4- Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của Cách mạng tháng Tám năm 1945

a/ Nguyên nhân thắng lợi

Cách mạng tháng Tám giành được thắng lợi xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, cả khách quan lẫn chủ quan.

Về khách quan:

Chiến thắng của Đồng minh cùng Hồng quân Liên Xô trong cuộc chiến tranh chống phát xít, nhất là chiến thắng phát xít Đức và quân phiệt Nhật Bản, đã cổ vũ tinh thần, củng cố niềm tin cho nhân dân ta trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, tạo thời cơ để nhân dân ta đứng lên Tổng khởi nghĩa giành chính quyền.

Về chủ quan:

Dân tộc ta vốn có truyền thống yêu nước nồng nàn, từng trải qua nhiều cuộc đấu tranh kiên cường bất khuất vì độc lập tự do, nên khi Đảng Cộng sản Đông Dương và Mặt trận Việt Minh phất cao ngọn cờ cứu nước thì toàn dân nhất tề đứng lên cứu nước, cứu nhà trong tổ chức Mặt trận Việt Minh.

Cách mạng tháng Tám do Đảng Cộng sản Đông Dương, đứng đầu là Hồ Chí Minh lãnh đạo, đã đề ra đường lối cách mạng, chỉ đạo chiến lược và sách lược đúng đắn trên cơ sở lý luận Mác-Lênin được vận dụng sáng tạo vào hoàn cảnh Việt Nam.

Để giành thắng lợi trong Cách mạng tháng Tám, Đảng Cộng sản đã có quá trình chuẩn bị suốt 15 năm, qua các cao trào cách mạng 1930-1931, 1936-1939 và 1939-1945; đã đúc rút những bài học kinh nghiệm qua thành công và thất bại, nhất là quá trình xây dựng lực lượng chính trị, lực lượng vũ trang, căn cứ địa trong thời kỳ vận động giải phóng dân tộc 1939-1945.

Trong Tổng khởi nghĩa, toàn Đảng, toàn dân nhất trí, đồng lòng, không ngại hy sinh gian khổ, quyết tâm giành độc lập tự do, nên đã tạo ra sức mạnh đoàn kết vô bờ bến giữa Đảng và dân.

Các cấp bộ Đảng và Việt Minh từ trung ương đến địa phương đã linh hoạt, sáng tạo trong chỉ đạo khởi nghĩa, biết chớp thời cơ phát động quần chúng nổi dậy giành chính quyền kịp thời.

b/ Ý nghĩa lịch sử

Đối với dân tộc Việt Nam, Cách mạng tháng Tám đã mở ra bước ngoặt lớn trong lịch sử dân tộc. Nó đã phá tan xiềng xích nô lệ của thực dân Pháp hơn 80 năm và ách thống trị của phát xít Nhật gần 5 năm, lật nhào ngai vàng phong kiến thống trị ngót 10 thế kỷ, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa- nhà nước do nhân dân lao động làm chủ.

Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám đánh dấu bước phát triển nhảy vọt của cách mạng ViệtNam, mở ra kỷ nguyên mới của dân tộc: kỷ nguyên độc lập, tự  do; kỷ nguyên nhân dân lao động nắm chính quyền, làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh dân tộc; kỷ nguyên giải phóng dân tộc gắn liền với giải phóng xã hội.

Với thắng lợi của Cách mạng tháng Tám, Đảng Cộng sản Đông Dương trở thàng Đảng cầm, quyền chuẩn bị điều kiện tiên quyết cho những thắng lợi tiếp theo.

Đối với thế giới, thắng lợi của Cách mạng tháng Tám đã góp phần vào chiến thắng chủ nghĩa phát xít của nhân loại trong Chiến tranh thế giới thứ hai, chọc thủng khâu yếu nhất trong hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc, góp phần làm suy yếu chúng.

Cách mạng tháng Tám thắng lợi đã cổ vũ mạnh mẽ các dân tộc thuộc địa đấu tranh tự giải phóng, có ảnh hưởng trực tiếp và rất to lớn đến hai nước ở Đông Dương là Miên và Lào.