2. Hoàn cảnh ra đời, nội dung và ý nghĩa Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng (2/1930)? Điểm khác so với Luận cương chính trị tháng 10/1930 ?

Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng là một cương lĩnh đúng đắn và sáng tạo theo con đường cách mạng Hồ Chí Minh, phù hợp với xu thế phát triển của thời đại mới, đáp ứng yêu cầu khách quan của lịch sử, nhuần nhuyễn quan điểm giai cấp và thấm nhuần tinh thần dân tộc.

a. Hoàn cảnh ra đời:

Cương lĩnh do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc soạn thảo được thông qua tại Hội nghị hợp nhất các tổ chức Cộng sản được coi là Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng.

Tại Hội nghị hợp nhất ngày 3/2/1930. Đảng ta đã nhận định rằng: Một Đảng thống nhất cần phải có cương lĩnh thống nhất để định hướng cho toàn Đảng, toàn dân trong công cuộc đấu tranh chống kẻ thù dân tộc và giai cấp, đưa cách mạng tới thắng lợi vì vậy Hội nghị thông qua chính cương sách lược vắn tắt do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo ⇒ Đây là Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng.

b. Nội dung cơ bản:

Phương hướng chiến lược: Trên cơ sở phân tích tình hình nước ta, Đảng chủ chương làm tư sản dân quyền Cách mạng, thổ địa Cách mạng, để đi tới XHCS.

Lực lượng cách mạng: Công nông là gốc của Cách mạng, tiểu tư sản, trí thức, trung nông là bè bạn của Công nông. Đối với những phần tử, những người chưa rõ phản CM phải ra sức thu phục hoặc trung lập họ.

Nhiệm vụ cụ thể:

+ Chính trị: Đánh đổ đế quốc, địa chủ phong kiến làm cho nước Việt Nam hoàn toàn độc lập, thành lập chính phủ công nông binh, tổ chức quân đội công nông.

+ Kinh tế: Thủ tiêu các hình thức quốc trái, tịch thu sản nghiệp lớn của bọn tư sản đế quốc để giao cho chính phủ công nông. Tịch thu ruộng đất của bọn địa chủ đế quốc chi cho dân nghèo. Bỏ sưu thuế, mở mang công nghiệp và nông nghiệp. Thi hành luật ngày làm việc 8h.

+ Văn hóa – xã hội: Dân chúng được tự do tổ chức, nam nữ bình quyền, phổ thông giáo dục theo hướng công nông hóa

Phương pháp cách mạng: CM giải phóng dân tộc Việt Nam phải tiến hành bằng bạo lực Cách mạng.

Quan hệ quốc tế: Cách mạng VN là một bộ phận của Cách mạng thế giới nhưng Cách mạng VN phải có tính tự lực tự cường, đồng thời phải có biết tranh thủ sự đồng tình ủng hộ của nhân dân thế giới khi có điều kiện.

Vai trò lãnh đạo: Cách mạng phải có Đảng lãnh đạo, Đảng phải có đường lối đúng đắn, có tổ chức mạnh, có mối liên hệ mật thiết với nhân dân và được nhân dân ủng hộ.

c. Ý nghĩa:

Lần đầu tiên CMVN có 1 cương lĩnh chính trị tuy rất ngắn gọn nhưng tương đối hoàn chỉnh đã phản ánh được những quy luật vận động, phát triển nội tại và khách quan của xã hội Việt Nam. Đáp ứng yêu cầu cơ bản và cấp bách của nhân dân ta, đồng thời phù hợp với xu hướng phát triển của thời đại.

Cương lĩnh thể hiện sự nhận thức, vận dụng đúng đắn, chủ nghĩa Mác-Lênin vào thực tiễn cách mạng Việt Nam.

Cương lĩnh là ngọn cờ tập hợp toàn dân và là cơ sở cho sự đoàn kết nhất trí trong nội bộ Đảng.

Cương lĩnh là vũ khí sắc bén của Đảng và nhân dân tiến hành cuộc đấu tranh cách mạng chống lại các kẻ thù của dân tộc và của giai cấp.

Cương lĩnh là cơ sở cho việc đặt nền móng sau này của Đảng, là cơ sở cho việc hoạch định đường lối sau này của Đảng.

d. Điểm khác của Luận cương chính trị tháng 10/1930 so với Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng

Luận cương tháng 10/1930 do Trần Phú soạn thảo, được thông qua tại Hội nghị Trung ương lần thứ nhất của Đảng, luận cương có 2 điểm khác biệt cơ bản so với cương lĩnh:

- Đặt nhiệm vụ chống phong kiến lên hàng đầu, sau đó mới đánh đuổi giặc Pháp: Luận cương đã không nêu rõ mâu thuẫn chủ yếu, chưa xác định được kẻ thù, nhiệm vụ hàng đầu ở một nước thuộc địa nửa phong kiến, không nhấn mạnh nhiệm vụ giải phóng dân tộc mà nặng về đấu tranh giai cấp và cách mạng ruộng đất.

- Chỉ xác định giai cấp vô sản và nông dân là hai động lực chính của cách mạng mạng tư sản dân quyền, trong đó giai cấp vô sản là động lực chính và mạnh, là giai cấp lãnh đạo cách mạng, nông dân có số lượng đông đảo nhất, là một động lực mạnh của cách mạng, chưa đánh giá đúng vai trò và khả năng cách mạng của các giai cấp khác ngoài công nông như tư sản thương nghiệp thì đứng về phía đế quốc chống cách mạng, còn tư sản công nghiệp thì đứng về phía quốc gia cải lương và khi cách mạng phát triển cao thì họ sẽ theo đế quốc. ⇒ Không đề ra được một chiến lược liên minh dân tộc và giai cấp rộng rãi trong cuộc đấu tranh chống đế quốc xâm lược và tay sai.

Nguyên nhân của những hạn chế đó là do nhận thức chưa đầy đủ về thực tiễn cách mạng thuộc địa và chịu ảnh hưởng của tư tưởng tả khuynh, nhấn mạnh một chiều đấu tranh giai cấp đang tồn tại trong Quốc tế cộng sản và một số Đảng cộng sản trong thời gian đó. Nhìn chung, Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng đúng đắn và hoàn thiện hơn so với Luận cương chính trị. Đồng chí Nguyễn Ái Quốc có cái nhìn liền mạch hơn khi chỉ rõ được mâu thuẫn cấp thiết nhất. Còn đồng chí Trần Phú tuy khởi thảo chi tiết hơn nhưng chỉ tập trung vào vấn đề giai cấp.

Cả hai văn kiện tuy còn nhiều điều khác biệt, song đều đóng vai trò rất lớn. Đó là sự chuẩn bị tất yếu, có tính chất quyết định cho những bước phát triển nhảy vọt trong tiến trình lịch sử của dân tộc ta, đồng thời là nền tảng cho việc xây dựng, phát triển và hoàn thiện lí luận, tư tưởng ngày nay.