỡ.

Khổng Minh liền ra mắt từng người, hỏi thăm tên họ xong, lại ngồi nơi khách vị.

- Bọn Trương Chiêu thấy Khổng Minh tướng mạo đoan trang, cómột vẻ thầm lặng, biết ngay là người du thuyết, liền kiếm lời ghẹotrước:

- Tôi là bọn sĩ phu hèn mạt bên ÐôngNgô có nghe tiên sinh đã lâu, nằm ở trêncao là chốn Long Trung, thường sánh mình như Quản Trọng,Nhạc Nghị. Ðiều đó có quả vậy chăng?

- Khổng Minh mỉm cười đáp:

- Ðó chỉ là câu ví tầm thường hồi Lượng này còn nhỏ tuổi.

- Trương Chiêu lại nói:

- Mới đây tôi có nghe Lưu Dự Châu đi cầu tiên sinh ba phen nơi thảo lư, mới hân hạnh được tiên sinh ra giúp, coi như "cá gặp nước", những tưởng ra tay một chút là quét sạch đất Kinh châu. Nay Kinh châu phút chốc bỗng về tay Tào Tháo! Chẳng hiểu chủ kiến tiên sinh thế nào?

- Khổng Minh thầm nghĩ:

- Trương Chiêu là một tay mưu sĩ thứ nhất của Tôn Quyền, nếu trước chẳng phục được hắn thì làm sao nói cho Tôn Quyền nghe được.

- Liền đáp:

- Ta coi việc lấy đất Hán thượng như trở tay, ngặt vì Chúa ta là người nhân nghĩa, chẳng nỡ đoạt cơ nghiệp của người đồng tông, nên khước từ không chịu. Lưu Tông là đứa trẻ thơ, nghe lời xiểm nịnh lén đầu Tào Tháo, nên Tào Tháo mới lộng hành như vậy. Nay Chúa ta đóng binh nơi Giang Hạ còn nhiều kế hay, những kẻ tầm thường không sao hiểu được.

- Trương Chiêu lại nói:

- Nếu vậy, lời nói với việc làm không đi đôi với nhau. Tiên sinh thường ví như Quản Trọng với Nhạc Nghị. Quản Trọng làm Tướng quốc nước Tề, giúp Hoàn Công đánh dẹp thiên hạ dựng nên nghiệp bá. Còn Nhạc Nghịgiúp nước Yên là một nước nhỏ yếu, mà hạ đượcTề hơn bảy mươi thành. Hai người ấy mới thật là có chântài tế thế. Chớ như tiên sinh cứ trong chốn thảo lư cười trăngngạo gió, ôm gối ngâm thơ. Nay ra phò Lưu Dự Châuthì lúc chưa có tiên sinh vẫn còn tunghoành trong thiên hạ, chiếm cứ được thành trì.Nay được tiên sinh, người người trông cậy, những tưởng hùmđữ thêm cánh, ắt quét sạch binh Tào khôngcó chỗ đất mà ở, ai cũng trông đợi tiên sinh sẽquét sạch mây mù trên trời cao để thấy rõánh sáng của mặt trời, mặt trăng. Ngờ đâu, Lưu Dự Châuđược tiên sinh rồi, binh Tào vừa kéo ra đã quăngthương bỏ giáp chạy dài, trên chẳng giúp đượcLưu Biểu cho an dân thứ, dưới chẳng giúp được kẻ mồ côigiữ gìn cương thổ, lại bỏ Tân dã chạy qua PhànThành, thua nơi Tương Dương chạy qua Hạ Khẩu, không cònchỗ đất dung thân. Ấy là lúc Lưu Dự Châu đãđược tiên sinh rồi sao lại không bằng lúc trước vậy? QuảnTrạng, Nhạc Nghị có như thế sao? Lời tôi nói ngay xintiên sinh chớ chấp.

- Khổng Minh nghe nói cười ngất đáp:

- Chim bằng bay muôn dặm, bầy chim sẻ há hiểu được cái chí hay sao? Việc lớn gặp nguy nan cũng ví như người đau bệnh nặng, trước phải dùng nước cháo loãng cho ăn, rồi hòa thuốc cho uống. Ðợi chừng phủ tạng điều hòa, cơ thể tạm yên mới dám dùng cá thịt tẩm bổ, lấy thuốc mạnh cho uống, thì căn bệnh mới dứt. Nếu chẳng chờ mạnh, cứ đổ thuốc mạnh vào thì e khó sống. Chúa tôi là Lưu Dự Châu lúc bại binh nơi Nhữ Nam qua Lưu Biểu, binh không đầy một ngàn, tướng chỉ có Quan, Trương, Triệu mà thôi, ấy rõ là bệnh đang lúc ngặt nghèo đó. ThànhTân dã là chỗ rừng núi hẹp hòi, nhândân rất ít, lương thực không đủ, Lưu Dự Châu bấtquá là tạm dung thân, há đi giữ chỗ ấy làmgì? Trong lúc binh giáp không đủ, lương thực khôngcó, thành quách không bền mà đốt được binhgiặc nơi Bác Vọng, dùng nước nhận chìm quân địchnơi Bạch Hà, làm cho bọn Hạ Hầu Ðôn và TàoNhân tan hồn vỡ mật. Xét như Quản Trọng và Nhạc Nghịdụng binh cũng không được như vậy. Ðến như Lưu Tông đầu TàoTháo, Lưu Dự Châu cũng chẳng hay, lại cũng chẳng nỡ nhânlúc loạn mà đoạt cơ nghiệp của đồng tông, ấy làngười đại nhân đại nghĩa đó. Lại lúc kéo binhđi nơi Tương dương cũng vì quyến luyến bá tánh chẳngnỡ bỏ, nên ngày đi chỉ mười dặm, để bảo vệ bá tánhấy cũng là việc đại nghĩa đó. Ít không địch nổinhiều, thua được, được thua cũng là chuyện thường. Như xưa kia, đứcCao Hoàng thua luôn Hạng Vũ bao nhiêu trận, màsau nơi Cai Hạ đánh một trận nên công ấy chẳng phải làmưu hay của Hàn Tín hay sao? Mà Hàn Tínphò Cao Tổ đã lâu, nào đã mấy khi thủ thẳng?Thế mới biết những kẻ chủ mưu đều xét đến quốc gia đại kế chớ chẳngphải nhìn vào một chút việc nhỏ để tự đắc khinh người.Khi yên bình ngồi bàn to luận lớn thì khôngai bì kịp, khi lâm cơn ứng biến th ì trăm điều khôngcó một điều hay, ấy mới bị người ta cười chê.

- Khổng Minh nói luôn một thôi như thế, khiến cho Trương Chiêu tái mặt không có một lời đáp lại.

Cũng trong đám ấy có một người ứng tiếng nói:

- Tào Tháo đóng binh trăm vạn, chiến tướng ngàn viên, muốn đến nuốt đất Giang Hạ, ông thấy thế nào?

- Khổng Minh xem lại người ấy là Ngu Phiên, liền đáp:

- Tào Tháo thu được những quân ong bầy kiến của Viên Thiệu, cướp được những binh ô hợp của Lưu Biểu, thì dẫu có mấy trăm vạn cũng không đáng sợ.

- Ngu Phiên cười lạt nói:

- Binh bại nơi Tương Dương, thế cùng nơi Hạ Khẩu, nay phải khúm núm đi cầu người ta mà còn nói là không sợ, thật là lời khoe khoang và khinh người đó.

- Khổng Minh nói:

- Lưu Dự Châu với vài ngàn quân nhân nghĩa địch sao lại trăm vạn quân bạo tàn? Nay phải lui về giữ Hạ Khẩu là để đợi thời cơ. Chớ như Giang Ðông binh hùng tướng mạnh lại thêm có sông Trường Giang hiểm trở màhọ còn khuyên chúa họ đầu giặc, không nghĩ đếnviệc thiên hạ chê cười, ấy mới là đáng chán!Cứ xem thế thì quả Lưu Dự Châu không sợ binh Tàovậy.

- Ngu Phiên đối lại không được. Trong đám ấy lại có người lên tiếng hỏi:

- Tiên sinh muốn bắt chước Tô Tần, Trương Nghi, đem ba tấc lưỡi sang du thuyết Ðông Ngô sao?

- Mọi người nhìn lại, thì ra Bộ Chất (tên tự là Tử Sơn). Khổng Minh mỉm cười:

- Tử Sơn chỉ coi Tô Tần, Trương Nghi đều là biện sĩ, mà không biết Tô, Trương chính là những người hào kiệt, hết lòng vì xã tắc: Tô Tần đeo Tướng ấnsáu nước, Trương Nghi hai phen phò chúa nên nghiệplớn. Hai người như thế không thể đem sánh với hạng sợ mạnh hiếpyếu, trốn đao tránh gươm như vậy đâu? Các ông mớinghe Tào Tháo bày lời dối trá đã sợ xinđầu. Vậy mà dám cười Tô Tần và Trương Nghi sao?

- Bộ Chất làm thinh. Bỗng có một người ứng tiếng hỏi nữa:

- Tiên sinh cho Tào Tháo là người thế nào?

- Khổng Minh quay lại thấy Tiết Tổng, liền đáp:

- Tào Tháo là đứa giặc của nhà Hán, còn phải hỏi gì nữa?

- Tiết Tổng nói:

- Lời nói đó sai rồi. Nhà Hán truyền xuống tới nay đã hơn bốn trăm năm, số trời đã gần hết, nay Tào công đã có trong tay hai phần ba thiên hạ. LưuDự Châu chẳng biết thời trời, ý muốn cường tranh, cũng như lấytrứng chại đá, lẽ nào chẳng bại?

- Khổng Minh vùng nói lớn:

- Tiết Kính Văn sao lại nói lời không cha, không chúa như vậy? Phàm làm người đứng trên trời đất, phải lấy trung hiếu làm gốc lập thân. Ông đã làm tôi nhà Hán, thấy có kẻ trái đạo thần tử như thế, thì phải thề với lòng, tìm kế tru diệt nó đi, mới là đúng đạo làm tôi chứ? Như Tào Tháo, tổ tông đời đời ăn lộc Hán, mà chẳng lobáo đền lại mưu đồ soán nghịch, thiên hạ đều oánhận, ông lại cho là thiên số. Thật rõ rànglà người không chúa không cha, xin đừng nóinữa.

- Tiết Tổng thẹn đỏ mặt, ngồi câm miệng hến.

- Chợt có người cất tiếng vặn hỏi:

- Tào Tháo tuy hiếp Thiên tử, sai khiến chư hầu, nhưng cũng là dòng dõi của Tướng quốc Tào Tham. Còn Lưu Dự Châu tự xưng là dòng dõi Trung Sơn Tĩnh Vương mà chẳng có gì làm bằng cứ! Hiện mắt trông thấy, chỉ là một kẻ dệt chiếu, đóng giày thìcó đủ chi mà tranh với Tào Tháo?

- Khổng Minh xem lại, người ấy là Lục Tích, liền cười ha hả:

- Ông có phải là Lục Lang ăn cắp quít của Viên Thuật lúc nọ đó không? (1). Xin ngồi lại để tôi nói một lời. Tào Tháo là dòng dõi của Tào Tung, thế thì đời đời phải làm tôi nhà Hán. Nay nó lại chuyên quyền, rõ ràng là không chúa không cha, chẳng những trái với triều đình mà cả với dòng họ nữa. Như vậy Tào Tháo chẳng những là tôi loàn của nhà Hán, mà còn là con giặc của họ Tào nữa. Còn Lưu Dự Châu đường đường thuộc dòng vương thất, chính Ðức ÐươngKim Hoàng Ðế, tra vào Hoàng tộc thế phổ màgọi là Hoàng thúc, ban cho danh tước rành rành, sao ông lại bảo là không căn cứ? Vả lại, Ðức Cao Tổ cũng xuất thân là một viên Ðình trưởng, sau lại được thiên hạ, tưởng cái việc dệt chiếu, đóng giày không phải là hèn mạt vậy. Cái kiến thức của ông thật là tuồng trẻ con, không đáng đàm luận với bậc cao sĩ.

- Lục Tích nghẹn họng không nói được nữa. Kế có một người đứng dậy nói:

- Những lời Khổng Minh vừa nói ra, chẳng qua là cưỡng từ đoạn lý, chớ không phải là lời luận chánh yếu. Nhưng thôi, hà tất phải cãi vã làm gì. Ðể tôi hỏi Khổng Minh một câu: chẳng hay tiên sinhbình nhật chuyên nghiên cứu kinh điển gì?

- Khổng Minh xem ra là Nghiêm Tuấn liền đáp:

- Phàm nói ra mà tìm từ bài, lựa từ câu, ấy là học trò dốt, nào phải người giúp nước.Còn như ông Y Doãn cày ruộng nơi đất Sằn, ôngTử Nha câu cá nơi sông Vị, với những ông TrươngLương, Trần Bình, Cảnh Cam, Hạng Vũ đều là những người biếttế thế an bang, tùy cơ ứng biến, vậy ai biết họ đã dùngkinh điển gì? Hay là bắt chước bọn thư sinh mặt trắng, mớibiết đua đòi việc bút nghiên đã khua môiuốn lưỡi, múa văn giỡn mực, vậy đâu phải là người tài.

- Nghiêm Tuấn xấu hổ làm thinh. Lại có người nói:

- Ông ưa lý luận theo thời sự mà thôi, chưa chắc là người có học cao, e bị học trò nhỏ cười.

- Khổng Minh biết người ấy là Trình Bỉnh (tự là Ðức Khu), vốn người xứ Nhữ Nam, nên nói:

- Trong Nho giáo cũng có chia ra hai hạng: quân tử nho và tiểu nhân nho. Quân tử nho là kẻ biết phò vua, giúp nước, thương dân, ưa chánh ghét tà, lo cho ngày nay mà còn phải để danh thơm cho hậu thế. Còn tiểu nhân nho là kẻ lo giàu lo nghèo, lúc xuân xanh ưa làm thơ, khi già cố xem cho hết sách viết ra để tỏ mình là người lưu loát, chớ trong lòng không được một kế. Như Dương Hùng là người có danh trong làng văn, lại hạ mình thờ VươngMãng chẳng khỏi có ngày phải gieo đầu từ lầu cao xuốngđất mà chết, đó gọi là tiểu nhân nho. Thử hỏi:dù đi ít bước làm được bài thơ, hay làmột ngày làm được muôn bài cũng chẳng ítlợi g ì?

- Trình Bỉnh nghẹn lời, đối lại không được.

- Ai nấy thấy Khổng Minh đối đáp như nước chảy, mọi người đều thất sắc.

- Lúc ấy có Trương Ôn và Lạc Thống cònmuốn hỏi nữa, bỗng từ ngoài có một võ tướng chạy vào, nói lớn như quát lên:

- Khổng Minh là bậc kỳ tài trong thiên hạ, các ông lại dùng miệng lưỡi vấn nạn như vậy sao gọi là giữ lễ. Nay đại binh của Tào Tháo đã đến, các ông không lo kế chống ngăn, cứ ngồi đấu khẩu với nhau như vậy ích gì?

Mọi người xem lại, mới biết người ấy là Hoàng Cái (tự là Công Phúc), vốn quê ở Linh Lăng, hiện đang làm chức Lương Quan tại Ðông Ngô.

- Trách bọn mưu sĩ xong, Hoàng Cái bảo Khổng Minh:

- Tôi thiết nghĩ: "Nhiều lời mà không có ích lợi chẳng bằng làm thinh không nói". Sao ông không lấy lời kim thạch luận bàn với Chúa tôi, lại biện bạch làm chi với mấy người ấy?

- Khổng Minh nói:

- Mấy người ấy không biết thời vụ, cứ theo vấn nạn, tôi không thể không đáp.

- Sau đó, Hoàng Cái và Lỗ Túc dắt Khổng Minh vào trong, bỗng gặp Gia Cát Cẩn.

Khổng Minh vừa thi lễ, Gia Cát Cẩn đã hỏi:

- Hiền đệ đã qua đến Giang Ðông, sao không đến thăm anh vậy?

- Khổng Minh nói:

- Em đã phò Lưu Dự Châu rồi, phải lo việc côngtrước, rồi sau mới đến việc tư. Nay mới đến đây, việc công chưaxong, chẳng dám nghĩ đến việc tư, xin anh miễn chấp.

- Gia Cát Cẩn nói:

- Nếu vậy, hiền đệ ra mắt Ngô Hầu, việc xong rồi đến nhà chuyện vãn cùng anh.

- Cẩn dặn rồi liền đi ra ngoài.

- Lỗ Túc lại dặn Khổng Minh:

- Những điều tôi dặn dò, mong tiên sinh chớ quên.

- Khổng Minh cũng gật đầu. Vào đến nơi, Tôn Quyền bước ra nghinh tiếp rất ân cần cung kính, lại mời Khổng Minh lên ngồi trên, còn các quan đứng hai bên hầu.

Lỗ Túc cũng đứng một bên Khổng Minh nghe luận đàm câu chuyện.

- Khổng Minh liếc nhìn sắc diện Tôn Quyền, mắt xanh râu đỏ, tướng mạo đường đường, nghĩ thầm:

- Người này phải lấy lời lẽ nói khích chớ không thể nói khéo được!

Tả hữu dâng trà nước xong, Tôn Quyền nói với Khổng Minh:

- Thường nghe Tử Kính khen tài túc hạ, nên cô muốn gặp mặt song chưa có kịp, nay được gặp ở đây, thật là điều may mắn.

- Khổng Minh nói:

- Lượng là người trí mọn, tài hèn, cóđủ chi mà Tướng quân dạy thế.

- Tôn Quyền nói:

- Túc hạ giúp Lưu Dự Châu đánh với TàoTháo nơi Tân Dã, chẳng biết binh tướng của TàoTháo hư thực như thế nào?

- Khổng Minh đáp:

- Lưu Dự Châu binh ít tướng thiếu, vả lại Tân Dã thành nhỏ, không lương thì làm sao chống cự cho lại.

- Tôn Quyền hỏi:

- Binh Tào cộng hết ước được bao nhiêu?

- Khổng Minh đáp:

- Binh bộ, binh kỵ, và binh thủy ước chừng độ hơn trăm vạn.

- Tôn Quyền nói:

- Có phải là dối chăng?

- Khổng Minh đáp:

- Không phải tôi dối đâu. Tào Tháo từ lúc ở Duyện châu đã có sẳn quân Thanh châu hơn hai mươi vạn, khi đánh được Viên Thiệu rồi lại được thêm năm, sáu mươi vạn. Còn thêm binh mới mộ ở Trung nguyên được ba, bốn mươi vạn. Nay lại được binh Kinh châu hai, ba mươi vạn nữa. Cứ thế mà tính thì ít ra Tháo có trên 150 vạn binh. Tôi nói như vậy là nói ít đi, vì sợ làm cho tướng sĩ Giang Ðông nản lòng đó thôi.

- Lỗ Túc thấy Khổng Minh nói như vậy thất kinh, liền đứng một bên nháy nhó.

Khổng Minh giả vờ không thấy.

- Tôn Quyền lại hỏi nữa:

- Bộ hạ, chiến tướng của Tào Tháo được bao nhiêu?

- Khổng Minh nói:

- Những kẻ sĩ túc trí đa mưu với chiến tướng quen xung trận ước chừng trên vài ngàn người.

- Tôn Quyền lại hỏi:

- Nay Tào Tháo lấy được Kinh châu rồi, liệu còn mưu tính gì xa nữa không?

- Khổng Minh nói:

- Nay hắn đóng trại dài theo mé sông, sắm sửachiến thuyền, nếu chẳng muốn lấy Giang Ðông thì đi lấy xứnào?

- Tôn Quyền lại hỏi:

- Nếu hắn có ỵ tóm thâu Giang Ðông thì phải đánh hay không đánh, xin túc hạ quyết định giùm cho ta.

- Khổng Minh nói:

- Lượng có một lời muốn nói, nhưng sợ Tướng quân không chịu nghe mà thôi...

- Tôn Quyền nói:

- Xin cứ cho nghe lời cao kiến?

- Khổng Minh nói:

- Trước đây, thiên hạ đại loạn, lệnh tôn lấy nơi GiangÐông, còn Lưu Dự Châu tụ chúng nơi HánNam để tranh thiên hạ với Tào Tháo. Nay Tào Tháođã trừ được đại nạn, đâu đó đã bình. Mớiđây lại lấy được Kinh châu oai danh rúng động, dầu aicó chí anh hùng đi nữa cũng không có đấtdụng võ, nên Lưu Dự Châu mới lánh ra Hạ Khẩu. Vậycòn một Tướng quân, xin hãy nên xét lạilực lượng của mình. Nếu dùng được binh Ngô-Việt chốngnhau với Trung quốc, thì phải tuyệt giao ngay. Bằng liệu thế khôngkham thì thôi cứ nghe theo lời các mưu sĩ mà bỏgiáp, bỏ thương quay mặt về hướng Bắc, đầu hàng phứt đi chorồi.

- Tôn Quyền lúng túng chưa biết đáp ra sao, Khổng Minh lại nói tiếp:

- Tướng quân bề ngoài giỏi tiếng phục tùng, nhưng bên trong còn nghi kỵ, toan tính nước đôi. Việc đã cấp bách mà không dứt khoát, thì họa đến không biết ngày nào đó.

- Tôn Quyền thấy Khổng Minh biết được ý mình, thất kinh nói:

- Nếu như túc hạ nói thì sao Lưu Dự Châu không hàng Tào đi cho rồi, còn chống cự lại làm chi?

- Khổng Minh nói:

- Xưa Ðiển Hoành là một tay tráng sĩ nước Tề, vậy mà còn giữ nghĩa chẳng chịu nhục thay, huống chi nay Lưu Dự Châu là dòng vương thất, tiếng anh hùng lừng lẫy trên đời, hiền sĩ xa gần đều trông ngóng, dẫu việc không thành cũng là tại số trời, đâu bao giờ chịu nhục đầuhàng đứa giặc.

- Tôn Quyền nghe Khổng Minh nói lời ấy, bất giác sa sầm nét mặt, vùng đứng dậy bỏ đi vào. Các quan đều mỉm cười, bỏ ra về hết.

- Lỗ Túc trách Khổng Minh:

- Tiên sinh sao lại nói như vậy, may là Chúa tôi có đức khoan hồng độ lượng, không quở trách ngay trước mặt. Lời tiên sinh nói đó thiệt là khinh bạc Chúa tôi.

- Khổng Minh liền ngước mặt lên cười nói:

- Sao mà độ lượng hẹp hòi quá vậy? Tôi có kế phá Tào, tại người chẳng hỏi nên tôi không nói.

- Lỗ Túc nói:

- Nếu tiên sinh có kế hay, tôi phải vào thỉnh Chúa công ra đây đàm đạo mới xong.

- Khổng Minh nói:

- Ta coi trăm vạn quân Tào không khác gì đàn kiến. Ta chỉ ra tay một cái là chúng tannhư cám!

- Lỗ Túc nghe nói thế, lập tức vào hậu đường xin bẩm Tôn Quyền.

Bấy giờ Tôn Quyền còn đang tức giận chưa nguôi, thấy Lỗ Túc đi vào liền bảo:

- Gia Cát Lượng thật bậy! Y coi thường ta quá lắm!

- Lỗ Túc nói:

- Tôi cũng trách Lượng như thế, thì y lại cười Chúa công hẹp lượng dung người, chứ kế phá Tào y vẫn có sẳn, nhưng không chịu khinh xuất mà nói ra đấy thôi. Sao Chúa công không ngỏ lời mà hỏi?

- Tôn Quyền nghe nói, hết cả giận, vui mừng lên ngay:

- Thì ra Khổng Minh vốn có kế hay, nên mới nói khích ta như thế. Vì ta nông nổi chốt lát hiểu lầm, suỵt nữa hỏng mất việc lớn.

Rồi lập tức cùng Lỗ Túc trở ra mời Khổng Minh ngồilại đàm nghị.

- Tôn Quyền tạ lỗi rằng:

- Vừa rồi lỡ mạo phạm uy nghiêm, xin tiên sinh thứ lỗi!

- Khổng Minh nói:

- Lượng nói năng thất thố xin Tướng quân thứ cho.

- Tôn Quyền mời Khổng Minh trở vào hậu đường bày tiệc rượu thết đãi. Uống được vài tuần, Tôn Quyền liền hỏi:

- Tào Tháo bình sinh chỉ sợ có Lữ Bố, Viên Thiệu, Viên Thuật, Lưu Biểu, Lưu Dự châu với cô mà thôi. Nay mấy tay hùng lược kia đã bị diệt, chỉ còn lại Dự châu và Cô Gia. Cô Gia há lại đi hàng nó hay sao? Ý Cô Gia đã quyết, nếu chẳng có Lưu Dự Châu, thì ai mà cự nổi Tào Tháo. Ngặt vì Lưu Dự Châu mới bị thua đây, chẳng hay còn đủ sức lo nạn nầy không?

- Khổng Minh nói:

- Lưu Dự Châu tuy mới thua trận thật, nhưng Quan Vân Trường còn đang xuất lãnh hơn hai muôn binh hùng, Lưu Kỳ còn đang thống lãnh chiến thuyền ở Giang Hạ không kém một vạn người. Binh Tào tuy đông, nhưng ở xa mới đến đã quá mệt mỏi. Như mới đây, vì cố đuổi theo Lưu Dự Châu mà quân khinh kỵ một ngày một đêm phải chạy tới ba trăm dặm. Như thế, dù quân tinh tráng tới đâu cũng phải suy yếu, khác nào cây cung cứng bị giương quá sứcđã oằn, đem bắn bức lụa căn cũng khó thủng. Vả lại quânmiền Bắc lâu nay chuyên về đường bộ, không thiện nghệ đánh đường thủy thì cũng không đáng lo. Còn quân dân Kinh châu theo Tháo, chẳng qua vì bức bách chẳng phải thực tâm đâu. Nay nếu Tướng quân thật quyếttình đồng tâm hiệp lực với Lưu Dự Châu, ắt phábinh Tào như chơi. Khi binh Tào Tháo lui rồi. ÐôngNgô với Kinh châu chẳng những trở thành thế mạnh, lạitạo thành cái hình "Thiên hạ chia ba chânvạc"! Cái cơ thành bại chính ở lúc này.Chỉ còn đợi Tướng quân quyết định.

- Tôn Quyền mừng rỡ nói:

- Lời tiên sinh nói đó như vạch mở chông gai, ý ta đã quyết chẳng còn nghi ngờ. Ngay ngày hômnay phải bàn việc khởi binh, chung sức diệt Tào Tháo.

- Nói rồi sai Lỗ Túc đem ý ấy truyền dụ cho khắp văn quan võ tướng hay, và đưa Khổng Minh về quán dịch nghỉ ngơi.

- Trương Chiêu nghe Tôn Quyền muốn đem binh đi đánh Tào Tháo, bàn với các mưu sĩ rằng:

- Chúa công đã trúng kế Gia Cát Lượng rồi!

- Liền dắt nhau đến ra mắt Tôn Quyền nói:

- Chúng tôi nghe Chúa công sắp hưng binh giao chiến với Tào Tháo, nên xin có mấy lời bẩm bạch: Chúa công sánh với Viên Thiệu thế nào? Viên Thiệu binh hùng tướng mạnh, thanh thế vang lừng, còn thua thay, huống chi Tào Tháo nay đem cả trăm vạn quân đánh miền Nam. Chúng ta khinh địch sao được? Nếu nghe lời Gia Cát Lượng mà hất tấp dùng binh, chẳng khác nào lấy bổikhô chữa lửa vậy!

- Tôn Quyền thấy các mưu sĩ can ngăn, chẳng nói gì. Cố Ung cũng nói:

- Lưu Bị bị Tào Tháo đánh bại, nên muốn mượn binh lực Giang Ðông ta để chống đ ỡ đấy. Chúa công lẽ nào để cho người ta lợi dụng như thế? Xin nghe lời Tử Bố là hơn.

- Tôn Quyền vẫn trầm ngâm không nói, ngần ngừ chưa quyết ra sao?

- Bạn Trương Chiêu ra khỏi, Lỗ Túc lại vào ra mắt Tôn Quyền và nói:

- Vừa rồi bọn Tử Bố lại can Chúa công đừng động binh, cố ý khuyên hàng như thế, thật là bọn bề tôi chỉ logiữ thân xác bảo toàn vợ con, mưu kế vị kỷ đãrành rành, xin Chúa công chớ nghe họ.

- Tôn Quyền vẫn đăm đăm suy nghĩ. Lỗ Túc lại giục:

- Nếu Chúa công còn dùng dằng, ắt hư việc lớn.

Tôn Quyền nói:

- Thôi khanh hãy tạm lui ra, để ta suy tính thật kỹ càng đã.

- Lỗ Túc lui ra. Bấy giờ các quan đang tụ họp bàn tán. Các v õ tướng có những người muốn chiến, cònbọn quan văn đều muốn hàng, thành ra tranh luận ồn àochẳng đi đến đâu cả.

- Tôn Quyền trở vào cung, nghĩ ngợi nhiều quá, ngồi đứng chẳng an, ăn ngủ không được, phờ phạc cả người mà vẫn chưa biết quyết định ra sao?

- Ngô Quốc Thái thấy vậy liền hỏi:

- Con có việc chi, coi bộ lo lắng quá vậy?

- Tôn Quyền nói:

- Nay Tào Tháo đồn binh nơi Giang Hán, có ỵ dòm ngó Giang Nam, con hỏi các quan văn võ thì kẻ khuyên hàng, người khuyên đánh, ý kiến không đồng.

- Ngô Quốc Thái hỏi:

- Vậy ý con thế nào?

- Tôn Quyền thưa:

- Ý con chưa quyết. Ðánh thì sợ binh ít đánh không lại, mà hàng thì lại e Tào Tháo chẳng dung. Vì thế còn do dự chưa quyết...

- Ngô Quốc Thái nói:

- Mấy lời dặn dò của anh con khi lâm chung, con quên rồi sao?

- Tôn Quyền nghe nhắc như rượu say mới tỉnh, như thức giấc sau cơnmơ.

- Ðó chính là:

Nhớ lời Quốc mẫu khi lâm biệt

Cho được Chu lang lập chiến công

Chú thích:

Hồi ấy, Viên Thuật ở Hoài Nam mở riêng một tiệc dành cho trẻ con các gia đình có tiếng, đặt tên là tiệc Tiểu Diên.

Lục Tích đến dự, vì ăn cắp mấy quả quít đem về cho mẹ, mà được ghi tên vào cuốn "Nhị thập tứ hiếu".

Hồi Thứ 44 - Tam Quốc Chí

Khổng Minh Dùng Trí Khích Châu Du

Tôn Quyền Quyết Chí Đánh Tào Tháo

Nguyên Tác : La Quán Trung

Nhắc lạiNgô Quốc Thái thấy Tôn Quyền lo nghĩ phân vân,thì bảo rằng:

- Khi mẹ con sắp mất có dặn rằng lúc Bá Phù lâm chung đã trối trăn: "Việc trong không quyết thì hỏi Tử Bố, việc ngoài phân vân thì hỏi Công Cẩn." Sao nay con không gọi Công Cẩn về mà hỏi?

Tôn Quyền nghe Ngô Quốc thái nói xong, mừng rỡtươi tỉnh ngay, liền nói:

- Con vì bận trí nên đã quên lời di chúc, nếu chẳng có mẹ nhắc lại, con đã làm sai rồi.

Tôn Quyền lập tức viết thư đến Ba dương hồ mời Châu Du về thương nghị.

Châu Du ngày ấy đang ở tại Ba Dương Hồ tập luyện thủy binh,bỗng nghe có tin đại quân Tào Tháo đã đếnHán Thượng, Du bèn vội vã lên đường đi suốt đêmvề Sài Tang để bàn việc quân cơ.

Thành ra sứ giả chưa kịp đi triệu thì Du đã về đến nơi.

Lỗ Túc vốn là bạn thân thiết với Du, nghe tin Du về nên lật đật tìm đến gặp trước, và đem đầu đuôi mọi việc thuật lại một lượt cho Du nghe.

Du nói:

- Tử Kính chớ lo, tôi đã có chủ trương rồi. Bây giờ việc cần kíp là mời ngay Gia Cát Lượng tới tương kiến.

Lỗ Túc lập tức lên ngựa đi mời.

Châu Du vừa nghỉ ngơi được chốc lát thì có tin báo:

- Trương Chiêu, Cố Ung, Trương Hoành, Bộ Chất bốn người đếnthăm.

Du đón vào nhà mời ngồi. Thăm hỏi hàn huyên xong, Trương Chiêu hỏi:

- Ðô Ðốc có hay việc lợi hại ở đất Giang Ðông ta chăng?

Châu Du giả tảng đáp:

- Chưa hay!

Trương Chiêu nói:

- Hiện Tào Tháo xua binh hơn trăm vạn, đóng tại Hán Giang, lại sai người đem hịch qua mời Chúa công ta hội săn ở Giang Hạ. Tuy là có ý thôn tính đấy, nhưng chưa tỏ lộ hành động gì. Chúng tôi đây đều khuyên Chúa công nên nhận hàng đi, để tránh tai vạ cho Giang Ðông. Không ngờ Lỗ Tử Kính lại qua Giang Hạ dắt ngay quân sư của Lưu Bị là Gia Cát Lượng về đây. Vì Lượng có ý muốn rửa hờn cho chủ nên đem ba tấc lưỡi du thuyết, nói khích Chúa công, mà Tử Kính vẫn chấp mê chưa tỉnh! Chúa công hiện chỉ còn đợi Ðô Ðốc về đây quyết đoán việc này.

Châu Du hỏi:

- Các ông ý kiến có đồng nhau chăng?

Bọn Trương Chiêu đáp:

- Chúng tôi đã bàn kỹ, và đồng ý kiến.

Châu Du nói:

- Ý tôi cũng muốn hàng Tào đã lâu! Thôi, xin các ông cứ an lòng về nghỉ. Sáng mai vào ra mắt Chúa công, ta sẽ quyết nghị.

Bọn Trương Chiêu đi rồi, tiếp đến có bọn Trình Phổ, Hoàng Cái, Hàn Ðương cùng các võ tướng lại vào thăm.

Du đón vào, ngỏ lời thăm hỏi xong, Trình Phổ nói:

- Ðô Ðốc có hay đất Giang Ðông nay mai sẽvề tay người khác không?

Châu Du cũng giả vờ đáp:

- Chưa hay!

Trình Phổ nói:

- Chúng tôi từ khi theo Tôn Tướng quân mở cơ lập nghiệp, lớn nhỏ trải trăm chiến trận, nằm gai nếm mật, vào sinh ra tử mới có được sáu quận này. Nay Chúa công lại nghe lời các mưu sĩ muốn đem đất Giang Ðông mà hàng Tào Tháo. Ðó là mối hận ngàn kiếp, cái nhục muôn đời. Chúng tôi thà chết còn hơn chịu nhục. Mong Ðô Ðốc hãy khuyên Chúa công khởi binh. Chúng tôi thề quyết tử chiến.

Châu Du hỏi:

- Ý kiến các tướng có đồng nhau chăng?

Hoàng Cái hăng hái đứng dậy, vỗ ngực đáp:

- Ðầu này có thể chặt, thề quyết chẳng hàng Tào!

Các tướng cũng đều nói một lượt:

- Thà chết chứ không hàng!

Du nói:

- Ðược rồi. Ý ta cũng quyết chiến một phen với Tào Tháo, chớ có lý nào lại hàng tên giặc ấy được. Thôi xin các ông về nghỉ. Ngày mai ta vào yết kiến Chúa công, sẽ có nghị quyết...

Bọn Trình Phổ ra về chưa được bao lâu, lại đến bọn Gia Cát Cẩn, Lữ Phạm và bọn văn quan vào thăm.

Du đón vào, chào hỏi xong, Gia Cát Cẩn nói:

- Xá đệ Gia Cát Lượng từ Hán Thượng sang đây,ngỏ lời Lưu Dự châu muốn kết liên với Ðông Ngôcùng đánh Tào Tháo, các quan văn vỷ thươngnghị chưa xong. Vì sứ giả là xá đệ, nên Cẩn khôngdám dự bàn. Chỉ chờ Ðô Ðốc về quyết định...

Châu Du hỏi:

- Còn ý ông thì sao?

Gia Cát Cẩn nói:

- Hòa thì dễ yên, chiến thì khó giữ.

Châu Du cười nói:

- Ta đã có chủ trương, ngày mai chúng ta đồng vào đô đường rồi sẽ nghị định.

Bọn Cẩn từ biệt lui ra, thì bọn Lữ Mông, Cam Ninh lại kéo một đoàn vào yết kiến.

Du tiếp đón, rồi cũng hỏi về việc ấy.

Người muốn đánh, kẻ lại muốn hàng... tranh luận chẳng quyết.

Châu Du nói:

- Các ông bất tất phải nói nhiều. Ngày mai cùng đến đô đường, chúng ta sẽ bàn định.

Mấy người ra về rồi, Châu Du cứ chúm chím cười mãi. Qua chiều tối lại có quân vào báo:

- Có Lỗ Tử Kính dẫn Gia Cát Lượng đến ra mắt.

Châu Du lập tức ra rước vào. Thi lễ xong, chi ngôi chủ khách mà ngồi, Lỗ Túc hỏi Châu Du trước:

- Nay Tào Tháo xua binh xâm lấn cõi Nam, một là đánh, hai là hòa, hai lẽ ấy Chúa công chưa quyết, còn để đợi Tướng quân, vậy Tướng quân ýkiến thế nào?

Châu Du nói:

- Tào Tháo lấy danh nghĩa Thiên tử mà xuất sư, ta kháng cự thì trái lẽ. Vả chăng thế quân Tào quá mạnh, ta đánh thì dễ thua, hàng thì yên ổn, ý tôi đã quyết, ngày mai tôi vào ra mắt Chúa công xin sai sứ đi cầu hàng.

Lỗ Túc sững sốt, liền hỏi:

- Lời Tướng quân nói sai rồi. Cơ nghiệp đất Giang Ðông đã trải qua ba đời, nay trong một phút lại bỏ cho người khác sao? Tôn Bá Phù khi chết có phó thác cho Tướng quân. Nay chính là lúc trông cậy vào Tướng quân ra tay bảo toàn quốc thổ như nương tựa vào núi Thái sơn. Sao Tướng quân lại nghe theo bọn dung phu hèn yếu mà làm như vậy?

Châu Du nói:

- Sinh linh ở sáu quận đất Giang Ðông này có tội tình gì, nếu khởi binh ắt làm cho bá tánh đồ thán. Rồi sau này lại quy tội cho một mình ta. Vì thế ta muốn cầu hòa cho an bá tánh.

Lỗ Túc nói:

- Không phải vậy đâu. Lấy cái việc anh hùng của Tướng quân, và cái việc hiểm trở của đất Giang Ðông này, cộng với sự binh hùng lương đủ thì binh Tào chắc gì đã xâm phạm được bờ cõi mà nảnlòng như vậy?

Thế là hai bên tranh luận kịch liệt. Khổng Minh thấy thế chỉ khoanh tay ngồi cười. Châu Du thấy vậy hỏi:

- Sao tiên sinh lại cười?

Khổng Minh đáp:

- Nào Lượng dám cười ai đâu! Lượng chỉ cười Tử Kính không biết được thời thế đó thôi.

Lỗ Túc hỏi:

- Sao tiên sinh bảo tôi không hiểu thời thế?

Khổng Minh nói:

- Công Cẩn muốn đầu Tào Tháo, ấy là phải lẽ.

Châu Du nói:

- Khổng Minh là bậc sĩ thức thời vụ, đồng ý kiến với ta là phải.

Lỗ Túc nén giận nói:

- Tiên sinh sao lại nói như thế?

Khổng Minh nói:

- Tào Tháo dùng binh hay lắm, ai dám cự với nó. Ngày trước có Lữ Bố, Viên Thiệu, Viên Thuật, Lưu Biểu mới cự được. Nay những người ấy đã chết rồi, trong thiên hạ còn ai nữa đâu? Chỉ còn mình Lưu Dự Châu không biết thời vụ, miễn cưỡng tranh chọi, nay cô thânnơi Giang Hạ, chưa biết sống chết ra sao. Nếu Tướng quân thiệt kế hàng Tào thì bảo tồn được vợ con, không mất giàu sang. Còn vận nước có đổi dời ra sao, cứ phó mặc cho số trời! Mình có thiệt gì mà tiếc?

Lỗ Túc đùng đùng nổi giận, mắng Khổng Minh:

- Ngươi định xúi Chúa công ta uốn gối chịu nhục với thằng quốc tặc Tào Tháo à?

Khổng Minh vẫn thản nhiên nhưng không, bỗng dõng dạc nói:

- Lượng này có một kế, chẳng nhọc công dắt dê khiêng rượu, dâng đất và nạp ấn xin hàng, cũng khỏi phải đem thân qua sông bái yết Tào Tháo. Chỉ saivài tên quân quèn, chèo một chiếc thuyềncon, đưa hai người qua cho Tào Tháo. Tào Tháođược hai người ấy rồi, trăm vạn quân cũng đều bó giáp,hạ cờ mà lui về hết.

Châu Du ngạc nhiên hỏi:

- Dùng hai người nào mà lui binh Tào được như thế?

Khổng Minh còn văn hoa nói thêm:

- Ðất Giang Ðông mất hai người ấy, tỷ như cây lớn rụng đi hai chiếc lá, kho đầy bớt đi hai hạt thóc. Còn Tào Tháo được hai người ấy thì coi quý như ngàn vàng, sung sướng vô cùng, ắt lui binh.

Châu Du càng lấy làm lạ, lại hỏi:

- Nhưng phải dùng hai người nào?

Khổng Minh khoan thai nói:

- Lúc Lượng này còn ở Long Trung, có nghe Tào Tháo lập một cái đài ở mé sông Chương Hà, gọi là đài Ðồng Tước. Ðài ấy cực kỳ tráng lệ. Tháo sai trang hoàng tô điểm lộng lẫy, rồi tuyểnnhiều gái đẹp trong thiên hạ để đưa về đấy. Vả lại, TàoTháo là đứa háo sắc, nghe nói bên GiangÐông này có Kiều công nào đósinh đặng hai người con gái, cô chị là Ðại Kiều,cô em là Tiểu Kiều, cả hai đều có dung nhan chim sa cálặn với vẻ yểu điệu nguyệt thẹn hoa nhường. Nên Tào Tháothề rằng: "Ta một là dẹp an bốn biển, lập nên Ðế nghiệp.Hai là lấy được hai nàng Kiều bên Giang Ðôngđem về để vào đài Ðồng Tước, dùng vui lúctuổi già, dầu có thác ta cũng chẳng hờn." Nay TàoTháo tuy dẫn binh trăm vạn, lườm lườm như cọp gầm, muốn nuốt GiangÐông, chứ thật ra chỉ vì hai người con gái ấy màthôi. Sao Tướng quân chẳng đi tìm Kiều công, bỏra ngàn lượng vàng, mua lấy hai người con gái ấy, rồiđem sang sông nạp cho Tào Tháo. Tháo được haimỹ nữ ấy, ắt hả hê vui sướng mà rút quân lập tức.Ðó là cái kế "Phạm Lãi dâng TâyThi", nên làm ngay đi thôi!

Châu Du nghe qua, tái mặt, vặn hỏi:

- Tào Tháo muốn được hai nàng Kiều, vậy có gì làm bằng chứng?

Khổng Minh nói:

- Con trai nhỏ của Tào Tháo là Tào Thực tự là Tử Kiến, có tài hạ bút thành văn. Khi xây xong đài Ðồng Tước, Tào Tháo có sai làm một bài phú gọi là Ðồng Tước đài phú. Trong bài phú ấy, ý hắn muốn làm Thiêntử, lại thề bắt hai nàng Kiều.

Châu Du hỏi:

- Tiên sinh có nhớ bài phú ấy không?

Khổng Minh đáp:

- Vì lời văn rất hoa mỹ, tôi đọc thấy cũng thích, nên đã thuộc lòng.

Châu Du liền nói:

- Xin tiên sinh đọc thử xem nào.

Khổng Minh liền hắng giọng đọc bài " Ðồng tước đài phú" một thôi như sau:

Noi gương đức Thánh quân sáng rỡ,

Lên đài cao hớn hở mộng tình.

Xưa kia Thái Thú hòa mình,

Chăn dân đem lại thái bình nơi nơi.

Dựng lên giữa lưng trời bát ngát,

Một đài cao uy khí hiên ngang.

Trập trùng một vẻ mỹ quang,

Gác cao, hồ rộng nhìn sang hướng Ðoài.

Giòng Chương thủy chảy dài uốn khúc,

Dưới vùng cây hoa quả tốt tươi.

Hai bên sừng sững hai đài,

Ngọc long, kim phượng sáng ngời ánh dương.

Tìm hai Kiều phương Nam về sống,

Vui cùng nhau giấc mộng hồi xuân.

Trên cao nhìn xuống cõi trần,

Ðế đô mấy lớp, mây tầng bao quanh.

Mừng thấy cảnh hùng anh tụ họp,

Nhớ tích xưa, uy dũng Văn Vương.

Ðài cao, ngọn gió đưa hương,

Muôn chim chào đón, gió sương chan hòa.

Cảnh đẹp tợ một tòa cung điện,

Phúc nhà may ứng hiện về sau.

Huy hoàng vũ trụ nhiệm màu,

Hết lòng cung kính, nguyện cầu thế nhân.

Noi Tần, Tấn nghĩ mình hưng thịnh,

Phò Thánh minh cùng sánh công lao.

Ðẹp như hoa gấm, trời sao,

Ơn sâu nhuần thấm, đức cao xa đồn.

Phò tán đấng chí tôn gìn giữ,

Xây thái bình thịnh trị muôn nơi.

Phép trời không vẻ đổi đời,

Âm dương chiếu rọi, nơi nơi an hòa.

Tôn quý ấy truyền xa mãi mãi,

Vẫn trường tồn mãi với chúa Xuân.

Long kỳ ngự buổi an nhàn,

Hoặc khi vội vã, xe loan trở về.

Ơn giáo hóa tràn trề bốn biển,

Vui mừng thay quốc thái, dân an.

Ðài cao mãi mãi hiên ngang,

Ðiểm tô kim cổ son vàng thắm tươi.

Bài phú này thực ra đã bị Khổng Minh sửa đổicâu thứ bảy. Nguyên văn câu này của Tào Thựclà:

Bắc hai cầu Ðông, Tây nối lại,

Như cầu vồng sáng chói không gian...

Nhưng Khổng Minh muốn chọc tức Châu Du nên đã đã đổi ra là:

Tìm hai Kiều phương Nam về sống,

Vui cùng nhau giấc mộng hồi xuân...

Châu Du nghe xong bài phú, đùng đùng nổi giận, đứng phắt dậy trỏ tay về phía Bắc, nghiến răng trợn mắt mắng lớn:

- Thằng giặc già dám khinh ta như thế à! Ta thề giết nó!

Khổng Minh làm bộ đứng dậy can:

- Xin ngày đừng nóng giận. Xưa mọi Ðơn Vu mấy phen xấmlấn bờ cõi, Thiên tử nhà Hán còn phải đemcông chúa mà hòa thân thay, huống chi naychỉ có hai người con gái của dân gian, giá đánglà bao nhiêu mà tiếc như vậy?

Châu Du uất ứ nói:

- Ông có nhiều chỗ chưa hiểu, Ðại Kiều là chính phối của Tôn Bá Phù tướng quân, còn Tiểu Kiều chính là vợ của tôi đấy!

Khổng Minh giả bộ sợ hãi, vội chắp tay nói:

- Quả tình Lượng không biết! Trót mở miệng nói càn, tội thật đáng chết! Ðáng chết!

Châu Du căm gan tím ruột, nghiến răng nói:

- Ta thề không đội trời chung với thằng Tào tặc!

Khổng Minh còn cố khích thêm một câu:

- Việc này phải nghĩ cho chính đã. Chớ nóng nảy mà hối về sau.

Châu Du hăng máu lên, nói:

- Ta vâng lời Bá Phù ký thác, lẽ nào đi uốn mình hàng giặc Tháo! Những lời ta nóihồi nãy là để thử ý nhau đấy chứ! Ngay từ lúcrời Ba Dương Hồ về đây, ta đã có chủ trương Bắc phạtrồi. Dẫu dao búa kề đầu, ta quyết không đổi chí. Mongtiên sinh giúp cho một tay, cùng phá giặc Tháo.

Khổng Minh lòng vui như mở cờ, liền nói:

- Nếu như Ðô Ðốc đã quyết lòng, tôi nguyện ra sức khuyển mã, sớm tối bày mưu dưới trướng để trừ Tào tặc.

Châu Du nói:

- Ngày mai vào yết kiến Chúa công, lập tức thương nghị việc khởi binh vấn tội Tào Tháo.

Khổng Minh và Lỗ Túc đều từ tạ Châu Du mà luira, rồi chia tay nhau về.

Hôm sau, trời vừa hừng sáng, Tôn Quyền thăng đường tụtập các quan văn võ. Bên tả có bọn quan văn Trương Chiêu hơn ba mươi người sắp hàng. Bên hữu có bọn võ tướng Trình Phổ, Hoàng Cái, cũng trên ba mươi người, ai nấy đều áo mũ chỉnh tề, gươm đeo sủng soảng, theo thứ tự mà đứng.

Ðược một lát, Châu Du vào bái kiến.

Tôn Quyền hỏi thăm ủy lạo mấy lời xong, Châu Du liền hỏi:

- Vừa rồi, nghe Tào Tháo đem quân đóng nơi Hán Thượng, lại sai người đem hịch sang đây chiêu dụ. Chẳng hay tôn ý của Chúa công như thế nào?

Tôn Quyền nói:

- Văn võ nghị kế không đồng, còn ta thì chưa quyết nên mới mời Tướng quân về đây để thương nghị.

Nói rồi Tôn Quyền liền đưa tờ hịch cho Châu Du xem.

Châu Du đọc xong, rồi cười nhạt, nói:

- Tào tặc coi Giang Ðông không người sao mà dám vô lễ làm nhục chúng ta thế này?

Tôn Quyền hỏi:

- Ý khanh thế nào?

Châu Du hỏi lại:

- Chúa công đã thương nghị với các quan văn võ chưa?

Tôn Quyền nói:

- Có, nhưng kẻ thì khuyên hàng, người lại khuyên đánh, ta chưa biết nên thế nào, nên phải chờ Công Cẩn về quyết định cho.

Châu Du nét mặt hơi giận nói:

- Ai khuyên Chúa công hàng?

Tôn Quyền nói:

- Bọn Trương Tử Bố đều một ý khuyên thế.

Châu Du quay lại vặn hỏi Trương Chiêu:

- Xin cho nghe cái lý luận chủ hàng ra sao?

Trương Chiêu nói:

- Tào Tháo hiếp Thiên tử để đánh dẹp bốn phương, động một chút là lấy danh nghĩa triều đnh. Mới đây, Tào Tháo lại chiếm được Kinh châu, oai thế lừng lẫy. Giang Ðông ta chỉ trông cậy sông Trường giang để chống Tháo. NayTháo đã có trăm ngàn chiến thuyền, hai mặt thủylục cùng tiến, ta chống sao nổi? Chi bằng hãy cứ cầu hàng,rồi sau sẽ tính kế.

Châu Du nói như mắng vào mặc Trương Chiêu:

- Ấy là lời luận của bọn hủ nho đó. Ðất Giang Ðông kế nghiệp đã ba đời rồi, lẽ nào không đánh một trận lại dâng cho kẻ khác?

Tôn Quyền hỏi:

- Như vậy ý khanh như thế nào?

Châu Du nói:

- Chúa công đừng lo. Tào Tháo tuy mang danh nghĩa Hán tướng, nhưng kỳ thực là Hán tặc. Với hùng tài thần võ, Chúa công nối nghiệp của cha anh, có sẳn đất Giang Ðông binh tinh lương đủ, đáng lý còn phải vùng vẫy dọc ngang thiên hạ, trừ tàndiệt bạo cho xã tắc nữa, lẽ nào lại hàng giặc bao giờ?Vả lại, Tháo đem quân đến đây, đã phạm nhiều điềukỵ của nhà binh. Nhất là phía Bắc chưa yên, Mã Ðằng, Hàn Toại đang chờ cơ hội để đánh úp Hứa Ðô, Tào Tháo lại quên mối lo ấy, kéo đi Nam chinhlâu ngày, đó làm một điều kỵ. Binh Bắc khôngquen thủy chiến, Tào Tháo lại bỏ yên cương xuống thuyềnkhai chiến với Ðông Ngô, đó là hai điều kỵ.Nay lại đến tiết đông lạnh lẽo, ngựa thiếu cỏ ăn, ấy là ba điềukỵ. Lùa hết sĩ tốt bên Trung quốc sang đây, lặn lội sônghồ, bất phục thủy thổ, bệnh tật sẽ phát sinh truyền nhiễm, đólà bốn điều kỵ. Binh Tào chịu bốn điều kỵ như vậy, dầu cómạnh đến đâu cũng không đáng lo. Lúc nàychính là cơ hội để Chúa công bắt sống TàoTháo. Du này quyết vì Chúa công, xin dẫnít vạn quân tiến đóng nơi Hạ Khẩu mà phátan quân giặc.

Tôn Quyền nghe xong, vùng đứng dậy, lớn tiếng nói:

- Tào Tháo là đứa nghịch thần, muốn phế bỏ nhà Hán để tự lập từ lầu, nhưng còn sợ có hai nhà họ Viên, Lữ Bố, Lưu Biểu, và Cô Gia này, nên nó chưa dám. Nay mấy tay hùng lược kia đã mất, chỉ còn một mình Cô Gia. Cô Gia thề không cùng đứng trên đời với tên giặc Tháo. Khanh nói nên đánh, rất hợp ý Cô Gia. Thật là trời đã đem khanh mà ban cho Cô Gia vậy.

Châu Du nói:

- Tôi nguyện vì Chúa công, quyết một trận huyết chiến với giặc để bảo vệ bờ cõi, dù muôn tháccũng không nề. Chỉ sợ Chúa công còn hồ nghi chưaquyết mà thôi.

Tức thì Tôn Quyền rút thanh bảo kiếm đang đeo, chém sạt một góc cái bàn trước mặt, nói:

- Từ nay nếu ai có ý muốn hàng Tào Tháo thì như cái bàn này!

Nói rồi trao cho Châu Du thanh gươm ấy, lại phong cho Châu Du làm Ðại Ðô Ðốc, Trình Phổ làm Phó Ðô Ðốc, Lỗ Túc làm Tham Quân Hiệu Úy, còn các văn quan võ tướng, ai mà chẳng tuân theo hiệu lệnh, cứ dùng gươm ấy mà chém đi hết.

Châu Du thọ lãnh gươm rồi liền quay lại nói với các tướng:

- Nay ta vâng lệnh Chúa công xuất quân đánh Tào, ngày mai các tướng phải tề tựu đủ mặt tại hành dinh ngoài bờ sông để nghe lệnh. Nếu ai trái lệnh hoặc sơ sót, cứ chiếu theo bảy điều cấm lệnh với năm mươi bốn tội tử hình trong đó mà thi hành.

Nói rồi Châu Du liền từ tạ Tôn Quyền, ra khỏi Tướng phủ, còn các quan văn võ cũng đều làm thinh, ai về dinh nấy.

Châu Du về dinh sai người mời Khổng Minh đến bàn việc.

Khổng Minh vừa đến nơi, Du hỏi:

- Hôm nay cuộc công nghị tại Tướng phủ đã xong. Xin tiên sinh giúp cho kế sách phá Tào Tháo.

Khổng Minh nói:

- Trong lòng Tôn Tướng quân còn chưa yên, thì chưa thể quyết định mưu kế gì bây giờ được.

Châu Du hỏi:

- Thế nào là lòng chưa yên?

Khổng Minh đáp:

- Lòng Tôn Tướng quân còn ngại binh Tàonhiều, binh mình ít, nên sợ địch không lại. VậyÐô Ðốc hãy vào phủ, nói rõ quânsố của Tào Tháo cho hết nghi ngờ, thì việc lớn mới thành được.

Châu Du nói:

- Lời tiên sinh rất phải. Tôi phải vào nói lạimới xong.

Liền vào ra mắt Tôn Quyền trong lúc đêm khuya.Tôn Quyền hỏi:

- Công Cẩn có việc chi cần lại vào lúc này?

Châu Du nói:

- Ngày mai xuất binh đánh Tào Tháo, Chúa công có điều gì nghi ngại không?

Tôn Quyền thực thà đáp:

- Ta chỉ lo một điều là binh số ta kém hơn Tào Tháo, e đánh không lại. Ngoài ra không còn điều chi nghi ngại nữa.

Châu Du mỉm cười nói:

- Thật quả như lời tôi dự đoán. Bởi Chúa công thấy hịch văn của Tào Tháo nói binh bộ, binh thủy của hắn hơn trăm vạn, nên Chúa công cứ nghi ngại mãi trong lòng. Nếu xét ra cho đúng, bên Trung quốc, hắn đem qua độ mười lăm vạn mà thôi, nhưng vì đi xa quá nhiều, nay binh đó đã mệt mỏi hết sức lực. Còn binhViên Thiệu được bảy, tám vạn là cùng, nhưng chúngchưa thật hàng phục. Xét hai điều ấy, dù binh Tàocó nhiều đi chăng nữa cũng không đáng sợ. Ta xuất nămvạn binh cũng dư sức thủ thắng. Xin Chúa công an dạ.

Tôn Quyền vỗ vào lưng Châu Du mà nói:

- Lời Ðô Ðốc thật đáng ngàn vàng, nayta đã hết lo ngại rồi. Bọn Tử Bố vô mưu, làm cho ta thất vọng quá. Duy có khanh và Tử Kính là đồng tân với ta thôi. Vậy khanh hãy cùng với Tử Kính, Trình Phổ cứ phát binh tiến trước ngay đi. Ta sẽ đem quân mã tiếp viện và tải nhiều lương thảo tới làm hậu ứng cho khanh. Nếu như tiền quân của khanh gặp điều gì bất như ý thì đã có ta. Ta quyết liều thân tử chiến vớiTào tặc một phen cho hắn hết khinh dễ.

Châu Du từ tạ lui về và thầm nghĩ:

- Gia Cát Lượng biết tận đáy lòng Ngô Hầu, tài trí lại hơn ta, sau này ắt là mối nguy cho Giang Ðông. Chi bằng ta giết quách hắn đi thì hay hơn.

Nghĩ rồi ngay đêm ấy Châu Du liền cho người mời Lỗ Túc đến và nói:

- Ta xem Gia Cát Lượng là người tài năng xuất chúng, nếu để hắn ắt sau này có hại cho Ðông Ngô.Chi bằng giết quách hắn đi để khỏi sanh hậu hoạn.

Lỗ Túc nói:

- Không nên đâu. Binh Tào chưa trừ được, nay Ðô Ðốc lại đòi giết hiền sĩ thì có khác gì mình tự chặt cánh tay?

Châu Du do dự:

- Nhưng để hắn giúp Lưu Bị, ắt gây hậu hoạn cho Giang Ðông.

Lỗ Túc vội nói:

- Tôi có một kế ắt chinh phục Khổng Minh về giúp ông Ngô được.

Châu Du hỏi:

- Kế ấy như thế nào?

Lỗ Túc nói:

- Nay Ðông Ngô có Gia Cát Cẩn là anh của hắn, đang lãnh chức Tham mưu. Vậy phải sai Gia Cát Cẩnđến đó dùng tình cốt nhục mà dụ hắn về giúp cho chúng ta thì hay hơn.

Châu Du nói:

- Nếu kế ấy thành công thì hay lắm.

Sáng hôm sau, Châu Du tới hành dinh, bước lên ngồi cao trên trướng trung quân, quân đao phủ đứng dàn hàng hai bên. Các quan văn võ tề tựu dưới trướng nghe lệnh.

Bấy giờ chỉ có Trình Phổ vì lớn tuổi hơn ChâuDu mà phải ở dưới quyền Du nên trong lòng bất bình, hôm ấy cáo bệnh không đến, sai con trưởng là Trình Tư đi thay.

Châu Du hạ lệnh cho chư tướng:

- Quân pháp không kể tình thân, chư tướng ai phải giữ bổn phận nấy. Hiện nay Tào Tháo lộng quyền quá Ðổng Trác ngày trước, giam cầm Thiên tử ở Hứa Xương, kéo bạo quân tới bờ cõi. Nay ta vâng mệnh chinh phạt, các tướng phải cố gắng quyết chiến. Ðại quân đến đâu, không được nhiễu dân, thưởng công phạt tội, nhất nhất đều phải công minh, không được tư vị ai cả.

Châu Du truyền lệnh xong rồi liền sai Hàn Ðương, Hoàng Cái làm Tiền bộ tiên phong, thống lãnh bản bộchiến thuyền, nhổ neo ngay hôm ấy, kéo đến Tam giang khẩu hạtrại trước để chờ tướng lệnh.

Lại sai Tưởng Khâm, Châu Thái lãnh đội thứ hai.

Lăng Thống, Phan Chương lãnh đội thứ ba.

Thái Sử Từ, Lữ Mông lãnh đội thứ tư.

Lục Tốn, Ðổng Tập lãnh đội thứ năm.

Lã Phạm, Chu Trị làm Tứ phương tuần cảnh sứ, đi đốc thúc quan quân khắp sáu quận.

Quân thủy lục cùng tiến, hẹn ngày hội họp đôngđủ.

Ðiều khiển xong rồi, các tướng ai lo phần nấy, về sắm sửa chiến thuyền và quân cụ để lên đường.

Trình Tư về nhà thuật lại cho cha biết:

- Châu Ðô Ðốc điều động binh tướng đúng phép tắc như thế.

Trình Phổ nghe qua, giật mình nói:

- Trước nay ta vẫn coi Châu lang là kẻ thư sinh nhu nhược, không thể làm chủ tướng, thế mà nay biết điều bát như vậythật giỏi thay! Thật đáng tài đại tướng, lẽ nào ta chẳngphục tùng?

Liền thân hành tới dinh tạ tội. Châu Du cũng khiêm tốn tạ lại.

Hôm sau, Châu Du cho mời Gia Cát Cẩn tới, nói:

- Lệnh đệ Khổng Minh thật có tài đồ vương định bá, sao lại khuất thân đi thờ Lưu Bị, thật là đáng tiếc! Maythay, nay đã tới Giang Ðông, vậy muốn phiền ông tớithuyết dụ cho lệnh đệ bỏ Lưu Bị, về thờ Ðông Ngô. Như thếChúa công được người tài phò tá, màanh em ông được sớm tối gần nhau, há chẳng hay lắm ru? Xin ôngđi giúp cho việc này.

Gia Cát Cẩn nói:

- Từ khi Cẩn này đến Giang Ðông, hổ vì chưa lập được chút công. Nay Ðô Ðốc đã sai khiến, há dám không hết sức?

Gia Cát Cẩn nói rồi liền từ giữ Châu Du, lên ngựa đi thẳng đến quán dịch tìm gặp Khổng Minh.

Khổng Minh hay được tin, rước vào khóc lạy. Anh em vừa hàn huyên mấy câu, Cẩn đã rưng rưng nước mắt, sụt sịt khóc, hỏi rằng:

- Em biết việc Bá Di, Thúc Tề chăng?

Khổng Minh thầm nghĩ:

- Ðây chắc là Châu Du sai anh ta đi dụ ta đây!

Nghĩ rồi liền đáp:

- Thưa anh, Di, Tề là hai người hiền xưa.

Gia Cát Cẩn lại nói:

- Bá Di, Thúc Tề tuy phải chết đói dưới núi Thủ Dương mà anh em không n ỡ lìa nhau. Nay anh em ta cùng ruột cắt ra, cùng chung sữa mẹ, mà mỗi người lại thờ một chúa, cách biệt đôi nơi, sớm tốt không được thấy mặt nhau, sánh với Bá Di, Thúc Tề thì chẳng hổ lắm sao?

Khổng Minh đáp:

- Lời anh nói đó là tình, còn việc emgiữ đây là nghĩa. Anh với em đều là tôi của nhà Hán. Nay Lưu Hoàng thúc là con cháu tôn thất, nếu anh bỏ được Ðông Ngô về làm tôi Hoàng thúc, thì trông lên không hổ thẹn là kẻ bề tôi nhà Hán, mà trông lại thì anh em chúng ta sẽ được gần gũi nhau, tình nghĩa vẹn toàn cả hai. Chẳng hay ý anh ra sao?

Gia Cát Cẩn ngao ngán nghĩ thầm:

- Ta đến dụ hắn, té ra ta lại bị hắn dụ!

Ðành ngồi im, chẳng biết nói sau nữa. Lát sau, Cẩn đứng dậy từ biệt, về gặp Châu Du, cứ thật thà kể lại những lời Khổng Minh đã nói.

Châu Du hỏi:

- Ý ông như thế nào?

Cẩn thưa:

- Tôi thọ ơn Tôn Tướng quân rất hậu, lẽ đâu lại bội phản?

Châu Du nói:

- Ông có lòng trung thờ chúa như thế là hay lắm rồi. Thôi, chẳng phiền ông phải khó nhọc nữa.Ta đã có kế thu phục Khổng Minh...

Ðó chính là:

Trí với trí, dễ bề hòa hợp,

Tài gặp tài, khó nỗi dung nhau.