Sáng sớm tinh mơ, khí trời mát mẻ vì đêm qua mưa lớn. Bầy gà sau hè nhà bà Tư Thì cục ta, cục tác đi qua đi lại. Mấy cái dấu chân gà in đầy trên đất xốp, luống rau càng cua tươi xanh rói. Mới có hơn bốn giờ sáng mà trong bếp nhà bà đã lục đục. Cô Mã từ trong bưng ra mâm cơm, đem lên nhà trên đặng chút bà Tư uống trà trong phòng xong thì cả nhà bắt đầu ăn sáng. Cô Giải thì cụm ca cụm cụi, nấu miếng xôi gấc. Cô ba đi vào sau khi đặt mâm lên nhà trên. Nhìn em gái ngồi chăm chú trước cái lò nung, trông chăm chú ghê nơi nên cô hỏi chọc ghẹo.

"Ủa tư, mần chi vậy?".

Cô Giải ngước lên.

"Em nấu xôi gấc, hôm qua con Bưởi ra chợ thấy gấc rẻ nên mua về để một đống kia kìa. Không ai quan tâm để mấy bận nữa nó hư sao. Nên em nấu tí xôi".

"Nấu đặng đem qua cho anh Yết chứ gì?".

"Không phải nha, em nấu cho nhà mình ăn nữa chứ bộ".

Nom cái điệu giả đò của cô Giải, cô ba cũng hông nỡ vạch trần. Cô kéo tay áo bà ba xuống cho ngay ngắn, rồi đi lên nhà trên. Trước khi đi lên còn nói.

"Vậy mần lẹ lẹ lên ăn cơm nghen".

Cô Nữ lúc này mới ra khỏi phòng, tóc cô ngắn ngủn nom bù xù, trông giống như cô sáu lại quên mất phải chải đầu. Cô Mã thấy thế nhíu mày, hông có ưng xíu nào hết. Con gái con đứa phải cho gọn gàng tươm tất, đó luôn là điều mà cô lúc nào cũng nhắc nhở các em. Cô ba kéo cô Nữ ngồi lên li quăng, lấy cái lược trong hộp trang sức trên đầu tủ. Nhẹ nhàng chải tóc cho em. Vừa chải cô vừa thủ thỉ.

"Hồi xưa toàn chị chải tóc cho bây, giờ tóc ngắn rồi bây cũng quên không thèm chải. Vậy để chị chải cho".

Cô Nữ cười hì hì.

"Em quên mãi, cứ sáng ra nhìn vào gương hông thấy tóc loà xoà là hông nhớ luôn".

"Vậy ai mượn bà hồi đó cắt tóc chi? Ngu ơi là ngu á".

Câu Ngưu đi ngoài vào cậu nói, mới sáng sớm mà cậu đã ra trước sân chạy mấy vòng, người còn lấm tấm mồ hôi. Thấy chị ba đang chải tóc, cho bà sáu cậu không nhịn buộc miệng nói vài câu. Vì hồi đấy cậu cũng thích bà sáu để tóc dài, vậy mà vì thằng cha út nhà hội đồng Ơn mà cắt phăng đi. Phải, cậu thấy bà chị cậu ngu ơi là ngu, việc gì phải chăm chăm cái thằng cha nhà ông hội. Rồi nhịn ăn, cắt tóc, cỡ người vừa đẹp vừa giỏi như chị của cậu chỉ cần ra đường một cái bao anh theo sau. Chẳng qua là bà ấy không chịu thôi, chứ bạn học cậu đầy đứa mê bả chết lên chết xuống.

"Thằng kia nha, đừng có khịa chị. Cẩn thận chị mách má cho mày ra đê".

Cậu Ngưu ngạc nhiên.

"Gì, em làm gì mà bà méc má. Hổng làm gì hết".

Cô Nữ cười khẩy, à ha cái thằng nhỏ này nó vẫn chưa ngộ ra được rằng nó làm quấy cái chuyện chi.

"Bà giáo mà bữa trước đến phòng chị khám. Bảo mày đi học chỉ lo ăn chơi thôi, tối ngày trốn ra chợ. Má mà biết ha, là mày tiêu".

Cô Mã nghe thế, mắt giận đăm đăm nhìn cậu Ngưu. Thân là đàn ông con trai phải biết tu chí lớn. Người ta nói tề gia, trị quốc, bình thiên hạ. Vậy mà đứa em trai này của cô, cứ long ba long bong hết chỗ nói.

"Út, sao hư vậy?".

Cậu Ngưu gãi đầu, cậu lắp ba lắp bắp.

"Do tụi kia nói rủ, chứ út đâu có muốn đi đâu chị ba".

"Hông có muốn đi, thì không ai rủ mình được hết á" Cô ba Mã nói chắc nịch.

Cậu Ngưu không cãi được, cậu tức cậu lè lưỡi chọc tức với cô Nữ. Ai dè cô cũng đâu có vừa, cô giơ nắm đấm lên nhá cậu.

"Chà nay nhà mình đông đủ quá vậy".

Tiếng cậu năm Tử vọng ra ở sau. Cậu đi vào nhà đặt cuốn sách lên bàn, tiện tay gỡ luôn mắt kính. Cậu Ngưu thấy anh liền chạy ra đứng sau lưng, chỉ thẳng mặt cô Nữ.

"Anh năm, bà chằn đó ăn hiếp út á".

Cậu Song Tử cười, cậu vỗ tay lên tay em. Ý muốn nói đừng có chỉ chỏ vô mặt chị, cậu Ngưu dường như biết. Nên cậu xị mặt bỏ tay xuống, khiến cho cô Nữ càng đắc ý hơn. Cô nói với giọng điệu châm chọc.

"Thấy chưa, anh Tử thương chị hơn thương mày nha".

"Con bé Nữ này, đừng có nói vậy" Cậu năm ngăn cô Nữ. Làm cô im bặt, không dám nói gì. Dù sao trong nhà trị được cô Nữ chỉ có gia trưởng và anh chị. Còn cỡ thằng Ngưu cô đánh một cái là ra đê nằm.

Cậu Ngưu cười đắc chí, nào ngờ nụ cười của cậu bị dập tắt bằng câu hỏi chất vấn của anh năm Tử.

"Hôm trước sao út liều vậy? Đất nước tình hình bất ổn, ngày nào cũng có người vì lợi ích dân tộc mà hy sinh. Nếu ai cũng vì bất bình mà đi vào chỗ chết, để trả thù. Vậy còn ai ở lại để nối tiếp ý chí của người đã mất, em được tía má cho đi học đàng quàng. Thì phải biết nhìn xa trông rộng, chứ không phải bồng bột bốc đồng. Nếu muốn trả thù thì sử dụng cái đầu, chứ không phải là vũ lực".

Cậu Ngưu nghe anh nói trong lòng cảm thấy ngổn ngang muôn phần. Đúng là cậu tức giận vì Viên ra đi dưới họng súng của bọn Ngụy đê hèn, nhưng nghĩ lại ngày hôm đó nếu không có Phạm Sư Tử thì có lẽ người tiếp theo sẽ là cậu. Cậu yêu nước lắm, cậu muốn cứu đồng bào lắm. Thử hỏi ai là học sinh, những người tiếp cận tri thức mới mà không nung nấu điều đó. Chắc có lẽ anh năm đã đúng khi nhận sẽ về việc làm của cậu.

"Nếu hôm đó không có cậu hai nhà hội đồng thì bây giờ có lẽ thằng em mày không đứng đây được đâu" Cô Giải ở dưới nhà sau đi lên, cô đặt nồi xôi gấc lên miếng lót nồi.

"Ừ đúng rồi, bớt ghét người ta đi. Lo mà cảm ơn người mới đúng" Cô Nữ nói thêm vào.

Cậu Ngưu nghe vậy, cậu bĩu môi.

"Hông bao giờ đâu nghe, trừ khi nào ổng không còn ve vãn chị ba nữa thì lúc đó em suy nghĩ lại".

"Người ta đâu có ve vãn" Cô Mã lí nhí.

"Đúng rồi, nhà hội đồng là cậu hai Tử tốt nhất rồi. Cậu học cao lại còn biết điều" Cô Nữ nói.

"Đúng là học cao thật, những năm cậu còn học với anh hai Bình. Cậu rất hay qua trao đổi với anh hai về chuyện kinh tế, chính trị. Nói rất rõ ràng, mạch lạc. Nom cũng là con người có học thức thâm sâu" cậu Năm gật gù đồng ý.

Cô Mã nghe mấy em nhận xét về cậu, mà tự nhiên thấy vui vui. Giống như cô tự hào về cậu vậy, đôi lúc cô cũng hay hỏi rằng liệu tình cảm cô dành cho cậu là gì? Liệu chỉ là sự cảm kích, ngưỡng mộ hay chỉ là thiện cảm vì cậu là bạn của anh trai cô.

Bà Tư Thì bước vào, bà vừa vào các cô các cậu đứng hết lên. Người làm thì cúi người xuống hết, bà gật đầu ra điệu cho ngồi thì mấy cô cậu mới dám ngồi. Vừa ngồi xuống bà đã ho khan mấy tiếng.

"Nhắc một lần nữa cho mấy đứa con gái nhà này nhớ. Nữ nhà họ Trần, gả mười phương nhưng không bao giờ gả cho nam nhà họ Phạm. Mơ tưởng cái gì, nghĩ ngợi cái gì tôi biết hết. Các cô các cậu là con tôi, tôi đẻ ra được thì mấy cô nghĩ gì tôi cũng biết. Đừng để cho các nhà đó có cơ hội đặt chân vào nhà này".

Rồi bà ngước mắt nhìn cô Mã. Bà gằn giọng "Nhớ chưa".

Cô Mã thấy má nhìn mình, gật đầu nói lí nhí "Dạ".

Cô Nữ đặt tay lên tay chị, tỏ điều an ủi.

Cô Giải nghe má nói, cảm giác bữa cơm này không còn vui vẻ nữa nên cô không ăn nữa, cô đặt đũa xuống bê nồi xôi lên. Hướng về phía bà Tư Thì.

"Thưa má con qua nhà bác Sáu Đăng, gửi bác chút xôi ăn lấy thảo rồi con về".

Bà Tư Thì nhìn chén cơm còn đầy của cô. Không nói gì, chỉ gật đầu. Bà biết rõ tính từng đứa một. Con Mã thì hiền lành, con Nữ thì có mặt chua ngoa, còn con Giải thì lại là đứa tính tình bộc trực. Hễ có gì nó không vừa ý nó sẽ nói ra ngay, chứ không phải là im ỉm chịu đựng như con Mã.

Nghĩ tới bà thở dài, cho do gen nhà bà mạnh quá. Nên con cái ít nhiều mang luôn cái tính ngang ngạnh, ương bướng của bà. Đôi khi nói nó không nghe bà mới hiểu cảm giác của ông bà ngày trước.

Thằng Lĩnh nó chạy từ ngoài nhà vào trong, mưa lấc phất làm áo bà ba nó ướt nửa. Nó nói vọng vào, vì không dám vào nhà lúc cả nhà bà đang dùng cơm.

"Cô Mã ơi có thư của cô nè, bưu tín mới vừa đánh qua đó cô".

Mã nghe thế, đặt đũa gọn gàng trên chén. Chặp tay trước đùi, thưa má rồi đi ra.

Thấy cô ra Lĩnh lấy lá thư giấu trong áo vì sợ mua ướt đưa cho cô. Nhẹ nhàng mở lá thư ra, chỉ vỏn vẹn vài dòng.

"Ngày mốt Hai Bình về đến Phước Tuy, nên nhờ tôi thông báo cho Mã".

Cô Mã nhìn thư vui khôn xiếc vui vì anh trai sắp về, cũng vui vì người gửi thư. Cô chạy ùa vào, quên luôn cái lễ nghi hằng ngày. Mặt mày cô tươi rói, thông báo cho em nhỏ và má một tin vui không tả.

"Anh Bình sắp về rồi má. Ảnh nhờ người đánh điện tín về, nè má".

Bà Tư Thì nghe tin con sắp về thì lòng vui mừng khôn xiếc. Cả bữa cơm bà cứ nói cười với các con mãi.

Thấm thoát cũng đã qua buổi sớm, mặt trời chói chang trên đỉnh đầu. Trưa ở Phước Tuy vừa nóng, vừa gió. Cậu Ngưu nay được nghỉ học, theo thói quen cậu liền đi ra chợ huyện chơi. Nào ngờ đâu cậu bắt gặp hình bóng nhỏ bước ra từ tiệm tóc. Nhưng mái tóc dài thướt tha của cô đâu rồi.

"Bình sao Bình lại ở đây?" Cậu Ngưu nắm lấy tay Bình kéo cô lại.

Đoạn Bình nghe thấy tiếng xì xào xung quanh.

"Ủa cái thằng nhỏ đó là cậu út nhà bún mộc đúng hông?".

"Ừ nó đó, ban ngày ban mặt nắm tay nắm ơ đồ. Đúng là mấy thằng công tử chỉ có dụ gái nhà lành thôi".

Thiên Bình nghe thế nên cô kéo tay cậu ra. Cậu nhíu mày nhìn cô, ấy thế mà cô né tránh ánh mắt của cậu. Cậu nhìn mấy người xung quanh, họ chỉ chỉ chỏ chỏ. Vậy mà lúc mắt cậu đanh lại, ai cũng im thin thít. Cậu nắm tay kéo tay cô ra bờ sông gần đấy.

"Bình sao vậy? Tại sao tôi hỏi mà Bình im re vậy? Hông lẽ vì mấy lời người ta nói, đi với tôi bị sợ người ta dị nghị vậy?".

Cô Bình đưa mắt nhìn cậu, nhưng rồi cô cũng không nói gì. Cứ thế mà im lặng hồi lâu. Cậu trông cũng không nhịn được mà hỏi tiếp.

"Tại sao Bình lại cắt tóc đi vậy? Không phải Bình nói với tôi Bình quý tóc của mình lắm sao?".

Cô cắn môi dưới, giống như đang cố kiềm chặt lại những cô nói.

"Em về đây, anh Ngưu cũng chóng về đặng bà lo".

Nói rồi Bình quay lưng đi một mạch. Làm lòng cậu tức ghê gớm, tại sao đến giờ phút này cô vẫn đối với cậu như người xa lạ. Cậu Ngưu đuổi theo, cậu nắm tay kéo cô lại.

"Bình không được đi, Bình phải nói cho tôi nghe. Bình không thể đối xử với tôi như vậy được".

Thiên Bình đứng lại, cô lắc đầu, hét lớn lên. Cô quay lại nhìn vào mắt cậu, cô nói. Mắt cô ươn ướt.

"Anh Ngưu muốn biết sao? Mấy ngày nay đoàn không hát được một ngày nào. Dọn ra thì bị người ta đuổi đi, ăn còn không cơm mà ăn. Sắp chết đói đến nơi rồi, em không bán tóc đi thì tiền đâu mà cầm cự".

"Bình..." Cậu Ngưu ngỡ ngàng, cậu tiến về phía cô.

Nào ngờ cô khóc, cô lùi lại. Cô không muốn cậu lại gần, giọng cô khản đặc vì tiếng nấc.

"Em không muốn đối xử với anh Ngưu như vậy. Nhưng em không xứng với anh, em cho cùng cũng chỉ là hạng người tầm thường. Làm sao mà xứng với thân phận quyền quý như anh".

Cậu năm lấy tay cô, cậu kéo cô vào lòng. Từ lần đầu gặp cô, cậu biết lòng mình thương cô. Cậu hiểu rõ hơn ai hết rằng khi cô theo cha mẹ xa xứ, cậu sống như thế nào. Không có lý tưởng, không hứng thú với học hành thậm chí là chơi đùa. Cậu chỉ muốn gặp cô thôi. Sau bao ngày trông ngóng cuối cùng cậu cũng được gặp cô, vậy mà bây giờ cô lại nói với cậu những câu này.

Cậu vuốt tóc cô, cô khóc ước vai áo sơ mi của cậu. Nhưng giống như khi dựa vào vai cậu, một loạt hình ảnh kéo về trong đầu cô. Bình đẩy cậu ra, cô nói.

"Anh tha cho em đi, coi như mình không là gì của nhau hết. Em có cuộc sống của em, anh quay về làm thiếu gia của anh. Không cần phải vướng vào người như em".

Cô không cho cậu cơ hội níu cô lại, cô quay lưng rời đi. Bỏ cậu ở đó lòng như ai oán.