Câu 14: Đặc điểm hệ tiêu hóa của trẻ em:

Cơ quan tiêu hoá trẻ em gồm: miệng thực quản, dạ dày, ruột, gan, túi mật tụy.

5.1. Miệng:

Miệng trẻ sơ sinh nhỏ, lưỡi tương đối lớn, rộng, dày. có nhiều nang tân và gai lưỡi. Niêm mạc miệng mềm mại, tuyến nước bọt đến 3 - 4 tháng tuổi mới hoàn thiện nên ở trẻ sơ sinh có ít tước bọt, dễ viêm tưa. Tháng thứ 3 - 5 thì nước bọt tiết nhiều do kích thích của mầm răng.

5.2 Thực quản:

Thực quản tương đối dài, cơ và tổ chức đàn hồi phát triển kém.

Đo chiều dài thực quản từ răng tới tâm vị:

X = 1/5 chiều cao + 6,3 cm.

Đường kính lòng thực quản:

Dưới 2 tháng ; 0,8 - 0,9 cm.

2 - 6 tháng : 0,9 - 1,2 cm.

9 - 18 tháng : 1 ,2 - 1 ,5 cm

2 - 6 tuổi : 1,2 - 1.7 cm.

5.3. Dạ dày

ở trẻ sơ sinh, dạ dày nằm cao và nằm ngang, hình tròn; cuối năm thứ nhất thìcó hình dài thuôn; từ 7 - 11 tuổi thì giống hình dạng dạ dày người lớn.

Cơ dạ dày phát triển yếu, nhất là cơ thắt tâm vị, do đó sau ăn tre hay bị nôn, trớ.

Dung tích dạ dày:

Sơ sinh : 30 - 35 ml

3 tháng : 100 ml

12 tháng . 250 ml

5.4. Ruột:

Ruột trẻ em tương đối dài.

Chiều dài của ruột gấp 6 lần chiều dài. cơ thể (bằng chiều dài lúc trẻ ngồi + 10 cm)

trẻ còi xương thì ruột dài hơn vì mất cường tính.

Lớp cơ ở ruột chưa phát triển và niêm mạc ruột có nhiều mạch máu. Trực tràng tương đối dài và niêm mạc lỏng lẻo nên dễ bị sa trực tràng khi bị lỵ, táo bón, ho kéo dai v.v

Ruột thừa của trẻ em không cố định, thường nằm sau manh tràng, do đó khi bị viêm khó xác định triệu chứng.

Mạc treo của ruột dài nên trẻ dễ bị lồng ruột xoắn ruột.

5.5. Gan:

Gan trẻ em tương đối lớn .

trọng lượng- gan nặng khoảng 4% trọng lượng cơ thể (người lớn là 2,4%).

Trẻ sơ sinh gan nặng khoảng : 130g.

1 tuổi : 325g .

15 tuổi: 1200g.

Thùy phải của gan phát triển mạnh hơn thùy trái. Ở trẻ < 5 tuổi, ta có thể sờ thấy gan dưới bờ sườn 1 - 2 cm.

nhu mô gan ít phát triển nhưng các mạch máu lại phát triển mạnh, kích thước tế bào gan nhỏ và chức năng gan chưa hoàn chính nên trẻ dễ bị nhiễm trùng, nhiễm độc, dễ bị rối loạn chức năng gan; đến 8 - 9 tuổi thì chức năng gan và cấu trúc gan thới như của người lớn.

5.6. Mật:

Mật được bài tiết từ tháng thứ 2 của thời kỳ bào thai.

Trong mật trẻ sơ sinh có ít a xít mật nhưng có nhiều chất nhày, nước và sắc tố.

5.7. Tụy tạng:

+ Kích thước tuỵ ở trẻ sơ sinh nhỏ hơn người lớn 25-30 lần.

trọng lượng tụy ở trẻ sơ sinh khoảng 2-4g.

trẻ 10 tuổi khoảng 20g.

Trẻ 15 tuổi khoảng 30g.

Về chức năng tụy bài tiết vào tá tràng những enzym như tripsin, lipase, amilase

Trẻ sơ sinh có đậm độ trypsin chỉ bằng 1/10 trẻ 1 tuổi.

Lipase ở trẻ em cũng ít hơn người lớn nhất là trẻ đẻ non.

Amilase có từ tháng cuối cùng của thời kỳ thai nhi và hoạt tính đầy đủ vào 2 tuổi.