Câu 25: Phân tích những đặc điểm cơ bản của XHCN

Trả lời: Xã hội XHCN là một xã hội thay thế CNTB, một xã hội có đặc điểm là chế độ công hữu về tư liệu sx chủ yếu, không có tình trạng người bóc lột người, nền sx được kế hoạch hoá trên phạm vi toàn xã hội, là giai đoạn đầu của hình thái kinh tế xã hội CSCN.

CNXH tất nhiên là một xã hội đã trải qua thời kỳ quá độ lên CNXH thành công, khi đó nó sẽ mang các đặc trưng:

1. Cơ sở vật chất kỹ thuật của xã hội XHCN là nền đại công nghiệp.

Mỗi chế độ đều có cơ sở vật chất tương ứng, phản ánh trình độ kinh tế-kỹ thuật của chế độ đó, công cụ thủ công là đặc trưng cho cơ sở vật chất kỹ thuật của các chế độ tiền tư bản. CNTB đã chiến thắng chế độ phong kiến bằng năng suất lao động, thì CNXH muốn phủ định biện chứng CNTB chỉ bằng con đường xây dựng một xã hội có năng suất lao động cao hơn CNTB.

2. Xã hội XHCN đã xoá bỏ chế độ tư hữu TBCN, thiết lập chế độ công hữu về tư liệu sx chủ yếu.

Trong tác phẩm "tuyên ngôn của Đảng Cộng sản" thì Mác và Ăngghen đã khẳng định giai cấp vô sản sẽ lấy toàn bộ tư bản trong tay giai cấp tư sản và tập trung tất cả vào tay nhà nước. Nhà nước XHCN là nhà nước của nhân dân lao động, do đó nhân dân lao động sẽ làm chủ các tư liệu sản xuất của xã hội.

3. Xã hội XHCN tạo ra cách tổ chức lao động và kỷ luật lao động mới.

Khi tư liệu sx tập trung vào tay nhà nước, người lao động làm việc buộc phải hài hoà giữa lợi ích cá nhân và lợi ích tập thể, khi đó yêu cầu một tinh thần tự giác cao của toàn dân. Do nền sx của xã hội XHCN là đại công nghiệp vì thế ta cần một lực lượng lao động có trình độ cao, phong cách làm việc hết sức chuyên nghiệp, một kỷ luật lao động chặt chẽ. Để đươc như vậy ta cần làm tốt công tác tuyên truền, triệt để chống các tư tưởng cá nhân, tác phong của người sx nhỏ.

4. Xã hội XHCN thực hiện nguyên tắc "phân phối theo lao động", coi đó là nguyên tắc phân phối cơ bản nhất.

Tuy xã hội XHCH có nền sx phát triển, con người tự giác cao nhưng vẫn tồn tại những hạn chế nhất định. Do đó nguyên tắc "phân phối theo lao động" vẫn là cơ bản nhất, người lao động sẽ được nhận tư liệu tiêu dùng tương đương với thành quả lao động mà họ đóng góp cho xã hội. Ngoài ra, họ còn được hưởng những phúc lợi xã hội do nhà nước XHCN xây dựng: trường học, bệnh viện, hệ thống giao thông... Khi đó, bản thân người lao động sẽ nhận thấy giá trị lao động của họ là xứng đáng và càng thấy rõ sự quan tâm của nhà nước XHCN thì tinh thần tự giác sẽ càng được đẩy cao.

5. Nhà nước XHCN mang bản chất GCCN, tính nhân dân rộng rãi và tính dân tộc sâu sắc, thực hiện quyền lợi và lợi ích của nhân dân.

Nhà nước XHCN mang bản chất GCCN vì nó là tập quyền lực của giai cấp công nhận vào tay Đảng Cộng sản nhằm bảo vệ lợi ích nhân dân lao động và trấn áp các thế lực chống CNXH.

Nhà nước XHCN mang tính nhân dân rộng rãi vì tập hợp đại biểu của các tầng lớp nhân nhân, đó chính là đại biểu Quốc hội, qua đó cũng cho thấy quyền tự do dân chủ của nhân dân, và nhân dân tham gia ngày càng nhiều vào bộ máy chính quyền với tinh thần tự giác và tự quản ngày càng cao, các biện pháp trấn áp ngày càng giảm đến khi ko cần thiết nữa. Điều đó nhằm chuẩn bị cho sự tiêu vong của nhà nước khi bước lên giai đoang CNCS.

GCCN là lực lượng chính trong nhân dân, nên họ là đại diện chân chính cho dân tộc, nhà nước XHCN phục vụ lợi ích của GCCN là phục vụ lợi ích của dân tộc. Tuy nhiên, trong 1 dân tộc ngoài GCCN còn tồn tại nhiều tầng lớp và giai cấp khác, nên nhà nước XHCN cần thực hiện đoàn kết toàn dân tộc, đấu tranh để bảo vệ lợi ích chân chính của dân tộc.

6. Xã hội XHCN là chế độ đã giải phóng con người khỏi áp bức bóc lột, thực hiện công bằng, bình đẳng, tiến bộ xã hội, tạo những điều kiện cơ bản để con người phát triển toàn diện.

Khi chế độ tư hữu về tư liệu sx được xoá bỏ, toàn bộ tự liệu sx thuộc về tập thể và xã hội thì tất yếu sẽ không còn tình trạng người bóc lột người. Nhờ nguyên tắc "phân phối theo lao động" thì giá trị sức lao động của người dân sẽ được đền trả xứng đáng, công bằng và bình đẳng, khi đó tinh tần tự gíac được nêu cao, muốn nhận được nhiều tư liệu tiêu dùng khôgn còn cách nào phác là họ phải đóng góp nhiều cho xã hội. Muốn vậy buộc họ phải ko ngừng nâng cao trình độ, ra sức học tập để ngày càng hoàn thiện chính bản thân mình.