1.4. Khái niệm về mạch điện hình sin 3 pha, mạch điện 3 pha đối xứng, mạch điện 3 pha không đối xứng

- mạch điện 3 pha là mạch điện gồm nguồn điện 3 pha, đường dây truyền tải và các phụ tải 3 pha.

+ Nguồn điện 3 pha gồm 3 nguồn 1 pha ghép lại. Trong thực tế nguồn điện 3 pha do máy phát điện xoay chiều đồng bộ 3pha sinh ra. Stato của máy phát điện đồng bộ có 3 cuộn dây,đặt lệch nhau trong không gian 1 góc 120độ. Mỗi cuộn dây của máy phát được gọi là 1pha dây quấn. rôto của máy phát điện đồng bộ là 1 nam châm điện, khi rôto quay, từ trường của roto cắt các thanh dẫn của dây quấn stato cảm ứng trong mỗi pha dây quấn 1 suất điện động xoay chiều hình sin. Các nguồn suất điện động cảm ứng này có biên độ bằng nhau, cùng tần số nhưng lệch pha nhau 1 góc 120độ tương ứng với thời gian 1/3 chu kỳ.

+Nếu chọn góc pha đầu của eA(eA là suất điện động cảm ứng trong cuộn dây AX) =0 thì suất điện động cảm ứng trong các cuộn dây có dang:

eA= Emax sinωt

eB = Emax sin(ωt-120o)

eC = Emax sin(ωt-240o)

+Nhìn vào đồ thị hình sin và đồ thị vectơ ta thấy tại bất kỳ thời điểm nào tổng các suất điện động cũng = 0

+Nguồn điện 3pha như trên gọi là nguồn điện 3 pha đối xứng

+Nếu mỗi dây quấn stato của máy phát điện đồng bộ với 1 tải có tổng trở

zA, zB, zC ta được hệ thống 3 mạch 1pha

không liên hệ hình 1-26

+Suất điện động, điện áp, dòng điện mỗi pha của nguồn hoặc tải gọi là suất điện

động pha, điện áp pha, dòng điện pha

ký hiệu là : ep, up, ip

+Nếu tổng trở các pha: zA=zB=zC và φA= φB= φC thì ta có tải 3 pha đối xứng.

-mạch điện 3 pha được gọi là đối xứng nếu có: nguồn suất điện động 3pha đối xứng, tổng trở các pha của đường dây cũng như của tải = nhau. Nếu thiếu 1 trong 3 điều kiện trên thì mạch 3pha đó gọi là mạch 3pha ko đxứng.

- trong mạch 3pha đxứng thì dòng điện chạy trong các pha cũng đxứng, trong trường hợp mạch có tính chất cảm thì:

iA=Imax sin(ωt-φ)

iB=Imax sin(ωt-120o-φ)

iC=Imax sin(ωt-240o-φ)

Nếu zA#zB#zC hoặc φA#φB#φC hoặc cả 2 thì ta có tải 3pha ko đxứng

1.5. Định nghĩa phương pháp nối dây hình Y và hình ∆ trong mạch điện 3pha; quan hệ giữa các lượng dây, pha

*phương pháp nối dây hình Y

- là pp nối 3điểm cuối của các pha của nguồn hoặc của tải lại với nhau, điểm nối chung ấy gọi là điểm trung tính

+ Xét TH mạch 3pha đối xứng,nguồn và tải nối sao

Vì ko có tổng trở đường dây nên: A≡A', B≡B', C≡C'. nghĩa là điểm đầu của các pha của nguồn và tải trùng nhau. Do đó điện áp trên các pha của tải cũng chính là điện áp pha của nguồn.

Mối quan hệ giữa Ud và Up: về giá trị hiệu dụng thì Ud=√3 Up

Nhìn trên hình ta thấy dòng điện dây cũng chính là dòng điện pha: Id=Ip

* phương pháp nối dây hình ∆.

- là pp nối điểm cuối của pha này với điểm đầu của của pha kia.

+Xét TH mạch 3pha cả nguồn và tải đều nối hình tam giac như hình sau:

Nhìn trên hình ta thấy: Ud = Up; Id=√3 Ip