2.2.1.               Sự chuyển hóa của tiền thành tư bản

Tiền với tư cách là tiền và tiền với tư cách là tư bản chỉ khác nhau về hình thái vận động trong lưu thông. Vì vậy, muốn biết đồng tiền nào trờ thành tư bản thì phải so sánh hai công thức lưu thông: lưu thông hàng hóa giản đơn (H - T - H) và lưu thông hàng hóa tư bản chủ nghĩa (T - H - T’). Hai công thức này đều phản ánh sự vận động của nền sản xuất hàng hóa, nên có những điểm giống nhau về hình thức là: có hai hành vi đối lập nhau: mua và bán; có hai nhân tố vat chất giống nhau: hàng và tiền; biểu hiện mối quan hệ giữa hai ngườhngười mua và người bán. Tuy nhiên, hai công thức này phản ánh hai nền kinh tế ờ trình độ khác nhau, nên chúng có những điểm khác nhau thuộc về bản chất: địểm xuất phát và kết thúc của công thức H - T - H đều là hàng, còn điểm xuất phát và kết thúc của công thức của công thức T - H - T’ đều là tiền; giá trị sử dụng của điểm xuát phát và điểm kết thúc của công thức H - T - H có sự khác nhau về chất, còn giá trị sử dụng của điểm xuất phát và kết thúc của công thức T - H - T’ giống nhau về chất; giá trị của điểm xuất phát và kết thúc của công thức H - T - H bằng nhau về lượng, còn giá trị của điểm xuất phát và kết thúc của công thức T - H - T’ khác nhau về lượng; mục đích của công thức H - T - H là giá tri sử dụng, còn mục đích của công thức T - H - T’ là tăng thêm giá trị hay đạt được giá trị thặng dư; sự vận động của công thức H - T - H là có giới hạn,còn sự vận động của công thức T - H - T’ là không có giới hạn.

Tóm lại, đồng tiền nào vận động theo công thức T - H - T’ là tư bản,người chủ đông tiền đó là nhà tư bản. T - H - T’ là công thức chung của tư bản, vì mọi loại tư bản đều vận động theo công thức đó.

Theo C.Mác, mâu thuẩn của công thức chung của tư bản là: tư bản không thể xuất hiện từ trong lưu thông và cũng không thể xuất hiện ở bên ngoài lưu thông. Nó phải xuát hiện trong'lưu thông và đồng thời không phải trong lưu thông.

Đe giải quyết mâu thuẩn của công thức chung của tư bản, phải lấy những quy luật nội tại của lưu thông hàng hóa làm cơ sở, tức phải lấy việc trao đổi hàng hóa sức lao động giữa công nhân và tư bản làm cơ sở.

Sức lao động là toàn bộ thế lực và trí lực ở trong thân thế của con người, mà con người vận dụng nó để tiến hành lao động sản xuất.

Sức lao động trở thành hàng hóa phải có hai điều kiện sau đây:

Thứ nhất, người có sức lao dộng phải được tự do về thân thể,làm chủ được sức lao động của mình và có quyền bán sức lao động của mình như một hàng hóa.

Thứ hai, người có sức lao động phải bị tước đoạt hết mọi tư liệu sản xuất và tư-liệu sinh hoạt,để tồn tại buộc anh ta phải bán sức lao động của mình để sống.

Giống như các hàng hóa khác,hàng hóa sức lao động cũng có hai thuộc tính.-giá trị và giá trị sử dụng.

Giá trị hàng hóa sức lao động do thời gian lao động xã hội cần thiết để sản xuât và tái sản xuất ra sức lao động quyết định.

Thời gian lao động xã hội cần thiết để tái sản xuất ra sức lao động là thời gian đòi hỏi để người công nhân lao động tạo ra của cải vật chât đê nuôi sống mình và gia đinh.

Xét về lương, giá trị sức lao động bẳng tổng số giá trị các tư liệu sinh hoạt nhất định. Tông số giá trị các tư liệu sinh hoạt này bao gôm:

Một là, giá trị tiĩ liệu sinh boạt về vật chất và tinh thân cân thiêt đê tái sản xuất sức lao động của công nhân;

Hai là, phí tổn đào tạo người công nhân;

Ba là, giá trị tư liệu sinh hoạt vật chất và tinh thân cân thiêt cho con cái người công nhân.

Giá trị hàng hóa sức lao động khác vói hàng hóa thông thường ở chô nó còn bao hàm cả yếu tố tinh thần và lịch sử.

Giá trị sử dụng hàng hóa sức lao động được thể hiện ra trong qua trình tiêu dùng sức lao động, tức là quá trình lao động của người công nhân. Hàng hóa sức lao động là loại hàng hóa đặc biệt, do đó nó củng có giá trị sử dụng đặc biệt khác với hàng hóa thông thường: hàng hóa thông thường sau quá trình tiêu dùng và sử dụng thì cả giá trị lẫn giá trị sử dụng của nó đều biến mất theo thời gian. Trái lại, quá trình tiêu dùng hàng hóa sức lao động, lại là quá trình sản xuât ra một loại hàng hóa nào đó, đồng thời là quá trình tạo ra một giá trị mới lón hơn giá trị của bản thân hàng hóa sức lao động. Phần lớn hơn đó chính là giá trị thặng dư mà nhà tư bản chiếm đoạt của công nhân. Như vậy, giá trị sử dụng hàng hóa sức lao động là nguồn gốc của giá trị và giá trị thặng dư, nghĩa là nó có thê tạo ra giá ữị mới lớn hơn giá trị của bản thân nó. Đó là chìa khóa đê giải thích mâu thuẫn công thức chung của tư bản. Chính đặc tính này đã làm cho sự xuất hiện của hàng hóa sức lao động jtrở thành điều kiện để tiền tệ chuyển hóa thành tư bản.