Câu 5: Phân tích nội dung mối quan hệ biện chứng giữa cái chung và cái riêng,ý nghĩa phương pháp luận?

Trả lời: . Phân tích:

Phạm trù cái riêng dùng để chỉ 1 sự vật, 1 hiện tượng, 1 quá trình nhất định.

Phạm trù cái chung dùng để chỉ những mặt, những thuộc tính, những yếu tố,... tồn tại phổ biến ở nhiều sự vật, hiện tượng. Ngoài cái chung còn tồn tại cái đơn nhất, đó là những đặc tính, những tính chất,... chỉ tồn tại ở 1 sự vật, hiện tượng nào đó.

Tất cả cái riêng, cái chung và cái đơn nhất đều tồn tại khách quan, độc lập với ý thức của con người.

Cái chung chỉ tồn tại trong cái riêng, thông qua cái riêng mà biểu hiện.

Vd: trường ĐHSPKT là cái riêng biểu hiện cái chung là trường Đại học.

Cái riêng chỉ tồn tại trong mối liên hệ với cái chung, nó không thể tuyệt đối tách rời cái chung.

Vd: trường ĐHSPKT luôn phải đặt trong mối liên hệ với cái chung là trường Đại học, nó không thể là trường phổ thông hay trung tâm đào tạo.

Cái riêng là cái toàn bộ, phong phú, đa dạng hơn cái chung. Cái chung là cái bộ phận nhưng sắc sảo, bản chất hơn cái riêng.

Vd: khi nói trường ĐHSPKT là nói hệ thống đào tạo đại học và đào tạo ra các giảng viên về kỹ thuật. Còn nói đến trường đại học là ta nói đến một hệ thống đào tạo chuyên môn cao.

Cái chung và cái đơn nhất có thể chuyển hoá cho nhau trong những điều kiện xác định.

Vd: Tại đại hội sv của trường ĐHSPKT thì khi nhắc đến "sv trường ĐHSPKT", đây là cái chung. Còn tại đại hội học sinh sinh viên toàn quốc, thì khi nhắc đến "sv trường ĐHSPKT", đây là cái đơn nhất.

Ý nghĩa phương pháp luận:

+ Trong hoạt động của con người, phải nhận thức cái chung để vận dụng vào cái riêng cụ thể, để nắm bắt được cái chung thì phải xuất phát từ những cái riêng bởi chúng không tồn tại trừu tượng ngoài những cái riêng.

+ Cần phải cá biệt hóa cái chung trong mỗi hoàn cảnh, điều kiện cụ thể, khắc phục bệnh giáo điều, siêu hình, máy móc hay cục bộ, địa phương trong vận dụng cái chung để giải quyết các trường hợp cụ thể.

+ Trong hoạt động nhận thức và thực tiễn, phải biết tận dụng các điều kiện cho chuyển hóa giữa cái đơn nhất và cái chung theo những mục đích nhất định.