Phục hình bán phần chuyển tiếp

1. Mục đích:

- Giữ yên các CQ cận phục hình ở vị trí s/lý ban đầu

- Giúp BN quen dần với phục hình toàn hàm tương lai

- Thực hiện việc c/bị tất cả các mặt mô, thẩm mỹ, TK khớp, TK cơ

- Dự đoán và đảm bảo việc thay thế mỗi R nhổ ko có nguy cơ nào đối với sự dính, nâng đỡ và vững của phục hình toàn hàm

- C/bị cho sự hợp tác tốt với BS

- Cho phép các CQ ngoại cảm thụ của hệ TK - niêm mạc thay thế dần các CQ cảm thụ bản thể của nha chu

- G/quyết được yếu tố t/g, làm nhẹ bớt ~ thay đổi đột ngột về s/lý, tâm lý. Giúp BN thích ứng dần với việc mất R. Góp phần cho BN tập quen với ~ biến đổi về thẩm mỹ và phát âm

2. Chỉ định

• Yếu tố tâm lý

- BN lo lắng, e sợ một cách khác thường việc mất ~ R cuối cùng

- BN quá nhạy cảm khi nhổ R

• ~ yếu tố khác

- Mức độ tiêu x. nhiều khiến BS phải dè dặt khi làm phục hình toàn hàm

- Tương quan 2 hàm xấu bẩm sinh

- Có ~ phả xạ có đk sai về vị trí, cử động HD

- Cần thiết có phẫu thuật tiền phục hình

- Kích thước dọc giảm bất thường

- Lý do nghề nghiệp BN

3. Kỹ thuật

a. TH1: BN yêu cầu làm phục hình bán phần với dự định sau này làm phục hình toàn hàm

• Ng/tắc thực hiện khuôn sau cùng

- Thì cá nhân phải có đúng yêu cầu như phục hình toàn hàm. Ở ~ vùng còn R phải hở với niêm mạc, được đục lỗ

- Bờ thìa dày, tròn

- Tránh nơi bám cơ, dây chằng

- Bao phủ toàn bộ phần tĩnh của nền nhựa, cả lồi cùng với tam giác hậu hàm

- Vững khi cử động môi, má, lưỡi

TH hàm khung, khuôn phải được lực cắn để có thể lấy khuôn mô ở vị trí phục hình sẽ chiếm khi nhai. Cách này cho phép dự kiến và bù trừ độ co giãn khác nhau giữa màng nha chu của các R còn lại và niêm mạc - sợi

Có thể dùng lực ngón tay trong TH BN khó hợp tác (điếc nặng...) hoặc tương quan 2 hàm khó x/đ do RL phản xạ cắn

• Kỹ thuật lấy khuôn

- Kỹ thuật thứ 1: dùng thìa cá nhân để hở chỗ còn R, làm thêm gối sáp ở vùng mất R có chiều cao = kích thước dọc ở tư thế nghỉ s/lý trước khi lấy khuôn. Lấy khuôn dưới lực cắn = alginate

• Chỉ định (~ TH rất thuận lợi):

Sống hàm rộng, tiêu x. ít, mô phủ dày, dính

Chất lượng x. nền tốt (cản quang nhiều)

Tương quan 2 hàm tốt

- Kỹ thuật thứ 2: Thìa cá nhân như kỹ thuật 1, chỉ khác ở vật liệu (ZOE và élastomère), cách thực hiện

• Đầu tiên, phủ ZOE lên vùng mất R, cho cắn để lấy khuôn. Cắt bỏ phần dư ở vùng còn R. Quét keo dán cao su

• Trộn đồng thời ZOE và élastomère, phủ ZOE lên phần mất R và élastomère lên vùng còn R để lấy khuôn

- Kỹ thuật thứ 3: thìa cá nhân như trên

• Lần đầu: lấy khuôn đoạn mất R = élastomère loại nặng/tb dưới lực cắn

• Lần 2: phủ toàn bộ thìa = élastomère loại nhẹ và lấy khuôn dưới lực cắn

Chỉ định kỹ thuật 2, 3: ~ TH ít thuận lợi

• Đoạn mất R tiêu x. ko đều (do phục hình cũ làm ko thăng =, nhổ R lâu ko làm phục hình)

• Tương quan 2 hàm ko tốt

• X. nền kém calci hóa

• Mô che có tính chịu được nén, ko đồng đều, ít dính vào x. bên dưới

- Kỹ thuật 4

Chỉ định: như TH trên và thêm

• Tiêu x. nhiều

• Khó thực hiện tương quan 2 hàm ở vùng R trước = 1 thìa cá nhân dưới áp lực nhai

Cách thực hiện

• Đúc 1 khung kim loại trước trên mẫu sơ khởi. Làm 2 yên = nhựa tự cứng với gối sáp ở trên, điều chỉnh tương quan 2 hàm

• Mặt trong yên phủ ZOE/elastomere năng, lấy khuôn dưới lực cắn

• Đặt khuôn trên mẫu sơ khởi đã cưa đoạn mất R, đổ mẫu

- Kỹ thuật 5

• Làm hàm giả từ khuôn lấy với alginate rất đặc. Cho BN mang 2-3 tuần sau có sự lún mô bên dưới và xáo trộn KC. Đặt nhựa mềm lấy khuôn vào mặt n/mạc của hàm. BN trở lại sau 2-3 ngày. Thay lớp nhựa 2-7 lần đến khi mô được cải thiện, mở rộng và ko đau ở đường chéo trong hoặc lồi x.

Chỉ định: TH rất khó

• BN đã chịu ~ hậu quả xấu do hàm giả, mang tâm lý ko tốt cho việc làm hàm giả

• Nền nhựa bị tổn thg do phục hình cũ, cần c/bị mô

• Giảm bất thường khoảng trống thụ động hữu ích giữa má, môi, lưỡi do mang lâu 1 phục hình ko đúng quy cách

• Có ~ phản xạ cắn khớp ko trùng với tương quan tâm

• Cần nâng dần kích thước dọc đã bị hạ thấp từ nhiều năm nay

• Sau khi mang phục hình bán phần chuyển tiếp 1 t/g, có thể R sẽ được nhổ, R nhổ sẽ được thay thế như sau:

- Trước khi nhổ R, lấy khuôn toàn bộ hàm có cả hàm giả = alginate

- Phục hình vẫn được giữ trong khuôn, chỗ R nhổ được phủ đầy nhựa cùng màu R

- Sau khi nhựa cứng đem đổ mẫu

- Làm lợi giả

- Sau nhổ R, phục hình sẽ được lắp ngay

b. TH2: BN đã có phục hình nhưng sai, bề mặt nền tựa teo nhiều

- Nếu BN phàn nàn ko ăn nhai được, phải làm 1 phục hình bán phần chuyển tiếp đúng ng/tắc

- Nếu BN thích nghi với phục hình dù ko hoàn hảo. Khi đó phải biến đổi phục hình từ từ:

• Đầu tiên, sửa chữa KC: phủ 1 lớp nhựa tự cứng cùng màu lên mặt nhai R giả. Điều chỉnh đúng tương quan tâm, tương quan ngoại tâm

• Khi BN thích nghi với KC mới, tạo đầy đủ g/h bờ hàm: nới rộng dần nền hàm = cách dùng nhựa chậm đông thêm vào nhiều lần

c. TH3: BN chưa mang phục hình lần nào, ko có yêu cầu làm PH bán phần. BN ko có k/năng chịu vật lạ trong miệng:

- Đầu tiên, c/bị tâm lý BN: giải thích cho BN hậu quả mất R

- Phục hình lúc đầu được giảm bớt thể tích cho BN quen dần mới nới rộng ra thêm