Câu 2: P/tích định nghĩa vật chất của Lênin,nêu ý nghĩa của nó. Qua đó phân biệt vật chất và phi vật chất,vật thể và phi vật thể.

Trả lời: "Vật chất là một phạm trù triết học dùng để chỉ thực tại khách quan, được đem lại cho con người trong cảm giác, được cảm giác của chúng ta chụp lại, chép lại, phản ánh và tồn tại không phụ thuộc vào cảm giác"

Phân tích nội dung định nghĩa:

+ Lênin chỉ rõ "vật chất là một phạm trù triết học", như vậy phạm trù vật chất của triết học có tính khái quát nhất. Do đó, không được đồng nhất vật chất với tư cách là một phạm trù triết học với các dạng tồn tại cụ thể của nó, các dạng vật chất cụ thể có giới hạn, sinh ra và mất đi để chuyển hóa thành cái khác, còn vật chất nói chung là vô hạn, vô tận, không sinh ra, không mất đi.

+ Đặc trưng quan trọng nhất của vật chất là "thực tại khách quan", tức là tồn tại khách quan và không phụ thuộc vào ý thức của con người.

+ "Thực tại khách quan, được đem lại cho con người trong cảm giác, được cảm giác của chúng ta chép lại, chụp lại, phản ánh". Điều này nói lên rằng, thực tại khách quan (vật chất) là cái có trước, cảm giác của con người (ý thức) là cái có sau. Cảm giác của con người có thể "chép lại, chụp lại, phản ánh" được thực tại khách quan (vật chất). Như vậy thực tại khách quan không tồn tại trừu tượng mà tồn tại thông qua các dạng tồn tại cụ thể của mình và bằng cảm giác của mình con người có thể nhận thức được.

→ Rõ ràng là định nghĩa vật chất của Lê nin đã giải quyết được cả hai mặt của vấn đề cơ bản của triết học trên lập trường duy vật biện chứng!.

Ý nghĩa định nghĩa vật chất của Lê nin:

+ Định nghĩa vật chất của Lê nin đã chống lại được cả quan điểm duy tâm chủ quan, cả quan điểm duy tâm khách quan về vấn đề cơ bản của triết học và về phạm trù vật chất.

+ Nội dung định nghĩa vật chất của Lê nin đã khắc phục được tính chất trực quan, siêu hình, máy móc trong quan niệm về vật chất của chủ nghĩa duy vật cũ.

+ Định nghĩa về vật chất của Lê nin là cơ sở thế giới quan khoa học và phương pháp luận đúng đắn cho các nhà khoa học trong nghiên cứu thế giới vật chất.

+ Định nghĩa này còn là cơ sở khoa học cho việc xây dựng quan điểm duy vật biện chứng trong lĩnh vực xã hội.

Phân biệt vật chất với phi vật chất, vật thể với phi vật thể:

Theo định nghĩa vật chất của Lênin thì vật chất là cái tồn tại khách quan và không phụ thuộc vào ý thức con người, còn phi vật chất là ý thức, tinh thần, là sản phẩm của vật chất, là cái phản ảnh vật chất, là cái bị vật chất quyết định cả về nội dung lẫn hình thức biểu hiện.

Vật thể là dạng biểu hiện cụ thể của vật chất.

Vd: cái bàn, cuốn sách...

Phi vật thể là những hình thái biểu hiện của phi vật chất.

Vd: cái bàn bị gãy mất 4 chân, thì nó vẫn gồm những cấu tạo đó, nhưng biểu hiện của nó khác một cái bàn còn tốt, nên nó được ta nhận thức là cái bàn hư. Cái ta nhận thức được chính là phi vật thể.