思索间我们已经来到了雕像的下方，水流越来越急，我们看到在树根下的沼泽水流絮乱，下面不知道是什么情况，潘子让我们小心，说可能淤泥下的遗迹中有什么空隙通往地下。好比下水井口。

Trong lúc suy tư, chúng tôi đã đi tới bên dưới pho tượng, dòng nước ngày càng chảy xiết, chúng tôi nhìn thấy những xơ mướp rối nùi trong dòng nước đầm lầy bên dưới những rễ cây, không biết bên dưới đấy là như thế nào nữa. Phan Tử bảo bọn tôi cẩn thận, nói có khả năng trong di tích bên dưới lớp bùn lắng có khe hở nào đó thông xuống lòng đất. Giống như một miệng giếng ở dưới nước vậy.

胖子根本就没听进去，所有的注意力都被一边的石雕所吸引，矿灯在上面滑来滑去。

Bàn Tử vốn là nghe không lọt tai, tất cả sự chú ý đều bị pho tượng ở bên kia thu hút, đèn mỏ chiếu đi chiếu lại ở phía trước.

在焦距灯光下，我看到了更多的细节，石雕似乎是整块巨石雕刻而成的，很多地方已经残缺开裂，因为大量覆盖着的青苔，使得其看上去更加的诡异丑陋，这么近看，反倒感觉不出雕刻的整体是什么。

Ở khoảng cách gần dưới ánh đèn, tôi nhìn thấy được càng nhiều chi tiết hơn, pho tượng hình như là được điêu khắc trực tiếp từ một nguyên một tảng đá to tướng, ở nhiều chỗ đã bị rạn nứt tàn khuyết mất, bởi vì phần lớn đều bị rêu xanh che phủ, khiến nó càng tăng thêm vẻ quỷ quái xấu xí, nhìn ở khoảng cách gần như vậy mà vẫn không nhận ra được toàn thể pho tượng là cái gì.

看了几眼，胖子就把灯光朝水下照去，石像几乎是被包裹在两颗巨大的龙脑香树中间，沼泽之内的部分完全被树根残绕住了，还能看到，在水底比较深的地方，同时被包裹住的还有一些奇怪的影子，形状很不规则，缩在树根里面。不知道是不是石雕上的一部分。

Nhìn xem mấy lần, Bàn Tử liền chiếu đèn xuống dưới nước, pho tượng đá gần như bị bọc giữa hai cây họ Dầu khổng lồ, phần chân tượng chìm dưới đầm lầy đã hoàn toàn bị rễ cây siết chặt, vẫn còn nhìn thấy được, ở nơi khá sâu dưới nước, còn có mấy cái bóng đen bị bọc kín nữa, hình dạng không theo quy tắc nào cả, kẹt chặt bên trong lớp rễ cây. Không biết có phải là một phần của pho tượng đá hay không nữa.

胖子看了半天，都无法看清楚那是什么，而且我还发现奇怪，为什么四周的树根都能被矿灯照的这么清楚，那东西怎么照却都是个影子，再照我们才恍然大悟，原来那不是什么黑影，而是一个个空洞。

Bàn Tử nhìn suốt hồi lâu mà không thể nào thấy rõ được đó rốt cuộc là cái gì, hơn nữa, tôi còn phát hiện được điều kỳ lạ, vì sao đèn mỏ chiếu vào rễ cây khắp bốn phía thì rõ ràng đến thế, mà thứ kia dù có chiếu thế nào đi nữa cũng chỉ thấy mấy cái bóng, lại chiếu xuống nhìn nữa, bọn tôi mới bừng tỉnh ra. Hóa ra đó không phải là cái bóng gì cả, mà là một hang động.

而且看树根上附作物的飘动方向，看样子这里的水正在往这个黑洞里流下去。果然如潘子所说，这雕像下面有空隙通往地下。

Hơn nữa, nhìn hướng trôi của mấy cây con mọc bám trên thân rễ cây lớn thì, xem ra, đúng là nước đang chảy xuống vào trong những hang động đen ngòm này. Quả là như lời Phan Tử nói, bên dưới pho tượng kia có khe ở thông xuống dưới đất.

本来以为能看到什么稀奇古怪的东西，现在不由大失所望，潘子于是继续催促，我们只有继续出发。

Vốn tưởng rằng có thể nhìn thấy cái gì ly kỳ quái lạ, bây giờ thì không khỏi thất vọng vô cùng. Phan Tử lại tiếp tục giục giã, chúng tôi chỉ có thể tiếp tục xuất phát.

胖子不是很甘心，边划动矿灯往回照，边自言自语："这水流到哪儿去？难道这古城下面是空的？"

Bàn Tử không cam lòng cho lắm, bèn chiếu ánh đèn mỏ trở về, lầm bầm lầu bầu: "Nước này chảy đi đâu thế nhỉ? Chẳng lẽ bên dưới thành cổ này là trống rỗng à?"

我道不是，这可能是以前城市下水工程的一部分，某些地下水渠井道还能使用，就会有这样的现象。

Tôi nói: "Không phải đâu, đây có lẽ là một phần của công trình dưới nước của tòa thành ngày trước, vẫn còn một số đường giếng cống rãnh dưới lòng đất vẫn còn sử dụng được, cho nên mới thành hiện tượng như thế này."

胖子道："那这下水渠道通到什么地方去呢？这儿的可是低洼地带，再低就没有可以流去的地方了。"

Bàn Tử nói: "Thế thì đường cống dưới nước thông đến nơi nào thế? Nơi này đã là vùng đất trũng rồi, xuống thấp hơn nữa thì không còn chỗ nào có thể chảy đến cả."

我想了想，一般城市的排水系统，出口都是附近的大江大河，最后冲进海里。像这种西域古城，附近没有大型的地上湖泊或者江河，但是肯定会有暗河经过四周，那么按照道理这种排水系统应该是通往附近的暗河，不过，事实上西域雨量极少，这里的水格外珍贵，怎么也不可能需要"排水"这么奢侈的系统，一般楼兰和附近遗址的考察，所谓的排水都是地上排水，然后引入井中，这里出现地下排水实在有点奇怪。

Tôi suy nghĩ một lúc, bình thường, các hệ thống thoát nước trong thành thị, cửa thoát nước đều là Trường Giang Hoàng Hà ở gần đó, cuối cùng đổ hết về biển. Như kiểu thành cổ Tây Vực này, gần đây đâu có ao hồ hay sông ngòi cỡ lớn nào, nhưng chắc chắn phải có sông ngầm chảy ở khắp xung quanh, như thế, dựa theo nguyên lý của hệ thống thoát nước thì chắc hẳn là sẽ thông đến sông ngầm ở gần đấy. Nhưng mà, trên thực tế, lượng mưa ở Tây Vực cực kỳ ít, nước ở vùng này đặc biệt quý giá, làm sao lại có thứ hệ thống "thoát nước" xa xỉ như vậy được. Thông thường qua khảo sát thành cổ Lâu Lan và các di chỉ xung quanh đó, cái gọi là thoát nước đều là thoát nước trên mặt đất, sau đó mới dẫn nước xuống giếng. Thế mà ở đây là có thoát nước xuống dưới đất, thật sự là có hơi quái gở.

所以我感觉，这里的排水系统要么是引入底下的暗河，要么就是在古城的地下四处都有蓄水的井或者水池，这些水都在涌向那个些深井之内，被储藏了起来，而这些井可能和吐鲁番的坎儿井一样，在地下井井相连，一井满了自动把水往另一口井送，直到所有的井口都蓄满水为止。

Cho nên tôi mới nghĩ, hệ thống thoát nước của nơi này hoặc là dẫn nước xuống sông ngầm dưới lòng đất, hoặc là bên dưới lòng đất xung quanh thành cổ có những giếng hoặc ao trữ nước, nước này sẽ chảy thông xuống các giếng sâu đó, được cất trữ. Những cái giếng này có lẽ cũng giống hệ thống giếng ngầm Thổ Lỗ Phồn vậy, dưới lòng đất giếng này nối với giếng nọ, một giếng đầy nước thì tự động chuyển nước sang giếng khác, cho đến khi tất cả các giếng đều đầy nước mới thôi.

这座雕像下面的空洞，也许就是当时的井口，这倒也是相当有可能。刚才我们看到的石塔，胖子说下面有水声，可能也是地下的引水地道的声音。

Khoang rỗng bên dưới pho tượng này có lẽ chính là miệng giếng khi xưa, khả năng ấy không hề nhỏ. Trước đó, chúng tôi thấy tòa tháp đá kia, Bàn Tử nói bên dưới có tiếng nước, có lẽ đó là âm thanh của đường dẫn nước ngầm.

"这他娘的就是深挖洞，广积粮，看来毛主席的思想也是来自古人嘛，咱们的西王母真不含糊。"胖子道。

"Má nó chứ, đúng là 'đào hầm sâu, tích lương thực'! Xem ra tư tưởng của Mao Chủ tịch cũng là học từ người xưa mà ra. Bà Tây Vương Mẫu nhà ta đúng là cao tay thật!" Bàn Tử lẩm bẩm

潘子道："但是这里雨量这么少，几年才下一场大雨，这种这么大的工程可能要画上几百年的时间，他娘的管用吗？"

Phan Tử nói: "Nhưng ở đây lượng mưa ít như thế, mấy năm mới có một trận mưa lớn, mà loại công trình lớn như thế này cũng phải tốn mấy trăm năm, con mẹ nó thế thì còn tác dụng gì?"

"如果从短时间来看可能得不偿失，不过西域国家，有水便可以称王，楼兰号称西域大国也才几千号士兵，这里地形奇异，如果有大量屯水，就算国家规模不大也可以固守，你看这里的情况，这片绿洲肯定就是因为这样而形成的，树又可以固水，水又可以养树，当时的西王母显然是一个深谋远虑的人。"

"Nếu là tính trong khoảng thời gian ngắn, thì có lẽ là lợi bất cập hại. Nhưng mà quốc gia Tây Vực, có nước là có thể xưng vương, Lâu Lan được xưng là nước lớn Tây Vực cũng chỉ có khoảng mấy ngàn binh sĩ. Ở đây địa hình quái dị, nếu tích trữ được một lượng nước lớn, thì dù quy mô đất nước có không lớn nhưng vẫn có thể cố thủ được. Anh nhìn nơi này mà xem, ốc đảo này được hình thành chắc chắn cũng là vì nguyên nhân như vậy. Cây có thể giữ nước, nước có thể nuôi cây, Tây Vương Mẫu năm xưa rõ ràng là một kẻ biết mưu tính sâu xa."

本来西王母古城的地域位置就极其的低洼，这样的设置甚至可以引入有限的戈壁地下水，不过，如果我想的是对的，那我们到这里来已经有几天了，这么长的时间，这些井道还在排水，说明那些井道到现在还没有满，这底下的井和通衢到底有多深？

Vốn vị trí của khu vực thành cổ Tây Vương Mẫu đã cực kỳ trũng, thiết kế như thế này thậm chí có thể dẫn cả số nước ngầm có hạn dưới sa mạc nữa. Có điều, nếu như tôi nghĩ đúng, chúng tôi đến đây đã mấy ngày rồi, thời gian dài như thế mà những đường giếng này vẫn chưa thoát hết nước, chứng tỏ hệ thống giếng này đến tận bây giờ vẫn còn chưa đầy, chẳng biết những đường giếng và đường cống dưới lòng đất sâu đến mức nào?

潘子想了想，点头道："有道理，不过凡事有利必有弊，如果打仗起来，有人潜入城里投病疫毒药，那不是全城的人都倒霉？"

Phan Tử suy nghĩ một chút, gật đầu nói: "Có lý, nhưng mà, mọi việc có lợi ắt có hại, nếu như xảy ra chiến tranh, có người lẻn vào trong thành đầu độc bệnh dịch hoặc thuốc độc vào đó, chẳng phải toàn bộ người trong thành sẽ xúi quẩy sao?"

我道："井口必然不会很多，我看可能西王母宫和权臣家里才可能会有井口，百姓可能就是用刚才看到的那种公用井口，这些地方肯定都是把守森严，咱们也看过古装片的，投毒这种事情看起来容易，做起来还是有一定难度的，毕竟井口深，再毒的毒药一稀释，恐怕连大肠杆菌都毒不死。"

Tôi nói: "Miệng giếng chắc chắn không quá nhiều, tôi thấy có khi chỉ có Tây Vương Mẫu và gia đình quan lại mới có thể có giếng, dân thường có lẽ chỉ có giếng công cộng như ban nãy chúng mình nhìn thấy thôi. Nhưng chỗ giếng này chắc chắn là có canh gác nghiêm nghặt, mình xem phim cổ trang rồi đấy, cái trò đầu độc này, nhìn thì dễ, nhưng làm thì vẫn có độ khó nhất định, dù sao miệng giếng sâu, bỏ độc vào độc bị pha loãng mất, chỉ e cũng chả đầu độc chết nổi một con khuẩn E.coli ấy chứ."

说到这里胖子愣了一下，不知道想到了什么，想了想忽然道："我靠，这么说，这些井口必然都是通的，那么咱们从井口可以通到西王母宫里去。"

Nói đến đây, Bàn Tử bỗng ngẩn ra, không biết nghĩ đến cái gì, suy nghĩ một chút rồi đột nhiên nói: "Ôi đệch, nói vậy thì những miệng giếng này chắc chắn thông với nhau, như vậy bọn mình có thể từ miệng giếng chui vào trong cung Tây Vương Mẫu luôn ấy chứ."

我道确实如此，不过我们又不是鱼，而且下面的井道必然纵横交错，犹如迷宫，就算给你最完善的潜水设备，你也不一定能活着出来。说不定，那下面的井口通衢只有碗口粗细，那更麻烦。"

Tôi nói: "Quả thực là thế, nhưng mà chúng ta không phải cá, hơn nữa, ở phía dưới, các miệng giếng thế nào cũng đan xen chằng chịt khắp nơi, như một mê cung vậy, thì dù cho anh có bộ đồ lặn tối tân nhất cũng chưa chắn sống sót mà đi ra được. Nói không chừng, miệng giếng bên dưới kia đường kính chỉ bằng miệng bát, vậy càng phiền rồi."

胖子骂道："你又讽刺我吧？胖爷我胖点碍着你什么事了。"

Bàn Tử mắng: "Cậu lại mỉa mai tôi đấy hả? Bàn gia ta béo một tí thì vướng mắc gì cậu chớ."

我道："我靠，我这哪里是讽刺你。我自己都没瘦到碗口粗细。"

Tôi nói: "Đệch, tôi mỉa mai anh bao giờ. Tôi cũng đâu có gầy đến mức chỉ bằng cỡ miệng bát chứ."

"我觉得不会。"胖子道："我们以前支边的时候学基础课，挖田埂引水渠，宽度也要根据水量定宽度，如果是这么大的雨，碗口粗细的通衢够用吗？小吴你不是能算这些吗？"

"Tôi nghĩ không đâu." Bàn Tử nói: "Tụi này hồi trước khi lên biên cương kiến thiết phải đi học cơ bản, đào kênh mương dẫn nước ở bờ ruộng, độ rộng thế nào là phải căn cứ vào lượng nước, ví dụ như mưa mà to thế này, đường cống mà rộng cỡ cái bát thì sao mà đủ dùng được? Tiểu Ngô không phải cậu tính toán được mấy cái này à?"

我学建筑的时候，有讲过这方面的问题，不过现在临时要用，已经完全不行了，琢磨了几秒只好放弃。对他道："现在想不起来，还是等我休息的时候仔细想想。"

Hồi tôi học kiến trúc cũng có nghiên cứu về mặt này rồi, có điều, đến giờ cần dùng thì đã hoàn toàn không dùng được rồi, suy nghĩ vài giây, vẫn là đành bỏ cuộc. Tôi nói: "Bây giờ không nhớ ra nổi nữa, hay là chờ đến lúc nghỉ ngơi thì suy nghĩ kỹ một chút."

潘子说："得，小三爷，你们两别琢磨这些了，赶紧吧，算出来就算是地铁这么宽咱们也下不去，而且，现在咱们最重要的是尽快赶到三爷那里。"

Phan Tử nói: "Thôi đi, Tiểu Tam Gia, hai người đừng suy nghĩ mấy thứ này nữa, mau lên đi, cứ ngồi tính, dù có tính ra độ rộng bằng cái đường tàu hỏa thì chúng ta cũng không thể xuống đó được. Hơn nữa, bây giờ quan trọng nhất là ta phải mau chóng chạy tới chỗ Tam Gia."

我一想也是，立即点头，就收敛心神不在琢磨这些，就在这时候，只听身后的林子里，忽然响起了一声树枝折断的声音，同时似乎有树冠抖动、树叶抖动声连绵不绝，不知道是什么东西在密集的灌木中移动了一下。

Tôi nghĩ cũng phải, lập tức gật đầu, thu gom lại tinh thần, không suy nghĩ những thứ này nữa. Đúng lúc này, chợt nghe thấy từ trong khu rừng ở sau lưng bỗng nhiên vang lên một tiếng cành cây gãy, đồng thời tán cây rung lên, tiếng lá cây xào xạc liên miên không dứt, không biết là có thứ gì đang di chuyển trong bụi cây dày đặc.

我们一路过来，林子里几乎什么声音也没有，一下子出现这种动静，把我们都吓了一跳，全部都停了下来，转头望回去。

Suốt chặng đường chúng tôi đi, trong rừng hầu như chẳng có tiếng động gì, tự dưng loáng cái đã xuất hiện động tĩnh này, khiến chúng tôi giật nảy mình, tất cả đều khựng lại, quay đầu nhìn.

树冠密集，除了那座巨大的人面鸟身石雕，什么也看不清楚，那声音随即也慢慢停歇了下来。树林很快就恢复了那种让人窒息的安静。

Tán cây dày đặc, ngoại trừ pho tượng đá mặt người thân chim khổng lồ thì không nhìn thấy rõ cái gì cả, âm thanh kia cũng lập tức dần dần dừng lại. Rất nhanh, rừng cây đã trở về sự lặng tĩnh như tờ khiến người ta phải ngộp thở.

我们互相看了看，这种动静肯定不是小个的东西能发出来的。看样子这林子里并不是什么都没有。

Chúng tôi nhìn nhau, động tĩnh như thế này chắc chắn không phải phát ra từ một thứ nhỏ bé gì đâu. Xem ra, trong rừng cũng không phải là không có cái gì.

潘子就把抢端了起来，示意我们准备武器，不要说话了，快点离开这里。我们点头，不敢再怠慢，凝起精神开始观察四周的动静起来就加快了脚步。

Phan Tử bèn giương súng lên, ra hiệu bảo bọn tôi cũng chuẩn bị vũ khí, đừng nói gì nữa, mau rời khỏi nơi này. Chúng tôi gật đầu, không dám lề mề nữa, tập trung tinh thần bắt đầu quan sát động tĩnh khắp bốn phía, bước chân lại nhanh hơn.

走了没两步，突然胖子就咦了一声，道："等等！"

Đi được một hai bước, đột nhiên Bàn Tử "Ể" một tiếng, nói: "Chờ chút!"

我们问他干嘛，他转回头去，指了指身后的人面鸟石像，问我们道："刚才它的脸是朝哪儿的？"

Chúng tôi hỏi anh ta sao thế, anh ta quay đầu lại, chỉ về phía pho tượng đá mặt người phía sau, hỏi bọn tôi: "Vừa rồi cái mặt đó nó quay về hướng nào?"

我们朝石雕看去，就发现那石雕的脸不知道何时竟然转了过来，面无表情长满青苔的狰狞巨脸朝着我们。因为被树木遮挡了一半，犹如躲在树后偷窥的不明生物。

Chúng tôi nhìn về phía tượng đá, liền phát hiện, không biết từ bao giờ khuôn mặt tượng đã quay ngoắt lại, khuôn mặt khổng lồ gian ác lạnh lùng mọc đầy rêu xanh đang quay về phía chúng tôi. Bởi vì bị cây cối che mất phân nửa, cho nên trông nó như một sinh vật quái gở đang nấp sau tán cây rình mò bọn tôi vậy.