"Bỏ điều ưa, điều ghét

Mát lạnh, diệt ý sinh

Bậc anh hùng chiến thắng

Nhiếp phục mọi thế giới

Ta gọi Bà-la-môn."

(XXVI-Phẩm Bà-la-môn, Pháp Cú 418)

Tích Pháp Cú: Có một ca sỹ của đoàn hát xuất gia chứng A-la-hán. Rồi một lần anh gặp lại đoàn nhạc cũ với những người thân quen, nhạc cụ thân quen. Các Tỳ kheo mới hỏi anh ta rằng: "Anh có nhớ thời xưa khi làm ca sỹ không?". Anh đáp rằng: "Không, lòng tôi chẳng còn gì để nhớ".

Các Tỳ kheo cũng không tin mà bàn tán thì Phật lại đi đến hỏi chuyện. Sau đó thì Phật xác thực rằng vị đó đã chứng A-la-hán "nhiếp phục mọi thế giới":

"Bỏ điều ưa, điều ghét

Mát lạnh, diệt ý sinh

Bậc anh hùng chiến thắng

Nhiếp phục mọi thế giới

Ta gọi Bà-la-môn."

(XXVI-Phẩm Bà-la-môn, Pháp Cú 418)

Nghe Phật nói vậy thì Tỳ kheo không bàn tán nữa.

Bài học kinh nghiệm

Bài học 1: Bỏ điều ưa điều ghét, mát lạnh diệt ý sinh

Vị A-la-hán này trước kia là Ca sỹ hát cho dân chúng nghe để kiếm tiền. Nhưng niềm đam mê của vị đó chính là âm nhạc và tình cảm của khán giả.

Nhưng chứng A-la-hán xong thì tâm vị đó tĩnh lặng, không ưa, không ghét. Thậm chí những điều trước kia là niềm đam mê của vị đó như: Sân khấu, nhạc cụ, khán giả vị đó cũng không yêu, không ghét.

Ta chú ý câu "Mát lạnh diệt ý sinh". Tâm của một Nghệ sỹ thì luôn nóng hổi, thổn thức, súc động, lúc buồn, lúc vui. Ta hay gọi là "Tâm hồn nhiệt huyết với nghệ thuật". Thế nhưng khi chứng A-la-hán thì tâm Mát lạnh chẳng còn chút ý niệm nào sinh ra. Tâm vị đó hoàn toàn trắng tinh bình thản.

Đây là tính chất của một vị chứng A-la-hán.

Bài học 2: Nhiếp phục mọi thế giới

Từ "Thế giới" trong kinh Phật chính là "các cõi". Ví dụ Thế giới loài người tức Cõi người. "Nhiếp phục mọi Thế giới" Tức vị đó chiến thắng các cõi trong Luân Hồi. Không còn nơi nào trong Luân hồi khiến vị đó yêu, ghét nữa. Vị đó đã đạt Tịch tịnh Niết Bàn.