III- Tien cong trong chu nghia tu ban

1. Ban chat kinh te cua tien cong

O be ngoai cua doi song xa hoi tu ban, cong nhan lam viec cho nha tu ban mot

thoi gian nhat dinh, san xuat ra mot luong hang hoa hay hoan thanh mot so cong viec

nao do thi nha tu ban tra cho mot so tien nhat dinh goi la tien cong. Hien tuong do lam

cho nguoi ta lam tuong rang tien cong la gia ca cua lao dong. Su that thi tien cong

khong phai la gia tri hay gia ca cua lao dong, vi lao dong khong phai la hang hoa. So di

nhu vay la vi:

- Neu lao dong la hang hoa, thi no phai co truoc, phai duoc vat hoa trong mot hinh thuc cu the nao do. Tien de de cho lao dong vat hoa duoc la phai co tu lieu san xuat.

Nhung neu nguoi lao dong co tu lieu san xuat, thi ho se ban hang hoa do minh san xuat ra,

chu khong ban "lao dong".

- Viec thua nhan lao dong la hang hoa dan toi mot trong hai mau thuan ve ly luan

sau day: thu nhat, neu lao dong la hang hoa va no duoc trao doi ngang gia, thi nha tu

ban khong thu duoc loi nhuan (gia tri thang du); dieu nay phu nhan su ton tai thuc te

cua quy luat gia tri thang du trong chu nghia tu ban. Thu hai, con neu "hang hoa lao

dong" duoc trao doi khong ngang gia de co gia tri thang du cho nha tu ban, thi phai phu

nhan quy luat gia tri.

- Neu lao dong la hang hoa, thi hang hoa do cung phai co gia tri. Nhung lao dong

la thuc the va la thuoc do noi tai cua gia tri, nhung ban than lao dong thi khong co gia

tri. Vi the, lao dong khong phai la hang hoa, cai ma cong nhan ban cho nha tu ban chinh

la suc lao dong. Do do tien cong ma nha tu ban tra cho cong nhan la gia ca cua suc lao

dong.

Vay ban chat cua tien cong trong chu nghia tu ban la gia tri hay gia ca cua suc

lao dong, nhung lai bieu hien ra be ngoai thanh gia tri hay gia ca cua lao dong.

Hinh thuc bieu hien do da gay ra su nham lan. Dieu do la do nhung tinh hinh sau

day:

thu nhat, dac diem cua hang hoa suc lao dong la khong bao gio tach khoi nguoi

ban, no chi nhan duoc gia ca khi da cung cap gia tri su dung cho nguoi mua, tuc la lao

dong cho nha tu ban, do do be ngoai chi thay nha tu ban tra gia tri cho lao dong.

Thu hai, doi voi cong nhan, toan bo lao dong trong ca ngay la phuong tien de co tien sinh

song, do do ban than cong nhan cung tuong rang minh ban lao dong. Con doi voi nha tu

ban bo tien ra la de co lao dong, nen cung nghi rang cai ma ho mua la lao dong.

Thu ba, luong cua tien cong phu thuoc vao thoi gian lao dong hoac so luong san pham san xuat ra, dieu do lam cho nguoi ta lam tuong rang tien cong la gia ca lao dong.

Tien cong da che day moi dau vet cua su phan chia ngay lao dong thanh thoi gian

lao dong tat yeu va thoi gian lao dong thang du, thanh lao dong duoc tra cong va lao

dong khong duoc tra cong, do do tien cong che day ban chat boc lot cua chu nghia tu

ban.

2. Cac hinh thuc co ban cua tien cong

Tien cong co hai hinh thuc co ban la tien cong tinh theo thoi gian va tien cong

tinh theo san pham.

- Tien cong tinh theo thoi gian la hinh thuc tien cong ma so luong cua no it hay

nhieu tuy theo thoi gian lao dong cua cong nhan (gio, ngay, thang) dai hay ngan.

- Tien cong tinh theo san pham la hinh thuc tien cong ma so luong cua no phu

thuoc vao so luong san pham hay so luong nhung bo phan cua san pham ma cong nhan

da san xuat ra hoac la so luong cong viec da hoan thanh.

3. Tien cong danh nghia va tien cong thuc te

Tien cong danh nghia la so tien ma nguoi cong nhan nhan duoc do ban suc lao

dong cua minh cho nha tu ban. Tien cong duoc su dung de tai san xuat suc lao dong,

nen tien cong danh nghia phai duoc chuyen hoa thanh tien cong thuc te.

Tien cong thuc te la tien cong duoc bieu hien bang so luong hang hoa tieu dung va dich vu ma cong nhan mua duoc bang tien cong danh nghia cua minh.

Tien cong danh nghia la gia ca suc lao dong, nen no co the tang len hay giam

xuong tuy theo su bien dong cua quan he cung - cau ve hang hoa suc lao dong tren thi

truong. Trong mot thoi gian nao do, neu tien cong danh nghia khong thay doi, nhung

gia ca tu lieu tieu dung va dich vu tang len hoac giam xuong, thi tien cong thuc te se

giam xuong hay tang len.