3. Tội cưỡng đoạt tài sản (Điều 135 Bộ luật hình sự)

 a. Định nghĩa

  Cưỡng đoạt tài sản là hành vi đe doạ dùng vũ lực hoặc có thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần người khác nhằm chiếm đoạt tài sản.

 b. Dấu hiệu pháp lý

 - Khách thể: tội phạm này xâm phạm quan hệ sở hữu và quan hệ nhân thân của người quản lý tài sản. Đối tượng của tội phạm này là chủ sở hữu hoặc người quản lý tài sản và tài sản.

- Khách quan: 

Người phạm tội có hai loại hành vi là: đe doạ “sẽ” dùng vũ lực (không “tức khắc” như tội cướp tài sản) hoặc thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần người khác. Dù thế nào đi nữa thì hành vi đe doạ hay thủ đoạn khác cũng chưa đến mức khiến chủ sở hữu hoặc người quản lý tài sản bị tê liệt ý chí kháng cự. Nhìn chung, người bị hại có thể không giao nộp tài sản nếu không muốn (có thể đi báo cơ quan Nhà nước, tìm cách khác…mà không cần giao tài sản ngay). Tuy nhiên, do lo sợ đến sự an nguy của mình, người thân mình nên người quản lý tài sản phải nộp tài sản. Đó là dấu hiệu phân biệt giữa tội này với tội cướp tài sản. Tài sản trong tội phạm này có thể là hiện vật, giấy tờ có giá trị hay chữ ký trị giá được bằng tiền. 

Đây là tội phạm có cấu thành tội phạm hình thức nên tội phạm hoàn thành khi người phạm tội có hành vi đe doạ “sẽ” dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần người khác nhằm chiếm đoạt tài sản, không cần người phạm tội đã chiếm được tài sản hay chưa.

- Chủ quan: là lỗi cố ý trực tiếp. Mục đích vụ lợi (nhằm chiếm đoạt tài sản) là dấu hiệu bắt buộc của tội phạm này. Nếu không có mục đích này thì không cấu thành tội cưỡng đoạt tài sản. Mục đích này có thể hình thành trước, trong khi hành vi đe doạ “sẽ” dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần người khác.

 - Chủ thể: là bất kỳ ai có năng lực trách nhiệm hình sự theo luật định. Tuy nhiên, người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự theo khoản 2, 3 và 4 Điều này.